پایگاه خبری تحلیلی شرق سایت خبری تحلیلی شرق Related Articles
نقد فیلم A Serious Man (یک مرد جدی)
فرشتگان گفتند با هم که نیک بنده ای است ایوب مر خدای را. هم بعضی گفتند از آن نعمت های بسیار است که حق تعالی
او را کرامت داده است. حق تعالی بدیشان ندا کرد که من نعمت ها از وی جدا کنم و بلا را بدلِ نعمت بر وی گمارم تا شاید ببینید که ایوب مرا به حالِ بلا و محنت همان بندگی کند که به حالِ نعمت. آن گاه بلا بر او گماشت و به فرشتگان بنمود بندگی و نیکوکاریِ او.
قصص الانبیاء، تألیف: ابوالسحق ابراهیم بن منصور ابن خلف النیسابوری]
بازیگران: مایکل اشتولبرگ (لری گوبنیک)، ریچارد کایند (آرتور)، فرد ملامد (سای)، ساری لنیک (جودیت)، آدام آزکین (وکیل طلاق). ۱۰۴ دقیقه. درجه نمایشی:تاد مک کارتی، منتقد مجله ورایتی، در نقدی بر فیلم تازه برادران کوئن، یک مرد جدی، نوشته است: «این دقیقاً همان فیلمی است که شما باید بعد از گرفتن جایزه اسکار بسازید.» اگر جایی برای پیرمردها نیست، فیلم A Serious Man اسکاری کوئن ها، فیلمی بود برای آن هایی که فیلم های کوئن را دوست نداشتند، پس یک مرد جدی هم می تواند تلاش دیگری باشد از سوی کوئن ها برای جلب گروه های وسیع تری از تماشاگران سینما.
یک مرد جدی به رغم وفاداری اش به روح پوچ گرا و پست مدرن آثار قبلی کوئن ها، دربردارنده یک کاراکتر رئالیستیک در محیطی رئالیستیک است. این فیلم که باید آن را شخصی ترین فیلم کوئن ها نامید، در واقع به نوعی یک اثر خودزندگینامه ای است که به شکلی نادر و منحصر به فرد مابین حدیث و مطایبه حرکت می کند. فیلم A Serious Man یک مرد جدی تصویر بسیار صمیمانه و سمپاتیکی است از یک مرد خانواده ای دچار بحران.
اما کاراکتر اصلی فیلم A Serious Man و زندگی پردردسر او در یک جامعه یهودی در غرب میانه آمریکا در سال ۱۹۶۱ – جامعه ای که کوئن ها در آن متولد و بزرگ شدند – تا حد زیادی برگرفته از کتاب ایوب نیز هست تا آن جا که بسیاری فیلم یک مرد جدی را روایتِ کوئن ها از کتاب ایوب عنوان کرده اند. همه ما کم و بیش با این قصه ی مذهبی که در کتاب مقدس ذکر شده آشنا هستیم. خوشبختانه آقای قاسم هاشمی نژاد سال گذشته متن پاکیزه و منقحی از قصه ایوب پیامبر را با مقدمه و تفاسیر عالمانه چاپ و منتشر کردند که هم اکنون در بازار کتاب در دسترس است. و به نظر من هر کس که می خواهد با فیلم A Serious Man تازه کوئن ها ارتباط بهتری برقرار کند بهتر است که ابتدا کتاب ایوب هاشمی نژاد (نشر هرمس) را بخواند. در این کتاب آمده است که حضرت ایوب نیک ترین و شایسته ترین مرد خدا بود. این مرد از مال دنیا همه چیز داشت و همواره دعاگوی باری تعالی بود. روزی میان خداوند و شیطان بحثی درباره ایوب درمی گیرد. خداوند به شیطان می گوید می بینی این ایوب ما چه بنده شایسته و سپاسگزاری است. شیطان به خداوند می گوید که ایوب به خاطر این که شما به او مال و اولاد و ثروت داده اید سپاسگزار شماست و اگر روزی این ها را از او بگیرید سر به طغیان خواهد گذاشت و از پرستش شما روی برخواهد گرداند. خداوند برای اثبات نادرستی ادعای شیطان و آزمون حضرت ایوب تصمیم می گیرد به تدریج همه مال و اولاد و ثروتِ ایوب را از وی بگیرد. به این ترتیب مصیبت ها یکی پس از دیگری بر سر ایوب نازل می شود اما او صبورانه همه این ها را تاب می آورد و به قول آقای هاشمی نژاد – نقل به مضمون – در برابر این مصیبت دست به «مقاومتِ بدنی» می زند و هرگز امیدش را به رحمت خداوند از دست نمی دهد.
لری گوپنیک (مایکل اشتولبرگ) استاد فیزیک دانشگاه است و هر روز بر روی تخته سیاه انبوهی از مسائل و معادلات پیچیده ریاضی و فیزیک را حل می کند اما قادر به حل هیچکدام از مسائل پیچیده زندگی خصوصی خودش نیست.
مسائل لری طیف گسترده ای را شامل می شود: همسرش در زندگی زناشویی به وی وفادار نیست و تقاضای طلاق کرده تا با بهترین دوست لری ازدواج کند؛ پسرلری در سر کلاس تعلیمات دینی به موسیقی راک اندرول گوش می دهد؛ دختر لری یواشکی از کیف او پول می دزدد؛ برادرزن لری یک آدم بیکاره ی به تمام معناست که در خانه لری لنگر انداخته؛ شاگرد لری در دانشگاه که نمره رد گرفته به وی پیشنهاد رشوه می کند و همزمان لری تهدید به باج خواهی می شود؛ هیئت علمی دانشگاه اخیراً نامه های بدون امضایی دریافت کرده که در آن تهمت های ناروایی به لری زده شده است و …
لری نمی داند چه اشتباهی کرده که این بلاها دارد بر سرش نازل می شود. او صمیمانه خواهان این است که کار درست انجام بدهد و دل اش می خواهد که دیگران وی را جدی بگیرند. او می خواهد بداند که کجای کار اشتباه کرده. لری به سراغ عالمان دینی می رود و از آن ها درخواست راهنمایی می کند اما ظاهراً همه درهای رحمت به سوی او بسته است.
بازی فوق العاده خوب مایکل اشتولبرگ، یک عامل اصلی برای موفقیت فیلم A Serious Man به شمار می رود. اشتولبرگ با شیوه بازی خود اجازه نداده که لری به یک آدم بازنده و یا نق نقو یا افسرده مبدل شود. لریِ اشتولبرگ در همه حال امیدوار است – و همچون حضرت ایوب – صبور و شکیبا. برادران کوئن در فیلم یک مرد جدی
تقریباً هر وجهی از زندگی حقارت بار حومه شهری
را به تمسخر کشیده اند تا پوچی موجود در زندگی
مادیِ انسان شهرنشین امروز را بیشتر برجسته
کنند. پوچ گرایی پرشور کوئن شاید در هیچ فیلم
دیگری این چنین نمود پیدا نکرده است.
* این فیلم در اکتبر ۲۰۰۹ اکران عمومی شده است.
۲۰۰۹ |
درام, کمدی |
۱۰۶ دقیقه |
درجه نمایشی R
کارگردان :
Ethan Coen
Joel Coen
نویسنده :
Joel Coen
Ethan Coen
بازیگران :
Michael Stuhlbarg
Richard Kind
Sari Lennick