نقد فیلم Paths of Glory (راههای افتخار )
برای بسیاری از اشخاصی که عطش داستانسرایی دارند، جنگها یکی از بهترین موقعیتهایی هستند که میتوان برای خلق
یک داستان جدید از آنان استفاده کرد. جنگها در تاریخ مواقعی هستند که نقابها کنار رفته و بشریت تمام آنچه که هست را
نمایان میکند. در طول تاریخ سینما جنگهای زیادی به تصویر کشیده شدهاند و حتی دو جنگ (جنگ ویتنام و جنگ جهانی دوم)
به قدری به شهرت رسیده و استفاده شدهاند که برای خود سابژانر با مولفههای اختصاصی تشکیل دادهاند؛ اما با اینحال جای
جنگ جهانی اول به طرز عجیبی در میان فیلمهای مطرح تاریخ سینما خالی است؛ به استثنای چند فیلم از جمله «راههای افتخار»
استنلی کوبریک.
داستان فیلم با وجود آنکه بعنوان یک تمثیل برای یک مشکل بشری عمل میکند، به هیچوجه از جنبه داستانگوی خود غافل نشده است
راههای افتخار، محصول ۱۹۵۷ میلادی، جزو اولین فیلمهایی است که استنلی کوبریک کارگردانی کرده است. داستان فیلم یک سرهنگ فرانسوی به نام دکس را دنبال میکند که از پیروی دستور مافوقش برای حملهی مستقیم که حاصل آن کشته شدن گردان زیردست اوست سر باز میزند و به دلیل این کار توسط ارتش فرانسه مورد تنبیه قرار میگیرد. داستان فیلم با وجود آنکه در خط مقدم جبهه فرانسه میگذرد، ولی در رابطه با جنگ و استراتژیهای جنگی نیست. کوبریک با استفاده از رمان «راههای افتخار» هامفری کاب سعی کرده است که طمع و سلسلهمراتب انسانی را در قالب یک ماموریت غیرممکن در جنگ جهانی اول نمایش بدهد.
داستان فیلم با وجود آنکه بعنوان یک تمثیل برای یک مشکل بشری عمل میکند، به هیچوجه از جنبه داستانگوی خود غافل نشده است. شخصیتها به صورت جداگانه معرفی شده و به هر کدام زمان کافی برای همذاتپنداری مخاطب داده میشود و در انتهای فیلم هرکدام از این شخصیتها که به صورت جداگانه معرفی شدهاند در داستان به یکدیگر برخورد میکنند و یک شبکهی عظیم از روابط و اتفاقات را تشکیل میدهند که پشت صحنهی جنگ را به خوبی نمایان میکند و در کنار آن تمثل موردنظر کوبریک را نیز آرام به مخاطب نشان میدهد.
در کنار داستان، فیلم از یک تیم بازیگری بسیار قدرتمند برخوردار است. کرک داگلاس برای بازی در نقش سرهنگ دکس تغییر چندانی با نقشهای پیش و پس راههای افتخار که از او شخصیتهایی باجذبه و درستکار میخواستند انجام نداده ولی با اینحال به خوبی توانسته که این نقش را مانند فیلمهای دیگر در بهترین حالت ممکن به تصویر بکشد. اما شاید برای بسیاری از همبازیهای او، این فیلم بهترین نقشآفرینیشان باشد. تیموتی کری، با وجود آنکه نقش کوتاهی در فیلم دارد ولی به خوبی از اعضای بدن و صورتش استفاده کرده تا بتواند احساسات شخصیت را به بهترین نحو به مخاطب منتقل کند. در کنار او، وین موریس و رالف میکر نیز با نقشهایی مهمتر به خوبی از پس نمایش شخصیتهایی که باید در اوج شجاعت و همچنین در اوج خفت خود روی پرده نقرهای ظاهر شوند برآمدهاند.
کوبریک به خوبی از عناصر تدوین برای نمایش این جزئیات استفاده میکند تا توجه مخاطب از پرده نقرهای گرفته نشود
اما در بین بازیگرهای مختلف فیلم، باید حتماً به جورج مکریدی و هنرنمایی او در نقش ژنرال پاول میرو اشاره کرد. مکریدی نقش پاول میرو را که بعنوان شخصیت منفی فیلم ظاهر میشود، بعنوان یک شخصیت موردتنفر نمایش نمیدهد. مکریدی با استفاده از حرکات صورت و علیالخصوص لبخندهای مختلف میرو در طول فیلم، شخصیت او را به درجهی بالاتری از یک ژنرال خودخواه ساده میبرد. مکریدی از ژنرال پاول میرو یک انسان واقعی میسازد که در طول جنگ برای رسیدن به درجهای بالاتر حاضر است که بخشهایی از انسانیتش را قربانی کند؛ کاری که تقریباً اکثر شخصیتهای فیلم در حال انجام آن هستند.
فیلم با وجود آنکه جزو فیلمهای اولیه استنلی کوبریک است، اما بسیاری از دقت او که در پروژههای آیندهی او زبانزد میشود را نشان میدهد. صحنههایی که در بسیاری دیگر از فیلمهای جنگی از آنان عبور میکنند، در فیلم کوبریک با دقت بررسی میشوند. روند اداری دستورها و گزارشهای جنگ، اتفاقاتی که منجر به پیشروی در نبرد شده و یا روند پیشروی و نقش یک سرهنگ در طول نبرد در راههای افتخار با جزئیات کامل نمایش داده میشوند ولی با اینحال جلوی روند داستان را نمیگیرند. کوبریک به خوبی از عناصر تدوین برای نمایش این جزئیات استفاده میکند تا توجه مخاطب از پرده نقرهای گرفته نشود و متوجه اهمیت این اطلاعات بنظر بیارزش در طول یک جنگ و همچنین در طول داستان بشود.
در انتها باید گفت که راههای افتخار مجموعهای بزرگ از روابط و انسانهایی است که در طول یکی از وحشیانهترین و غمانگیزترین برهههای تاریخی (جنگ جهانی اول) با دقت تمام به تصویر کشیده شدهاند تا در نهایت به استنلی کوبریک اجازه بدهند که از ابتدای دوران کاریاش دید نسبتاً بدبینانهاش به انسانیت را برای مخاطب عرضه کند. داستان فیلم با وجود شخصیتهای فراوان هیچگاه پیچیده بنظر نمیرسد و کوبریک به خوبی دقت خود را در نوشتن فیلمنامه در خلق روابط بین این شخصیتها نمایش میدهد و در کنار کوبریک، تیم بزرگی از بازیگران و هنرنماییهای به یاد ماندنی باعث میشوند که راههای افتخار تبدیل به فیلمی بشود که جنگ جهانی اول را در تاریخ سینما جاودانه میکند.