پایگاه خبری تحلیلی شرق سایت خبری تحلیلی شرق Related Articles
نقد فیلم معما Charade
رجینا لمپرت (آدری هپبورن) که در شرف طلاق میباشد خبردار میشود که همسرش به قتل رسیده است و پیتر جاشوآ
(کاری گرانت) که ظاهرا کارمند سفارت آمریکا در فرانسه است، برای تسلیت و دلجویی نزد او میآید. رجینا توسط یکی از مأموران سیا هامیلتن بارتولومیو (ماتیو) در میابد که شوهر مرحومش در طول جنگ جهانی دوم ، ۲۵۰،۰۰۰ دلار پول دزدیده و اینک شرکای دزدش تکس (کابرن)، هرمن (کندی) و لیوپولد (گلس) در پی یافتن پولها سراغ او آمده اند. ولی او که از همه جا بی خبر است نمیتواند قانعشان کند که جای پولها را نمیداند و با تهدید دزدان زندگیش به خطر می افتد و ناگزیر به پیتر جاشوآ پناه برده وبتدریج دلبسته او میشود. پیتر قصد دارد به رجی کمک کند تا پول را که در اصل متعلق به دولت آمریکاست، پیدا کنند ولی آیا او فردی قابل اعتماد است؟…
حواشی فیلم:
نویسندگان سناریوی ” همسر از همه جا بی خبرThe unsuspecting wife ” پیتر استون و مارک بم ،وقتی با عدم استقبال کمپانی های هالیوودی برای خرید اثرشان مواجه شدند تصمیم گرفتند فیلمنامه را به نوول تبدیل کنند و اینگونه رمان “معما Charade” منتشر شد . “معما” خیلی زود بصورت داستان دنباله دار در مجله محبوب بانوان”رد بوک” به چاپ رسید. “معما” با استقبال خوانندگان مواجه شد وحالا این هالیوود بود که برای خرید سناریوی استون و بم به تکاپو افتاد. سناریویی که بعدها جایزه ادگار را برای استون به ارمغان آورد.
استانلی دانن “سلطان موزیکالهای هالیوود” تهیه کنندگی و کارگردانی فیلم را در استودیوی خودش بعهده گرفت. درواقع به جرئت میتوان گفت این فیلم خوش ساخت، زبیاترین ساخته غیرموزیکالی دانن میباشد. او شیفته سبک آلفرد هیچکاک بود: ” من همیشه میخواستم فیلمی نظیر فیلم مورد علاقه ام «شمال به شمال غرب» بسازم ودرپی داستانی بودم که سرشار از حس ماجراجویی،تعلیق و طنز باشد…”
برحسب اتفاق “معما” و “پرندگان” هیچکاک در یک زمان اکران شد وفیلم هیچکاکی استنلی دانن موفق شد یک سروگردن بالاتر از “پرندگان” قرارگرفته و به فروشی چندین میلیون دلار بیش ازآن دست یابد.
دانن حتی مثل هیچکاک کامئوی جالبی از خود ونویسنده فیلمنامه استون در صحنه هایی از فیلمش گنجاند: در اوایل فیلم وقتی رجینا برای دیدار بارتلومیو به سفارت آمریکا میرود با خروج از آسانسور به دومرد برمیخورد مرد قدبلندی که ابتدا وارد آسانسور میشود همان پیتر استون است درحالیکه صدایش دوبله استانلی دانن است! صدای استون هم در سکانس آخر فیلم روی افسر مه ناوی که دربان امنیتی سفارت آمریکاست گذاشته شده است.
دانن از کاری گرانت (نقش اول فیلم شمال به شمال غرب) برای ایفای نقش اصلی مرد فیلمش دعوت نمود اما گرانت که خود را برای رل پیتر جاشوآ مسن میدانست ابتدا جواب منفی دادو کارگردان بناچار وارن بیتی و ناتالی وود را برای نقشهای اصلی فراخواند ولی آنها دستمزد بسیار بالایی میخواستند. پس او مجددا به گرانت رو انداخت. گرانت پذیرفت به این شرط که دیالوگهای عاشقانه جاشوآ حذف شود و بار عشقی -عاطفی فیلم تماما به نقش مقابلش تعلق گیرد. این تصمیم با توجه به سن و سال جناب گرانت بسیار اندیشمندانه بود. دانن، برای ایفای رل رجی لمپرت آدری هپبورن را بر پرده جادویی ظاهر نمود.
هپبورن معصوم و گرانت خونسرد – مدتها بود که تماشاگران دوست داشتند این دو بازیگر محبوبشان را در یک فیلم ببینند اتفاقی که در فیلمهای “بد نام ” ،”پدر غاز” و”بانوی زیبای من” نیافتاده بود حالا در “معما” شکل گرفت. هپبورن باید باز هم مقابل مردی بازی میکرد که سالها از خودش بزرگتر بود – همفری بوگارت،گاری کوپر،فرد آستر و حالا کاری گرانت … والبته زوج گرانت-هپبورن مقبولتر از زوجهای پیشین از آب درآمد. آن دو کاندید بهترین نقش آفرینی کمدی-موزیکال در گلدن گلوب شدند. گرانت بعدها گفت:”تمام آنچه برای هدیه کریسمس میخواهم بازی در یک فیلم دیگر کنار آدری هپبورن است”.
هپبورن یک تنه بار احساسی فیلم را به دوش کشید درحالیکه باید چاشنی طنز را نیز به آن می افزود . گفتار و حرکات او در سراسر فیلم آکنده از شور و هیجان و کنایه وشوخی است ومثل همیشه هپبورن صداقت قلبی را با نبوغ کمدی اش آمیخته و قادر است در یک آن رجینا را از اوج ذکاوت به حماقت و ازنهایت بی قیدی به ابراز احساساتی عاشقانه برساند. همین برایش جایزه بفتای بهترین هنرپیشه زن را درسال ۱۹۶۵ به ارمغان آورد. همراهان همیشگی آدری با موافقت استنلی دانن در این فیلم نیز با او بودند، هیوبرت ژیونشی طراح بنام مد و هنری مانچینی آهنگساز نابغه که موسیقی عالی فیلم که کاندید اسکار نیزشد، از اوست. کارگردان بی شک تیمی از نخبه ها را جمع کرده بود.
« معما » یی که حلال مشکلات شد
(بررسی فیلم معما)
در دسامبر ۱۹۶۳ درحالیکه تنها دو هفته از ترور جان اف کندی رییس جمهور وقت آمریکا می گذشت، فیلم معما Chrade از استنلی دانن در سالن رادیوسیتی نیویورک به اکران عموم درآمد. جمعیت از شش صبح در یخبندان زمستان جلوی سالن سینما صف کشیده بودند تا برای تماشای فیلم صندلی رزرو کنند. اینک پس از گذران روزهای سیاه مرگ کندی، پرده جادویی دو تن از جذابترین و محبوبترین ستارگانش را به نمایش میگذاشت تا شاید درخشش آنها تیرگی ها را اندکی پاک کند: آدری هپبورن و کاری گرانت…
درحالیکه تمام آمریکا هنوز در بهت و اندوه واضطراب دست وپا میزد این امر سبب شد از سوی کارگردان تعدیلاتی درفیلم صورت گیرد مثلا دیالوگ رجینا لمپرت به پیتر جاشوآ که میگفت: ” هر لحظه ممکنه ما به قتل برسیم ” در دوبله فیلم به “هرلحظه ممکنه ما محو بشیم” تغییر یافت. درهرصورت اکران فیلم درآن جو غمباروبحران زده تا حدودی مثل آب روی آتش ، استرس عوام را فرونشاند و به تجدید روحیه مردم کمک نمود. هالیوود بار دیگر ثابت کرد که حتی اگر تمامی جهان هم دچارحوادث عجیب غریب تری شود باز روند جذاب ،پرنشاط ، خیال برانگیزو توهم آمیزش راحفظ خواهد کرد.
فیلم “معما”ی استنلی دانن حسابی گل کرد و نه فقط تحسین تماشاگران را برانگیخت بلکه با نقدهای مثبت نشریات سینمایی مواجه شدو در بخشهای مختلف نامزد دریافت چندین جایزه از جشنواره های معتبر سینمایی گردید. درباره این فیلم ضرب المثلی کنایه آمیز وجود دارد حاکی از این که: ” بهترین فیلم «هیچکاکی» است که هیچکاک هرگز آن را نساخت! “
معما که شاید میشد بگونه ای آنرا در زمره کمدی سیاه (کمدی های حاوی جنایت خشونت دزدی و تجاوز و…) رده بندی کرد حاوی صحنه های خشونتبار زیادی است،مثلا صحنه نزاع پیتر(گرانت) و هرمن(جرج کندی) در پشت بام اوج دلهره و خشونت آزارنده است.
استفاده کارگردان از فضاهای تاریک و بسته درسکانسهای خشن نه تنها بر هیجان مخاطب می افزاید بلکه در ایجاد تعلیق و هراس نیز موفق عمل میکند. این فضاها آنچنان استادانه طراحی شده که مخاطب لحظه ای فراموش میکند فیلم در پاریس باشکوه و رنگارنگ که تم اصلی معما در آن جریان دارد، اتفاق می افتد. اما درکل به لطف جو طنزآلود حاکم بر فیلم این خشونتها جلوه نامطلوبی ندارند.
فتوگرافی تکنی کالر چارلز لانگ در نشان دادن
شکوه پاریس وهمچنین در ابتدای فیلم درسکانس
اسکی در آلپ فرانسوی عالی وکاملا حرفه ای است
. دوربین لانگ اکثرا صحنه ها را از نزدیک میگیرد تا
مخصوصا اتفاقات شبانه وضوح بیشتری داشته
باشند. ادیت های مناسب جیمز کلارک نیز سبب
شده روند سرعتی سکانسها هماهنگ وبه اندازه
از کار درآید. یکی از ادیت های تماشایی فیلم
صحنه پایانی آن است. صفحه با تکنیک split
screen با فلاش بک هایی از چهار هویت مختلف
کاری گرانت (پیتر، برایان، الکس و آدام)در فیلم به
پنج تکه تقسیم میشود که تکه مرکزی درحقیقت
خاتمه فیلم است جایی که رجینا در آغوش برایان
میگوید آرزو دارد چندتاپسر داشته باشد تا بتواند
تمامی این اسامی را روی آنها بگذارد!…
دوران طلایی کلاسیک هالیوودی که با کهولت
ستارگان و معمول شدن سوژه هایش رو به
افول میرفت با “معما” طراوت دوباره یافت، چرا
که این معمای وهم آلود پازلی باشکوه بود که
استنلی دانن قطعاتش را که گرانت – هپبورن
– لباسهای ژیونشی – نواهای مانچینی و پاریس
رویایی بودند از پیش استادانه چیده بود و نه تنها
نیازی به حل شدن نداشت بلکه خودش بنوعی
حلال مشکلات شد. هم به دل تماشاچیان غمگین
نشست و هم بر پیکر فرسوده هالیوود جانی دوباره
بخشید.
نام فیلم معما
تهیه کننده و کارگردان استنلی دانن
داستان و فیلمنامه پیتر استون ،مارک بم
بازیگران کاری گرانت، آدری هپبورن ،والتر ماتیو ، جیمز کابرن ،جرج کندی،دومینیک مینوت
موسیقی هنری مانچینی
فیلم‌برداری چارلز لانگ
مدت ۱۱۳ دقیقه
ژانر کمدی رومانتیک ، اسرارآمیز
بودجه ساخت سه میلیون دلار
فروش باکس آفیس حدود ۱۳.۵ میلیون دلار