نقد فیلم Knight of Cups
اگر ران فریک، کارگردان مستندهای بزرگی چون Samsara و Baraka، تصمیم میگرفت با کمک ستارگان بزرگ هالیوودی یک
قصهسرایی سینمایی با دیالوگهایی جسته و گریخته بسازد و با همان رمز و راز همیشگی آثارش، برای مخاطب داستانی دربارهی جلوههای برخورد انسان مدرن با زندگی در این روزهای جهان بگوید، احتمالا Knight of Cups نزدیکترین ساختهی سینمایی به چیزی است که از آن تصمیم، بیرون میآمد. شاید این جمله، بهترین توصیف ممکن برای بیان حس و حالات جریانیافته در «شوالیهی جامها» اثر ترنس مالیک نباشد و اصلا سینمای خاص و پرشده از تازگی او را نتوان حتی در قامت یک مثال، با اثری دیگر مقایسه کرد، اما واقعیت آن است که اگر به چگونگی رویارویی مخاطب با فیلم نگاه کنیم و روش انتقال دادهها به وی توسط فیلمساز برایمان مهم باشد، این جمله اصلا و ابدا بیان غلطی به حساب نمیآید؛ چون در Knight of Cups سینماگر هیچ حرفی را مستقیما بیان نکرده، هرگز واضح به نتیجه نرسیده و حتی برای یک ثانیه، دیالوگها را در جایگاهی بالاتر از تصاویر، نشانمان نداده است.
Knight of Cups
او مثل همیشه کسی است که سینما را در داستان گفتن به شیوههای بدیع و روشهایی میبیند که پیشتر کسی فکر استفاده از آنها را نکرده و نخواسته به کمکشان، پیامهایی مهم (حالا فارغ از درست یا غلط بودن آنها) را به ذهن مخاطب برساند. اینجا هم چون هوسِ روایت کردن قصهای را دربارهی برخورد انسان هوسزدهی امروز با آن چیزهایی که مدرنیته زیبایی خطابشان میکند و سنت ازشان به عنوان جلوههایی حیوانی و زشت یاد میکند داشته، دوربین امانوئل لوبسکی (فیلمبردار خارقالعادهای که از Birdman و The Revenant تا Gravity و Children of Men تنها بخشی از آثار سینمایی خلقشده به کمک فیلمبرداریهای معرکهی او هستند) را آنقدر در محیط، در صخرهها، در شهرهای مدرن، در مکانهای پرشده با جلوههای جذاب اما شاید بدِ (شاید هم خوب. چرا که فیلمساز شخصا نگاه منفیاش به تمامی آنها را در طول فیلم نشانمان داده، ولی در بعضی سکانسها مشخصا از قضاوت کردنشان اجتناب میکند) این شهرها و حتی ذهن کاراکتر اصلیاش حرکت میدهد و میچرخاند، که حس گمگشتگی شخصیت اصلی فیلم با بازی کریستین بیل را که فیلمنامهنویسی موفق و ثروتمند است درک کنیم و حداقل سوالاتی که خودش موقع ساخت اثر به آنها فکر میکرده، تبدیل به سوالات ما نیز بشوند. فضاسازی و داستانگویی تصویری که البته به اجراهای دقیق و معرکهی کریستین بیل، کیت بلانشت و ناتالی پورتمن احتیاج انکارناپذیری داشته، دو کلیدواژهای هستند که فیلم بر پایهی آنها تعریف میشود و بیننده میتواند بر اساس علاقهاش به آنها، نسبت به دیدن یا ندیدن اثر تصمیمگیری کند. چون Knight of Cups، به واقع فیلمی برای همگان نیست؛ ساختهای عجیبوغریب است که حتی خیلی از منتقدان بزرگ تمام ارزشهایش را زیر سوال میبرند و دستهای دیگر از آنها، با هیجان و اشتیاق به ستایش ثانیههایش میپردازند. مثلا اگر کسی دلش دیدن اثری را میخواست که تا مدتها پس از تمام شدن ثانیههایش بتوان به آن فکر کرد و دربارهاش خواند و دربارهی مفاهیمش با دیگران بحث کرد، «شوالیهی جامها» فیلم کاملا مناسبی برای آن شخص، به حساب میآید.
Knight of Cups
Knight of Cups
کارگردان ((ترنس مالیک))
تهیهکننده نیکولاس گوندا
سارا گرین
کن کائو
نویسنده ترنس مالیک
بازیگران کریستین بیل
ناتالی پورتمن
کیت بلانشت
ایزابل لوکاس
ترزا پالمر
فریدا پینتو
بن کینگزلی
فیلمبرداری امانوئل لوبزکی
تاریخهای انتشار
فوریه ۲۰۱۵
کشور ایالات متحده آمریکا
زبان انگلیسی