از یکى از حکیمان فرزانه ، شنیدم مى گفت : ((کسى که در میان سخن دیگران ، حرف بزند، و هنوز سخن دیگرى به پایان نرسیده سخن بگوید، قطعا به جهل و نادانى خود اقرار نموده است .)) (داخل خرف دیگران دویدن ، نشانه نادانى است .)) سخن را سر …

يک روز جالينوس (پزشک نامدار يونانى که در سال ۱۳۱ تا ۲۰۱ ميلادى مى زيست ) ابلهى را ديد که گريبان دانشمندى را گرفته و به آن دانشمند، پرخاش و جسارت مى کند، گفت : ((اگر اين دانشمند نادان نبود، کار او با نادانان به اينجا نمى کشيد.))

بین یکى از علماى برجسته با یک نفر کافر منکر، مناظره و بحث رخ داد، ولى در وسط بحث ، عالم از مناظره دست کشید، و از ادامه مناظره خوددارى کرد. از او پرسیدند: ((تو با آن همه علم و فضل ، چرا در برابر بى دینى ، عقب نشینى …

جوانى خردمند، به فنون مختلف علوم و دانشها، اطلاعات فراوان داشت ، ولى داراى خوى رمیده بود (در میان مردم ، فضایل خود را آشکار نمى کرد )به گونه اى که در مجالس دانشمندان ، خاموش مى نشست ، پدرش به او گفت : ((اى پسر! تو نیز آنچه را …

بازرگانى در یکى از تجارتهاى خود، هزار دینار خسارت دید، به پسرش ‍ گفت : ((این موضوع را پنهان کن ، مبادا به کسى بگویى . )) پسر گفت : اى پدر! از فرمانت اطاعت مى کنم ، ولى مى خواهم بدانم فایده این نهانکارى چیست ؟ پدر گفت : …

به یکى از دوستان گفتم : ((خاموشى را از این رو برگزیده ام که : در سخن گفتن ، زشت و زیبا بر زبان مى آید، و چشم بداندیشان فقط بر سخن زشت مى افتد. )) دوستم پاسخ داد: ((آن خوشتر که دشمن بد اندیش یکباره کور گردد، تا چشمانش …

عابد پارسايى ، غارنشين شده بود و در آنجا دور از جهان و جهانيان ، به عبادت به سر مى برد، به شاهان و ثروتمندان به ديده تحقير مى نگريست ، و به رزق و برق دنيا اعتنا نداشت و سؤ ال از اين و آن را عار مى دانست :

پهلوان زور آزمايى بر اثر پرخورى و شکمبارگى به سختى و ناسازگارى روزگار مبتلا شده بود و بر اثر تهيدستى ، جانش به لب رسيده بود. نزد پدر رفت و از دشواريها و ناکاميهاى زندگى گله کرد و گفت : اجازه بده سفر کنم ، بلکه با قوت بازو، همت کنم و چيزى به دست آورم .

دزدى به گدایى گفت : ((شرم نمى کنى که براى به دست آوردن اندکى پول به سوى هر کس و ناکسى دست دراز مى کنى ؟ )) گدا پاسخ داد . دست دراز از پى یک حبه سیم به که ببرند به دانگى و نیم : دست گدایى دراز کردن …

نادانى را دیدم که بدنى چاق و تنومند داشت ، لباس فاخر و گرانبها پوشیده بود و بر اسبى عربى سوار شده ، و دستارى از پارچه نازک مصرى بر سر داشت ، شخصى گفت : ((اى سعدى ! این ابریشم رنگارنگ را بر تن این جانور نادان چگونه یافتى …

در ابتدا خبر کوتاه بود: "اختلاس سه‌هزار میلیارد تومان توسط یک نفر از بانک‌های ایران" ! گرچه این فساد مالی در ابتدا آنقدر عجیب و غیرقابل باور بود و با انکار و تکذیب های برخی افراد این ناباوری را دوچندان می کرد ولی با تأیید مسئولان بانکی کشور همگان را در شوک فرو برد که چطور امکان سوء استفاده گروه سرمایه گذاری امیرمنصور آریا از ابزارهای تأمین مالی بانکی بوجود آمده و چگونه یک نفر توانسته در چنین حجم گستردهای از منابع کشور اختلاس کند؟!

شخصى دست و پایش قطع شده بود، هزار پایى را دید و آن را کشت ، صاحبدلى از آنجا عبور مى کرد، آن منظره را دید و گفت : ((شگفتا! آن جانور با هزارپایى که داشت ، چون اجلش فرا رسیده بود نتوانست از چنگ بى دست و پایى بگریزد.)) …

صيادى ناتوان ، تور صيد ماهى را به آب افکند، تا ماهى بگيرد. ماهى نيرومند و بزرگى به داخل تور افتاد، نيروى ماهى بر نيروى صياد بيشتر بود، بطورى که آن ماهى ، تور را از دست صياد کشيد و ربود و رفت ، همچون بچه اى که هر روز به کنار رود مى رفت و آب مى آورد، ولى اين بار رفت ، و آب رودخانه او را با خود برد.

ثروتمندى پولدوست بقدرى بخيل و دست تنگ بود که مانند حاتم طائى که به کرم معروف است ، او به بخل معروف بود، ظاهرى آراسته به مال دنيا داشت ولى در باطن گدا صفت بود، تا آنجا که نان را به بهاى جان ، عوض ‍ نمى کرد، و به گربه ابوهريره (گربه معروف ابوهريره يکى از اصحاب پيامبر) لقمه نانى نمى داد، و استخوانى نزد سگ اصحاب کهف نمى انداخت ، هيچ کس خانه او را نديده بود و کنار سفره اش ننشسته بود.

شنيدم بازرگانى صد و پنجاه شتر بار داشت و چهل غلام خدمتکار (که شهر به شهر براب تجارت حرکت مى کرد)يک شب در جزيره کيش (واقع در خليج فارس )مرا به حجره خود دعوت کرد، به حجره اش رفتم ، از آغاز شب تا صبح ، آرامش نداشت ، مکرر پريشان گويى مى کرد

يکى از شاهان با چند نفر از وزيران و ياران ويژه اش در فصل زمستان به بيابان براى شکار رفتند. از آبادى بسيار دور شدند تا اينکه شب فرا رسيد و هوا تاريک شد، آنها در بيابان ، خانه کوچک کشاورزى را ديدند، شاه به همراهان گفت : ((شب به خانه آن کشاورز برويم ، تا از سرماى بيابان خود را حفظ کنيم . ))

هرگز از سختى و رنجهاى زمان ننالیده بودم ، و در برابر گردش دوران ، چهره در هم نکشیده بودم ، جز آن هنگام که کفشهایم پاره شد، و توان مالى نداشتم که براى خود کفشى تهیه کنم . با همین وضع با کمال دلتنگى به مسجد جامع کوفه رفتم …