پایگاه خبری تحلیلی شرق سایت خبری تحلیلی شرق Related Articles
نقد و بررسی فیلم The Five-Year Engagement (نامزدی پنج ساله)
گروه سازنده ی فیلم «نامزدی پنج ساله/The Five Year Engagement»، همان افرادی
هستند که فیلم «فراموش کردن سارا مارشال/Forgetting Sarah Marshall» را تولید
کردند: جاد آپاتو/ Judd Apatowتهیه کننده گی فیلم را بر عهده دارد و نیکولاس استالر/
Nicholas Stoller کارگردان اثر، با مشارکت جیسون سیگل/ Jason Segel (بازیگر نقش اول فیلم) فیلمنامه را به نگارش در آورده اند.
با این وجود، حال و هوای فیلم حاضر بیش از آنکه به کمدی شیطنت آمیز «فراموش کردن
سارا مارشال» محصول ۲۰۰۸ شبیه باشد، فیلم «Blue Valentine» محصول ۲۰۱۰ را تداعی
می کند. پخش کنندگان فیلم «نامزدی پنج ساله» رویه ای فریبنده در پیش گرفته اند تا آن
را به عنوان یک فیلم کمدی در رده ی فیلم «ساقدوش ها/Bridesmaids » عرضه کنند. اما
در حقیقت این فیلم روایت ناخوشایندی ست از مشکلات انسان ها در برقراری تعادل میان
موقعیت شغلی و روابط شخصی خود و رویدادهای ناگواری که در صورت بر هم خوردن این
تعادل پیش خواهند آمد. این فیلم نیمه ی خالی و شرایط بغرنج کمدی های عاشقانه را تصویر
می کند، یعنی اتفاقاتی که معمولاً با شروع تیتراژ پایانی فیلم ها از نظر مخاطب پنهان می ماند.
مسلم است که این رویه ی پرداخت و نکات مهم و تأثیرگزاری که در فیلم مطرح می شوند،
به خودی خود از ارزش و اهمیت بالایی برخوردارند. مشکل اینجاست که با وجود طرح جدی
و مهم داستان، سازندگان فیلم تلاش های نافرجامی در راستای ایجاد فضایی خنده دار به
خرج داده اند. بعضی از لحظات طنز فیلم مخاطب را به خنده می اندازند و بعضی دیگر خیر،
اما در کل احساس می کنیم گنجاندن این صحنه ها در بستر چنین داستانی کاری اشتباه
و نابجا بوده است. به نظر می رسد سازندگان فیلم با تصور اینکه ممکن است داستان اصلی
بیش از حد احساسی و غم انگیز باشد، این مایه های طنز را به آن وصله پینه کرده اند. از
این نظر شباهت زیادی میان فیلم ناموفق «آدم های بامزه/Funny People» (به کارگردانی
آپاتو و با بازی آدام سندلر) و «نامزدی پنج ساله» دیده می شود. آنجا هم ترکیب و تلفیق
دو ژانر کمدی و درام موفقیت آمیز نبود. علاوه بر این صحنه های زائد زیادی در فیلم وجود دارند
که بهتر بود موقع تدوین از آن حذف می شدند. مدت زمان «نامزدی پنج ساله» بیش از حد زیاد
است و جا داشت حداقل ۲۰ دقیقه ی آن حذف شود. در انتهای فیلم مخاطب احساس می کند
این نامزدی، خیلی بیشتر از پنج سال طول کشیده است!
فیلم با صحنه ی خواستگاری آغاز می شود. یک سال از آغاز رابطه ی سر آشپز تام (با بازی
جیسون سیگل) و روانشناسی به نام وایولت (با بازی امیلی بلانت/Emily Blunt) می گذرد
که تام تصمیم می گیرد پیشنهاد ازدواج را مطرح کند. پس از آن مدتی شادی و هیجان میهمان
زندگی آنهاست. وضعیت تام در محل کار خود رو به بهبود است و همین روزهاست که ترفیع
بگیرد. وایولت هم با شوق و ذوق تمام در پی فراهم آوردن مقدمات یک مراسم عروسی بی
نظیر است و در عین حال منتظر است تا نتیجه ی درخواستی که برای استخدام به عنوان ا
ستاد دانشگاه فرستاده، اعلام شود. در همین اثناء دوست صمیمی تام، الکس (با بازی کریس
پرت/Chris Pratt) و وخواهر وایولت، سوزی (آلیسون بری/Alison Brie) وارد یک رابطه ی عاشقانه ی
پرشور می شوند که با باردار شدن سوزی، به ازدواجی زود هنگام می انجامد.
همین موقع است که شغلی رؤیایی به وایولت پیشنهاد می شود، تنها مشکل اینجاست که
برای پذیرفتن این کار باید از منطقه ی خلیج سن فرانسیسکو راهی میشیگان شود. تام برای
جلب رضایت وایولت تصمیم می گیرد از ترفیع شغلی اش صرفنظر کند و همراه او راهی میشیگان
شود. در حالیکه وایولت در شهر جدید خوشحال و راضی و در حال شکوفایی ست، تام وضعیتی
عکس او دارد. تام نمی تواند به راحتی کار مناسبی پیدا کند و با گذشت زمان، شور و اشتیاق
اولیه ی خود را از دست می دهد. هر چه بیشتر این نامزدی طول بکشد، احتمال آنکه به جدا شدن این دو بی انجامد بیشتر می شود.
«نامزدی پنج ساله» در انتقال حس و حال موقعیت شخصیت های داستان موفق عمل می کند. فیلم می خواهد نشان بدهد وقتی یکی از طرفین بیش از دیگری خواسته ها و آرزوهای خود را برای حفظ رابطه قربانی می کند، چه سرنوشتی می تواند در انتظار آنها باشد. در یکی از صحنه های فیلم تام ابراز می کند که ترجیح می دهد کسی باشد که “متنفر می شود”، نه آن کسی که “مورد تنفر قرار می گیرد”، و در پایان بابت این حرف خود افسوس می خورد.
مقایسه ی این فیلم با فیلم «Blue Valentine» آنقدر که در نگاه اول به نظر می رسد، بی معنی و مضحک نیست. هر دو فیلم نشان می دهند که چطور رابطه هایی که ظاهراً هیچ چیز نمی تواند آنها را به هم بزند، تحت فشار مسائل زندگی روزمره از هم می پاشند. قطعاً «Blue Valentine» بی رحمانه تر و غم انگیز تر به این موضوع می پردازد تا جایی که تماشای آن تجربه ی دردناکی ست، اما «نامزدی پنج ساله» هم آنقدر تلخی دارد که به هیچ وجه نمیتوان تماشای آن را به عنوان دو ساعت تفریح و خوش گذرانی در نظر گرفت. لحظاتی در این فیلم هستند که شرایط آنقدر ناگوار و وخیم می شود که آدم دوست ندارد تماشای آن را ادامه دهد. حتی صحنه های طنز آمیزی که گهگداری در فیلم گنجانده شده اند هم نمی توانند از شدت گزندگی واقعیت های روایت شده بکاهند و شاید در برخی موارد تأثیر عکس داشته باشند.
جیسون سیگل و امیلی بلانت در کنار هم زوج مناسبی را تشکیل می دهند. نوعی کشش و جاذبه ی طبیعی و غیرتصنعی میان آنها وجود دارد. شخصیت های آنها را باور می کنیم و به مشکلاتشان اهمیت می دهیم. البته از آن جایی که این فیلم سومین تجربه ی آنها به عنوان زوج سینمایی ست (بعد از فیلم لذت بخش «موپت ها/The Muppets» و فیلم نه چندان لذت بخش «سفرهای گالیور/Gulliver’s Travels» که استالر در نگارش فیلمنامه ی هر دو مشارکت داشت) شاید طبیعی باشد که چنین احساسی نسبت به آنها داشته باشیم.
ریس ایفانز/ Rhys Ifansو آلیسون بری که به ترتیب در نقش رئیس وایولت در دانشگاه و خواهر او ظاهر شده اند، نقش آفرینی تأثیرگذاری ارائه می دهند. ظاهر ایفانز مقداری حالت طنز دارد و آلیسون بری هم انگار ادای یکی از شخصیت های مجموعه ی «موپت ها» را درمی آورد.
بهتر است پیشاپیش هشدار بدهم که غافلگیر نشوید. این فیلم از آن فیلم های بی خاصیت نیست که مناسب قرارهای عاشقانه باشد. طنز گاه و بیگاه آن تنها رویه ای ست تا کمی از تلخی زهرِ بدبینی بی رحمانه ی فیلم کاسته شود. عادلانه نیست «نامزدی پنج ساله» را فیلمی مطلقاً افسرده کننده بدانیم، اما مشخص است هیچ کس این فیلم را یک “کمدی عاشقانه و روحیه بخش مناسب فصل بهار” نخواهد دانست.
اغلب گفته می شود در فیلم های آپاتو، لایه ای از نشاط و طنز شیطنت آمیز و بی ادبانه گرداگرد هسته ی اصلی دلپذیر و مطبوع ماجرا را گرفته اند. در این فیلم هم مقداری از آن دلپذیری وجود دارد، اما تلخی های داستان از تأثیر آن کاسته است و صحنه های طنز فیلم هم نسبت به کارهای پیشین آپاتو، کمتر خنده دار به نظر می رسند.