پایگاه خبری تحلیلی شرق سایت خبری تحلیلی شرق Related Articles
عامل مهم جغرافیایى که باعث یگانگى این منطقه شده، آب و هوا مى باشد، اقلیم گرم و خشک با تابستان هاى طولانى، زمستان هاى کوتاه، ریزش هاى جوى کم و تبخیر قابل توجه چنین همگرایى را پدید آورده است.
این ناحیه کانون پیدایش سه دین بزرگ اسلام، مسیحیت و یهود مى باشد اما فرهنگ غالب مردمش بر اساس باورهاى اسلامى بنیان نهاده شده و زبان عربى که لسان قرآن است درآن رواج افزونترى دارد. در واقع خاورمیانه مرکز دنیاى اسلام است، زیرا قبله گاه مسلمین، اماکن زیارتى، عبادتى و آموزشى، مواریث ارزشمند اسلامى و بستر جغرافیایى حوادث صدر اسلام و کانون پیدایش این آیین و رویش و شکوفایی آن، در این قلمرو قرار دارد.
نخستین تمدن ها از جمله تمدن بین النهرین و تمدن مصرى، در خاورمیانه شکل گرفتند، ظهور اولین شهرها، اختراع خط و پیدایش اولین دولت ها ارمغان این تمدن است.
خاورمیانه موقعیت منحصر به فرد استراتژیکى دارد زیرا در مرکز سه قاره ی آسیا، اروپا و آفریقا قرار گرفته و کوتاهترین راههاى هوایى و آبى اروپا و آسیا از این منطقه مى گذرد، خطوط ساحلى دریاى سیاه، مدیترانه، عمان، خلیج فارس، دریاى سرخ و اقیانوس هند به همراه تنگه های هرمز، بسفر، داردانل، و ترعه سوئز بر اهمیت سوق الجیشى این ناحیه مى افزایند.
همین ویژگیها و حفظ منافع تجاری از جمله دسترسى به انرژی موجب گردید تا قدرت های استعمارى براى تحکیم استیلاى خود بر خاورمیانه، نقشه هایى را به شرح ذیل اجراکنند:
۱- تحمیل مرزهایى که با مناسبات فرهنگى، جغرافیایى و ویژگى هاى انسانى منطقه تناسبى نداشته و موجب پیدایش اختلافات سیاسی کشورهاى همسایه، کشمکش هاى ناحیه اى و عدم ثبات سیاسی در این قلمرو گردیده است.
۲- پس از تجزیه امپراتورى عثمانى پدیده ی ناسیونالیسم را مطرح نمودند تا هر قومى براى تحکیم هویت و ملیت خود با اقوام دیگر در اصطکاک باشد و چنین روندى آشفتگى هاى سیاسى را تشدید نماید و نیز حضور مذهب و نمادهاى دینى در عرصه های اجتماعى و سیاسی کم رنگ شود.
۳- اگر چه کشورهای خاورمیانه به استقلال ظاهرى دست یافته اند اما غالبا رژیم هایى بر آن حاکم گردیده اند که سر سپردگى و وابستگى خود را به اجانب و بیگانگان حفظ کرده اند و با کشورهاى اروپایى مناسبات سیاسى، تجارى و فرهنگى بهترى برقرار کرده اند.
۴- بوجود آمدن دولت غاصب صهیونیستى همچون غده اى سرطانى در خاورمیانه و با سوء استفاده از جامعه ملل ضایعه اى را در قلب جهان اسلام پدید آورد که زخم خون چکانى را براى مسلمین و دردها، رنج ها، آوارگى ها و درگیرى هاى خونینى را براى ملت فلسطین بوجود آورده است.
۵- تحریک فرقه ها و اقلیت ها بر علیه مسلمانان و بزرگ نمایى برخى بدعت ها و انحرافات فرقه اى براى تشدید اختلافات شیعه و سنى و رو در روى هم قرار دادن مسلمانان.
۶- تهاجم فرهنگى و یورش وحشیانه علیه ارزشهای دینى با مطرح کردن افکارى چون جبرگرایى، عزلت صوفیانه، جدایى دین از سیاست، کوشش براى ترویج بى حجابى، رواج فساد و بى بند و بارى، تردید در شعائر دینى و مراسم بزرگداشت معصومین (ع)، انفکاک بین نسل جوان و فضیلت هاى اسلامى و دانشوران و پارسایان، مخدوش نمودن عناصر سازنده و رشد دهنده ی اسلامى مثل ایثار، جهاد، دفاع، امر به معروف و نهى از منکر و تبلیغ رفاه زدگى، مدگرایى و در نتیجه فاصله گرفتن از موازین شرعى و دینى.
در سال ۱۹۷۳ م مشاور رئیس جمهور وقت آمریکا، ویژگى های خاورمیانه جدید را مشخص کرد و گفت: اسرائیل توانست در جنگ اکتبر خود را به عنوان قدرت بزرگ این منطقه نشان دهد و وقت آن رسیده که به قوى ترین رژیم منطقه اى مبدل گردد. این اظهارات اندیشه تجزیه کشورهای اسلامى و نیز تضعیف دول عربى این منطقه را ترویج مى نمود و زوایای مخفى سیاست آمریکا را دنبال مى کرد و شگفتى عده ای از تحلیل گران سیاسى را برانگیخت زیرا دولت غاصبى که از مدیریت اشغالگرى هایش در صحراى سینا، نوار غزه، کرانه باخترى رود اردن و بلندی هاى جولان عاجر بود چگونه مى توانست چنین قدرتى را به دست آورد.
امضاى توافق کمپ دیوید میان مصر و رژیم اشغالگر قدس و عادى سازى روابط سیاسى و اقتصادی میان این دو، بار دیگر این موضوع را مطرح کرد چرا که مصر دیگر متعهد به اجراى معاهده ی دفاع مشترک عربى نبود و از نظام منطقه ای سرزمین هاى اسلامى خاورمیانه خارج شده بود. صهیونیست ها اولین بار میزان تأثیر و اعتبار این توافق نامه را با تهاجم گسترده به لبنان آزمودند و مقاومت فلسطینى را مجبور به عقب نشینى کردند و کشتارهاى وحشیانه اى را در اردوگاه آوارگان در صبرا و شتیلا به راه انداختند.
به دنبال جنگ دوم خلیج فارس، سران عرب حاضر در کنفرانس مادرید با تفرقه خود تصمیم گرفتند بار دیگر منشور جامعه عرب را که اتحاد کشورهای اسلامى خاورمیانه را تقویت مى کرد زیر پا بگذارند. در چنین فضایى پیمان اسلو را امضا کرده که تلاشى برای سازش با رژیم اشغالگر قدس به شمار مى رفت. تمامى این اقدامات، گام هایى جدى براى زیر پاگذاشتن خاورمیانه اسلامى و طرح خاورمیانه جدید بود.
حادثه یازدهم سپتامبر و بهانه قرار دادن موضوع تروریسم، ماجراى القاعده و طالبان فرصت مناسبى را برای آمریکا فراهم آورد تا طرح خاورمیانه بزرگ(۳) را برای اولین بار در ۱۲ سپتامبر ۲۰۰۲ میلادى، اعلام نماید. این طرح از یک سو با مخالفت شدید کشورهای عربی و از طرف دیگر با بدبینى و تردید کشورهای اروپایى مواجه شد که بر اثر این اعتراض تعدیل گشت و در ۱۰ ژوئن ۲۰۰۴ م طرح خاورمیانه گسترده در نشست گروه هشت به تصویب رسید که لحن ملایم ترى دارد و در آن به اجراى دموکراسى، آزادى، حکومت قانون، حقوق بشر تأکید گردیده و اصلاحات اقتصادى را مطرح نموده و به حل مسئله فلسطین هم اشاره دارد.
متاسفانه زمینه هایى در خاورمیانه وجود دارد که چنین بهانه اى را به دست استکبار جهانى به رهبرى آمریکا داده است که به مواردى اشاره مى گردد:
۱- مجموع درآمد ناخالص ملى ۲۲ کشور عربى بسیار کمتر از کشور اسپانیاست.
۲- از ۱۶۲ میلیون نفر سکنه بالاى ۱۸ سال در این سرزمین ها، ۶۵% بیسوادند که دو سوم آنان را زنان تشکیل مى دهند.
۳- شمار بیکاران خاورمیانه متجاوز از بیست میلیون نفر است.
۴- صرفا ۳ / ۵% از کرسى های مجالس کشورهاى خاورمیانه به زنان اختصاص دارد.
۵- نیمى از جوانان عرب تمایل به مهاجرت دائم در اروپا را دارند.
۶- در اغلب کشورهاى عربى، فقر گسترش روزافزونى دارد.
۷- این سرزمین ها به لحاظ آزادى هاى اجتماعى خصوص آزادى بیان در پایین ترین جایگاه قرار دارند.
۸- نشر رسانه ها در کشورهاى عربى داراى کیفیت پایینى بوده و غالبا در اختیار دولت مى باشد.
۹- کشورهاى عرب در سال ۲۰۰۳ م تنها ۱ / ۱% تولید کتاب در جهان را به خود اختصاص داده اند در حالى که کشور یونان با یازده میلیون نفر سکنه پنج برابر ۲۲ کشور عرب کتاب منتشر مى کند!
۱۰- رژیم هاى حاکم در این قلمرو اکثرا بصورت خانوادگى، موروثى، قبیله اى یا انتخابات کاذب و صورى و نه مردمى، روى کار آمده اند.
۱۱- در حالى که کشورهاى خاورمیانه سالانه میلیاردها دلار صرف خرید مجهزترین سلاح هاى جنگى مى نماید و طبقاتى از مردمانش در ثروت هاى فراوانى غوطه ورند، به اجراى عدالت، توزیع درست منابع و گسترش آمزوش و بهداشت توجهى ندارند.
۱۲- در این کشورها به جز مواردى استثنایى از دستاوردهاى علمى، هنرى، فلسفى و ادبى خبرى نمى باشد و در عوض گزارش هایى که از این منطقه به جهان مخابره مى گردد مربوط به جنگ ها، کشتارها، رقابت هاى تسلیحاتى، ترورها، کودتاها و نزاع هاى مرزى است.
بنابراین باید براى رفع این دشوارى ها و نابسامانى ها به دنبال راهکارهایى بود که این منطقه را با آن توان هاى مهم اقتصادى، اجتماعی به سوى توسعه سوق دهد و شرایط به گونه اى فراهم گردد که رژیم هاى منطقه از سلطه گری و سرکوب مردم دست بردارند و زمینه هاى شکوفایى علمى و فرهنگى را فراهم کنند و بهانه اى به دست دشمنان ندهند.
البته استکبار به هیچ عنوان براى رشد فکرى و توسعه فرهنگى و اقتصادى این منطقه تلاش نمى کند و هدفش از طرح خاورمیانه گسترده این است که:
۱- بر نقاط استراتژیک و منابع انرژى آن سلطه یابد.
۲- براى حفظ امنیت دولت غاصب صهیونیستى بکوشد.
۳- با امواج بیدارى اسلامى مبارزه کند.
۴- فرهنگ سلطه گرى را ترویج نموده و زمینه را براى جهانى سازی مورد توجه خود، فراهم سازد.
۵- بوجود آوردن ملت ها و سرزمین هایى که اهداف ابرقدرت ها را تأمین مى کنند و ترویج دموکراسى کنترل شده که اسلام بدون ضرر را ترویج مى نماید.
تهاجم نظامى به افغانستان و عراق و ساقط نمودن قدرت طالبان و صدام آغاز مرحله اول خاورمیانه گسترده به شمار مى رفت، نظام سلطه که خود این رژیم ها را تقویت کرده بود تصور مى کرد با محو دولت هاى شرور بتواند نظام هاى مورد طبع خود را روى کار آورد اما دیرى نگذشت که متوجه شدند این برنامه ها، فرصتى را براى مسلمانان انقلابى پدید آورده تا اقتدارى جدید به دست آورند.
پیروزى مجاهدان افغان و تشکیل مجلس قانونگذارى در افغانستان، پیروزى ائتلاف یکپارچه در عراق و روى کار آمدن دولت اسلامى با حمایت مردم و علما و مراجع تقلید، پیروزى حزب الله لبنان در انتخابات پارلمانى لبنان و مشارکت در نظام سیاسى، اجرایى و ادارى این کشور و سرانجام غلبه حیرت انگیز حزب الله بر ارتش صهیونیستی در نبردى یک ماهه، پیروزى حماس در فلسطین و پیروزى اسلام گرایان شیعه در انتخابات شهردارى استان هاى شرقى عربستان، به دست آوردن چهل درصد کرسى هاى پارلمان بحرین توسط شیعیان از یک سو، طرح خاورمیانه اى آمریکایى را در اولین گام خود با موانع بسیار جدى توأم ساخت و از طرف دیگر معادلاتى را در منطقه رقم زد که باید از آن به خاورمیانه مسلمانان یاد کرد، واقعیت مهمى که منافع غرب و نظام سلطه را به خطر انداخته است.
دیپلماسى فعال ایران نیز به نحو بارزى این روند را تسریع بخشیده است از این روى دستگاه تبلیغاتى غرب براى ایجاد شکاف در نیروهای متحد اسلامى این قلمرو خاورمیانه اسلامى را مترادف هلال شیعى عراق، سوریه و لبنان نامید، غافل از آن که اخوان المسلمین در انتخابات مصر به نتایج قابل قبولى دست یافت و نظام استکباری احساس نمود مسلمانان خاورمیانه چه شیعه و چه سنى از قدرت طلبى آمریکا و اروپا و اشغال گری صهیونیست ها دل خوشى ندارند، قلمروى در حال شکل گیرى است که:
۱- رژیم غاصب قدس را به شدت در معرض خطر قرار داده است.
۲- نهضت پر قدرت اسلامى را با محوریت جمهورى اسلامى ایران در وضعى عالى نشان مى دهد.
۳- در این تشکیلات سلاح هاى جدید و پیشرفته نظامى آمریکا و متحدانش کم ترین تأثیر را بر اراده ی ملت ها خواهد داشت.
۴- این خاورمیانه مشحون از احساسات یکپارچه ضد اشغالگرى، تجاوز و تهاجم است.
۵- اسطوره شکست ناپذیرى اسرائیل را از بین برد.
۶- در این طرح جایى براى برخى خود فروختگان سیاسى و سازشکاران وجود نخواهد داشت.
۷- خاورمیانه اسلامى به جوانان سلحشور و فداکارى تعلق دارد که در جای جای این قلمرو در حال انسجام و سازمان دهى نیروهای خود هستند.
۸- در این منطقه روحیه انقلابى که منبعث از اسلام ناب محمدى است، تأثیرگذار خواهد بود.
آمریکا و دیگر ابرقدرت ها براى مهار خاورمیانه اسلامى و مقابله با آن به راهبردهاى ذیل روى آورده است:
الف: بکارگیرى تمام توان خود براى جلوگیرى از تشکیل دولت حماس و ضمن وارد آوردن فشارهاى سیاسى به این دولت نوپا و خودجوش آن را از یک سو وادار به رسمیت شناختن رژیم اشغالگر قدس مى نماید و از سویى بین حماس و سایر گروههاى فلسطینى اختلاف مى افکند.
ب: به انزوا کشیدن حزب الله و تلاش براى خلع سلاح نمودن این جنبش شیعى و مردمى.
ج: متهم نمودن سوریه به ترور رفیق حریرى و وادار نمودن ارتش آن به عقب نشینى از خاک لبنان، کوشش براى تغییر رفتار سوریه و حتى دگرگون نمودن ساختار سیاسى این کشور.
د: فعال کردن گسل هاى فرقه اى در لبنان براى متشنج نمودن اوضاع این کشور و دفاع از دولت فواد سینوره که پایگاه مردمى ندارد.
هـ: با استفاده از دامن زدن به اختلافات قومى و مذهبى و افزایش موج حرکت هاى تروریستى و ناکارآمد نشان دادن دولت اسلامى، مى کوشد مقدمات سرنگونى دولت ائتلافى عراق را فراهم کند.
و: اعمال، محدودیت های اقتصادى و فشارهاى سیاسى بر ایران به بهانه روى آوردن به فناورى صلح آمیز هسته اى، دامن زدن به اختلافات اقوام و طوایف و وارد آوردن اتهاماتى نظیر عدم رعایت حقوق بشر در ایران، بى توجهى به دموکراسى و آزادى هاى اجتماعى در جمهورى اسلامى ایران.
