پایگاه خبری تحلیلی شرق سایت خبری تحلیلی شرق Related Articles
نقد و بررسی فیلم بغض
“بغض” داستان دختر و پسر جوانی (ژاله و حامد) ایرانی است که به دلایلی سر از کشور ترکیه در می آورند،
با هم آشنا می شوند و طبیعتا عاشق. و تصمیم می گیرند از آنجا با پاسپورت هایی تقلبی فرار کرده. از بی
پولی ناچارند به مغازه ای دستبرد بزنند تا خرج و مخارج سفر خود را تهیه کنند. موفق می شوند شمش های
طلایی را بدزدند اما فرصت زیادی برای آب کردن آنها ندارند …
شاید مقداری دیرباشد برای حرف زدن از “بغض” درمیشیان، بعد از اکران فیلم “عصبانی نیستم”ش، آن هم با آن همه حواشی بحث برانگیز و حیرت آور درباره فیلمش در جشنواره ۳۲، اما از آنجا که بعید نیست فیلمش از توفیق اکران محروم بماند، پس شاید نوشتن و گفتن درباره “بغض” خالی از لطف نباشد.
بغض بیش از آنکه متعلق به سینمای حرفه ای باشد، متعلق به سینمای تجربی است، تجربه ای که به وضوح دچار خودسانسوری شده! این خودسانسوری تا جایی پیش رفته که حتی فیلمساز به خود اجازه نداده فیلمش را در کشور خودش روایت کند؛ البته شاید نتوان با جرات اسمش را گذاشت روایت! چرا که فیلمنامه آن قدر پر و پیمانه نیست که داستانی قصه گو داشته باشد تا بخواهد به روایت کشیده شود.
شاید عجیب ترین نکته فیلم در این باشد که فیلم به دنبال انتقادی به وضعیت کشور فیلم ساز است، اما همانطور که اشاره کردم خودسانسوری فیلم ساز موجب شده تا برای زدن حرفش و بغض در گلو مانده اش؛ به دو دیالوگ از زبان دو شخصیت اصلی فیلم، بسنده کند، و این شده که فیلم نمی تواند بغض خود را حتی بازگو کند، و نتیجه چیزی نیست جز مشاهده چند تصویر بعضا زیبا و جالب از کشور ترکیه، و مقداری نیز آشنا شدن با برخی از آداب و رسوم و فرهنگ آنها؛ از جمله شیوه وارد شدن به کلوب ها!
“بغض” هرچند که دو شخصیت اصلی بیشتر ندارد، اما همین را هم نتوانسته به خوبی بپردازد. نه معلوم است از کجا آمده اند(جز یکی دو دیالوگ جزئی که مطلقا نمی تواند شخصیت پردازی باشد)؛ و نه معلوم است به کجا می خواهند بروند؛ و نه چراییش. دو شخصیتی که با روایتی غیر خطی متوجه می شویم با هم در کلوبی آشنا شده اند، و صرفا همین … اما چرا عاشق شده اند!؟ آن هم چنین عشقی که موجب شود یکی برای دیگری دست به قتل می زند. از کجا در بعد از گذشت حدود یک ماه، همدیگر را پیدا می کنند!؟ چرا تصمیم به فرار از کشور ترکیه گرفته اند!؟ از کجا به راحتی پاسپورت جعلی و مواد مخدر و اسلحه پیدا می کنند!؟ سوالات مشابه این چنینی بسیاری در فیلم مطرح است که حقیقتا مخاطب را هاج و واج می کند. ارتباط گیری شخصیت “حامد” با افراد ترکیه ای، باوجود بیان صریح در عدم آشنایی اش با زبان ترکیه، از دیگر نکات جالبیست که قابل تامل است!
هرچند نامِ نام آشنایی پشت دوربین “بغض” قرار گرفته،
اما این اتفاق نیز نتوانسته ویژگی ویژه ای را برای فیلم
حاصل کند، جز آنکه به کارگردان کمک کرده تا در راستای
القای استرس هرچه بیشتر به مخاطب گام بردارد؛ و نه
صرفا استرس که ایجاد اضطراب و سردرگمی نیز به خوبی
چاشنی این دوربین رودست، اکثرا مبتذل، است؛ و همچنین
است تدوین “هایده صفی یاری” که به خوبی ذوق مخاطب
را می زند. و متاسفانه این دوربین و تدوین و کارگردانی مشوش
با قوت تمام توانسته بازی های گاها قوی حامد(بابک حمیدیان)،
و ژاله(باران کوثری) را ذبح کند تا به راحتی به چشم نیایند!
اما در عین حال پایان بندی فیلم را می توان خوب تلقی کرد،
هرچند که آن نیز شوکی بیش نیست، اما صرفا یک پایان نسبتا
خوب نمی تواند به ماندگاری فیلمی کمک شایانی کند؛ هرچند
که می تواند تا مدتی ذهن مخاطب را درگیر خود کند.
نکته: دأب اینجانب، در نوشتن نقد اشاره نکردن صریح به داستان
فیلم و لو ندادن آن است(همچنان که از مطالعه نقد منتقدان بزرگان
سینمای ایران و جهان این نکته را آموخته ام)؛ چرا که طبیعی است
خواننده بخواهد صرفا با خواندن نقد با “نقد فیلم” آشنا شود، نه اینکه
داستان فیلم را؛ و با جزئیات آن آشنا شود. اما از آنجا که نظر دوستان
غیر از این بود، برآن شدم تا خلاصه داستانی را نیز به نقد اضافه کنم.