پایگاه خبری تحلیلی شرق سایت خبری تحلیلی شرق Related Articles
نقد و بررسی فیلم While We’re Young (تا وقتی جوانیم)
«تا وقتی جوانیم/While We’re Young» دو فیلم است با یک بلیط. فیلم اول، که درباره زوج متأهل چهل و چند سالهای است
که سعی میکنند زیادی قدیمی نباشند و در عین حال افسوس دوران جوانی خود را می خورند، فیلمی هوشمندانه و مرتبط است. اما دومی، که درباره مستندسازهایی است که سعی میکنند معنای حقیقت را در اثر خود منعکس کنند، فیلمی مبهم و بی ربط است. نوآ بامبَک، نویسنده و کارگردان فیلم، سعی کرده ارتباطی بین این دو فیلم ایجاد کند اما موفق نشده چون در فیلم شکاف شخصیتی مولفههای روایی به خوبی مشهود است و این بیشتر باعث گیج شدن مخاطب میشود تا جلب رضایت وی.
گرچه ممکن است هر چه سن انسان پیرتر میشود خردمندتر شود، اما این افزایش سن اغلب با حس قدرتمند انکار همراه است. مردان و زنان کمی را میشناسیم که در پنجمین یا ششمین دهه زندگی خود از سنشان احساس راحتی کامل میکنند. اصطلاح «بحران میان سالی» اصلاً برای بیان ناتوانی انسانهای مسن تر در پشت سر گذاشتن خاطرات خوش دوران جوانی ابداع شد. در همین راستا، یکی از شخصیت های «تا وقتی جوانیم» میگوید، »شاید سن واقعی یک فرد دور و بر چهل باشد، اما ذهن او دوست دارد خود را نوجوانی تصور کند که هنوز برای رویارویی با دنیا آماده نیست». بعضی وقتها والدین نسبت به تجربه بچه دار شدن هراس دارند، چون تا حدی فکر میکنند که هنوز خودشان بچه هستند. اکثر بینندهها میتوانند با چنین موضوعی ارتباط برقرار کنند؛ چرا که این درونمایهای عمومی است. «تا وقتی جوانیم» قطعاً اولین (یا بهترین) فیلمی نیست که به این موضوع پرداخته است و بدون شک آخرین هم نخواهد بود. وقتی بامبَک این معدن را منفجر کرد رگههای زیادی پیدا کرد. فیلمنامه اش مملو از تک گوییهای نغز و حکایتهای جالب است. ارجاعاتی به وودی در فیلم میشود. متأسفانه، وقتی که فیلم شروع به بررسی اهمیت حقیقت و صداقت در فیلمهای مستند میکند-یعنی موضوعاتی که برای افراد خارج از دنیای فیلمسازی مهم نیستند و بامبَک هم نمیتواند انگیزه کافی برای جلب توجه آنها ایجاد کند- از مسیر اصلی‌اش خارج می شود. از این لحظه به بعد مجبور میشویم مسیرمان را از لابه لای صحنههای مربوطه به بحثهای بن استیلر، چارلز گرودین و آدام درایور درباره نظراتشان پیدا کنیم.
استیلر و نائومی واتس در نقش جاش و کورنلیا، زوج خوشبختی که در کنار این حقیقت پنهان که از ازدواج بدون فرزندشان ناراضی هستند با هم زندگی میکنند (آنها چندین بار سعی کردهاند بچه دار شوند اما درمانهای ناموفق بارداری از نظر عاطفی برایشان بسیار دردناک بود لذا ادامه ندادند). آنها با صدای بلند مزایای آزاد بودن از مسئولیتهای پدر و مادری را فریاد میزنند اما بی پایه بودن منطقشان انسان را به یاد غم سالی آلبرایت در فیلم «وقتی هری با سالی آشنا شد/When Harry Met Sally» میاندازد که هر وقت «خانوادهای» را می دید داغ دلش تازه می شد. جاش، مستند سازی است که گیر فیلمی افتاده و نمیدانند چطور فیلمش را جمع کند، هنگام تدریس در یک دوره کالج با جیمی (با بازی آدام درایور) و داربی (با بازی آماندا سیفرید) آشنا می شود. آنها اعتراف میکنند که از طرفداران کارهای او هستند (ولو این که تعداد کل افرادی که تنها فیلم مستند تکمیل شده او را دیدهاند بیشتر از چند صد نفر نمیشود) و دیری نمیپاید که این زوج با جاش رابطه دوستی عجیبی را تشکیل میدهند. جیمی مشغول اصلاح فیلم خودش است و ظاهراً مایل است از کمک جاش در این پروژه و نیز برای دیدار با پدر کورنلیا، لزلی بریتبارت ( با بازی چارلز گرودین)، یک فلیمساز جهانی و محترم که رابطه خوبی با جاش ندارد، استفاده کند. با روشن شدن ابعاد بیشتری از ماجرا، معلوم میشود که جیمی ممکن است آن طور که ابتدا نشان میداد انسان صاف و صادقی هم نباشد.
بامبَک در جریان پرداختن به این موضوع که چگونه افراد و زوجها با بالا رفتن سن تغییر میکنند، به نکات جالبی اشاره میکند. او یک زوج بیست و چند ساله (جیمی و داربی) را با یک زوج حدوداً ۴۰ ساله (جاش و کورنلیا) مقایسه می کند، البته با یک جابه جایی جذاب. جاش و کورنلیا علاقه زیادی به وسایل الکترونیکی و فناوریهای جدید (گوشی تلفن همراه، تبلت، تماشای شبکه نتفلیکس روی صفحه تلویزیونی بزرگ) دارند، در حالی که جیمی و داربی دور و برشان را با چیزهای قدیمی مانند کتاب، ماشین نویس های دستی پر کردهاند. این زوجها نقاط مشترک کمی با هم دارند اما مجذوب یکدیگر میشوند و به «نمونه برداری» از یکدیگر علاقمند هستند. اما نمیدانند که هر جا بروی آسمون همین رنگی است. بامبَک خود ۴۵ ساله است (تقریباً هم سن و سال جاش) بنابراین بر اساس تجربه شخصی خود فیلمنامه را نوشته است. او میداند که این شخصیت ها چه حسی دارند، که این حس دلیل جستجوی حقیقت توسط انسانها است- ویژگی که با پرسه زدن «تا وقتی جوانیم» در اطراف عوامل سازنده یک مستند مشروع کم رنگ میشود.
استیلر که توانست خود را در فیلم «گرینبرگ» به بامبَک ثابت کند،
حضوری محکم و قابل اعتماد دارد. رابطه و کشش بین او و نائومی
واتس قوی است. به راحتی میتوان پذیرفت که جاش و کورنلیا زوجی
هستند که ازدواجشان به دلیل مشکلاتی که با یکدیگر تحمل کردهاند
قوی ترشده است. اما آدام درایور و آماندا سیفرید چنین اثری را روی
بیننده بر جای نمیگذارند، شاید به این دلیل که شخصیتهایشان به
این دلیل در فیلم طراحی شدهاند که واکنشهای جاش و کورنلیا را
تحریک کنند و نه به عنوان دو شخصیت مستقل. در عین حال، تماشای
دوباره چارلز گرودین در یک نقش مستقل، ولو این که لزلی بخش بزرگی
از چیزی است که جواب نمیدهد، بسیار لذتبخش است. (به استثنای چند
نقش کوتاه و فراموش شدنی و بازی در تلویزیون، گرودین از اوایل دهه
۱۹۹۰ به بعد در هیچ فیلمی بازی نکرده بود).
وقتی پای فیلم های مستقل آمریکایی عصر مدرن به میان می آید،
نمی توان اسم بامبَک را نیاورد. فیلمهای او اغلب نظرات متفاوتی از
منتقدان و تماشاگران دریافت میکنند (از نظر برخی او فیلمسازی پر
مدعا و از نظر برخی دیگر بامبَک فیلم سازی است که سعی میکند
تجاری نباشد) اما «تا وقتی جوانیم» بدون شک جدی ترین کار او در
یک دهه است. البته، نواقص فیلم مانع از تحقق همه درونمایههای
بالقوه آن میشوند. شاید «تا وقتی جوانیم» بتواند دو داستان مجزا را
به هم وصل کند، اما این لیوان فقط تا نیمه پر است.