نقد فیلم Shaft (شفت)
«شفت» (Shaft) محصول ۲۰۱۹ سومین فیلمی است که این نام را یدک میکشد، به دنبال یک فیلم محصول سال
۱۹۷۱ و یک ریبوت / دنباله در سال ۲۰۰۰. این پنجمین فیلم از یک سری با این مشخصات است (در مجموع سه فیلم در دهه هفتاد وجود داشت و یک مجموعه تلوزیونی کوتاه مدت)، ولی«شفت»ها معمولا به شکلی تقریبا کامل از هم جدا هستند. تنها مزیت آشنایی با نسخههای قبلی شناختن یک سری از جوکهای داخل مجموعه است.
در سال ۲۰۰۰، «جان سینگلتون» (John Singleton) تصمیم گرفت تا یکی از اساطیر سینمای تجاری سیاهان یعنی «شفت» را زنده کند، نامی که پس از آن تجربه ناموفق تلوزیونی در سال ۱۹۷۳ به گور سپرده شده بود. با دانتسن این نکته که «ریچرد راندتری» (Richard Roundtree بازیگر «جان شفت» (John Shaft) در فیلم اصلی) آن قدرت لازم برای تسخیر باکس آفیس را نداشت، او «ساموئل ال جکسن» (Samuel L. Jackson) را استخدام کرد تا نقش اصلی را ایفا کند و در همین حین به «شفت» اورجینال هم ادای دین داشته و «راندتری» را برای نقش «عمو جان» (Uncle John) استخدام کرده است. «شفت» از «سینگلتون» در باکس آفیس نسبتا موفق بود، اگرچه نه آن قدر موفق که موتور ساخت دنبالهها را روشن کند.لحن فیلم اغلب سرراست بود (با یک سری عناصر کمدی ملایم) تا آن تغییر زمان از دهه هفتاد به سال ۲۰۰۰ را به خوبی توجیه کند. آن یک فیلم سراسر کمدی یا نقیضه نبود.
بعضی محصولات مرده نمیمانند. نسخه ۲۰۱۹ «شفت» از لحاظ فنی یک دنباله بر نسخه سال ۲۰۰۰ است. «جکسون» به عنوان نقش اصلی بازگشته، اگرچه او به شکل قابل توجهی نسبت به یکی دو دهه پیش کمتر اخم میکند. او با نقیضهها در سال ۲۰۰۶ وقتی که «مارها در هواپیما» (Snakes on a Plane) ساخته شد، آشنا شد و حالا هیچ مشکلی با استفاده از مهارتهای به دست آمده از آن زمان برای این فیلم ندارد. این همان مدل پر از بددهنی، به شدت باحال و بزن بهادر جکسن است. او یک بار دیگر با «راندتری» همراه شده (که اکنون ۷۶ ساله است و موهایش سفید شده) که در نقش پدر «شفت» حضور دارد (اختلاف ظاهری با یک جوک «توضیح» داده میشود). «جسی تی. آشر» (Jessie T. Usher) نقش نسل سوم «شفت» را ایفا میکند، پسری که کاراکتر «جکسن» وقتی آن پسر یک کودک بوده مسیرش را از او جدا میکند. «جان شفت جونیور» (John Shaft Jr.) یک آنالیزور اف بی آی بیعرضه است که از اسلحهها خوشش نمیآید و میترسد که از دختر مورد علاقهاش («الکساندرا شیپ» (Alexandra Shipp)) برای رفتن سر قرار دعوت کند. «رجینا هال» (Regina Hall) مادر «جونیور» است، یک زن سرسخت و بددهن که به بلندی شوهر سابقش میتواند از الفاظ رکیک استفاده کند. شخصیت منفی فیلم که درست از آب درنیامده و کم اهمیت است، «گوردیتو» است که انتقام ذهن او را تسخیر کرده، و نقش او را بازیگر همیشگی سابق «جیم جارموش» (Jim Jarmusch) یعنی «آیزاک دی بنکول» (Isaach De Bankole) بازی کرده است.
اگر شما «شفت» را با این فرض تماشا کنید که به دنبال یک اکشن / کمدی هستید، احتمالا از آن لذت خواهید برد. این فیلم هیچ وقت حتی نزدیک به جدی گرفتن خودش هم نمیشود و همیشه به دنبال شوخی، جوک یا کنایه بعدی است. منبع الهام فیلم احتمالا نسخه سینمایی «خیابان جامپ شماره ۲۱» (۲۱ Jump Street) اثر «فیل لورد» و «کریس میلر» است. آن فیلم هم همین روحیات رکیک و عدم داشتن نگرانی برای دربرگرفتن یک خط داستانی منسجم و درگیرکننده را در خود داشت. بخشهای اکشن / هیجانی فیلم دور ریختنی است و بهتر است تا حد امکان نادیده گرفته شوند چرا که به هر حال با عقل جور در نمیآیند. این فیلم جشنی برای «جکسن»، سینمای تجاری سیاهان، و این که چطور چیزهای «بامزه» در دهه هفتاد، امروزه که چهار دهه از آن زمان گذشته به نظر میرسند است.
کارگردان «تیم استوری» (Tim Story) است. اگرچه «شفت» نمیتواند کارنامه کمرمق او را (که شامل «چهار شگفتانگیز: قیام موجسوار نقرهای» (Fantastic Four: Rise of the Silver Surfer) و دو نسخه از « سواری با هم» (Ride Along) میشود) به جایگاه بهتری برساند، ولی حداقل نشان میدهد که، اگر به او مواد لازم داده شود، او میتواند یک فیلم سرگرم کننده بسازد. سخت است که این «شفت» را با نسخههای قبلی مقایسه کنیم چرا که این فیلمها اهداف متفاوتی دارند. «سینگلتون» احتمالا شخصیت «جان شفت» را بهتر فهمیده بود ولی «استوری» متوجه شده که چه تغییراتی را باید اعمال کرد تا تماشاگران مدرن هم بتوانند با فیلم ارتباط برقرار کنند.
وقتی «ساموئل ال جکسن» این سبک و سیاق را انتخاب میکند، هیچ کس نمیتواند در سکانسها از او بهتر باشد. کل شیوه او این است که بزرگترین، بزن بهادرترین آدم عوضی… (مراقب حرفهایت باش!) روی کره زمین باشد. با این حال، «رجینا هال» هم به همان اندازه خوب است – کاری که او با در اختیار داشتن زمانی بسیار کمتر انجام میٔهد. (حرف زدن او جلوی آینه شبیه به «راننده تاکسی» (Taxi Driver) یک هایلایت مناسب از کار خوب اوست.) «ریچرد راندتری» یک اتصال زیبا به «شفت» اورجینال ایجاد میکند – شما باید از تهیهکنندهها ممنون باشید که از او دعوت کردهاند و از او هم تشکر کنید که این دعوت را قبول کرده است. «جسی تی. آشر»، کسی که رزومه سنگینی در تلوزیون دارد، مقداری خام است ولی شاید وقتی سکانسها را با «جکسن» و «هال» شریک شوید این اتفاق رخ دهد.
به صورت جهانی، جایی که برند «شفت» چندان شناخته شده نیست، این فیلم مستقیما به نت فلیکس خواهد رفت طی حرکتی که احتمالا با توجه به نزدیک شدن تدریجی حالت استریم به عرضه سینمایی، تبدیل به یک کار معمول خواهد شد. برای تماشاگران آمریکایی که نسبت به چیزی که «شفت» عرضه میکند حس آشنایی دارند، این تجربه ارزش پول بلیت ورودی سینما را دارد. چیزی که فیلم از لحاظ هیجانی بودن موفق به انجامش نمیشود را، خندهها و شوخیهای رکیکش جبران میکند.
کارگردان تیم استوری
تهیهکننده جان دیویس
کنیا بریس
فیلمنامهنویس کنیا بریس
بر پایه شفت اثر
ارنست تایدیمن
بازیگران ساموئل ال. جکسون
الکساندرا شیپ
رجینا هال
متد من
ریچارد راوندتری
اون جوگیا
روبی جونز
موسیقی Christopher Lennertz
فیلمبرداری لری بلنفورد
تدوین کانرد باف چهارم
شرکت
تولید
نیو لاین سینما
Davis Entertainment
Khalabo Ink Society
برادران وارنر
توزیعکننده برادران وارنر ایالات متحده
نتفلیکس بینالمللی
تاریخ (های) انتشار
۱۴ ژوئن ۲۰۱۹ (ایالات متحده)
کشور آمریکا
زبان انگلیسی
بودجه ۳۰ میلیون دلار