نقد فیلم پروژه فلوریدا (The Florida Project): بچههای زیر سقف آسمان
در بین آثار پرزرق و برق تولید شده این روزهای هالیوود، دیدن اثری که هنوز به عناصر هنری سینما و درام پایبند باشد
مانند پیدا کردن یک لنگه کفش پاره در بیایان غنیمت است. شان بیکر که پیش از این تجربه اثر هنری موفقی چون فیلم
«نارنگی» را در کارنامه خود دارد، باردیگر پشت دوربین جادوییاش قرار گرفته و جادویی را در پرده نقرهای
نشان میدهد که نشات گرفته از دنیای جادوییتری از سینماست، یعنی دنیای کودکان. فیلم The Florida Project از آن دست
فیلمهاییست که با ریتمش همراه آن میشوید و اگر کمی حوصله به خرج دهید، با یکی از زیباترین آثار سینمایی چند سال اخیر
روبرو خواهید شد.
دنیای فیلم پروژه فلوریدا از دریچه دنیای کودکان است و این مساله در لحظات اولیه به اشتباه این تفکر را در ذهن پیادهسازی میکند که شاهد یک اثر فرهیخته سینمای کودک هستیم (مثل آثار چند سال پیش کانون پرورش فکری کودکان خودمان) ولی با گذشت مدت زمانی از فیلم و باز شدن یک سری مفاهیم در آن، متوجه میشویم که با فیلمی کاملا بزرگسالانه روبرو هستیم که هوشمندانه از جهان بچهها و بازیگران این جهان برای گفتن حرفهایش استفاده کرده است.
داستان پروژه فلوریدا در یک مجتمع بزرگ هتلآپارتمان ارزان میگذرد که به اصطلاح به همین Florida Project معروف هستند، این پانسیونها دارای اتاقهای متعددی هستند که به دلیل ارزانی کرایهشانگاهی تبدیل به اقامتگاه دائمی برخی افراد میشوند (هرچند این کار قانونی نیست و برای اتفاق افتادناین امر نیاز به کمی دور زدن قانون است). بابی (با بازی زیبای ویلیام دفو) مسئول این مجتمع بزرگاست و سعی میکند با مشکلات موجود با تک تک ساکنین دست و پنجه نرم کند. داستان اصلی از دیدچند بچه روایت میشود که شخصیت اصلی بین آنها مونه نام دارد، دختری ۶ ساله که با مادربزرگجوان خود (نهایت ۳۵ ساله) زندگی میکند و مادرش که او را در ۱۵ سالگی به دنیای آورده معلوم نیستکه کجاست. مونه به همراه دو دوست هم سن و سال خود یعنی جنسی و اسکوتی مشغول بهشیطنتهای روزمره ایام بچگیشان هستند و در خلال بازیهای کودکی آنها، مصائب مختلفکاراکترهای مختلف فیلم به نمایش گذاشته میشود، مصائبی که برخی از آنها در دریچه نگاه این بچههاروایت میشود و برخی دیگر مربوط به خرابکاریهای خود بچهها و عواقب آن در دنیای بزرگسالاناست.
فیلمبرداری فیلم Florida Project برخلاف کار قبلی کارگردان اثر با دوربین آیفون انجام نشده (به جزسکانس پایانی که البته جزو بهترین سکانسهای فیلم هم همین سکانس پایانی است!) و این بارکارگردان بیشتر از فضا و قاببندی تصاویر بهره جسته است. فیلمبرداری فیلم با توجه به شناخت خوببیکر از زوایا و هنر عکاسی به بهترین شکل ممکنه صورت گرفته و انتخاب تصاویر به زیبایی شکل گرفتهاست. موسیقی که روی این تصاویر نقش میبندد نیز با اینکه بهندرت شنیده میشود ولی توگویی برایهمین صحنهها خلق شده و تاثیرات نمای دوربین را مضاعف میسازد.
بازی کودکان فیلم The Florida Project نیز برخلاف انتظار بسیار زیباست و بهجرات میتوان گفت که در برخی سکانسهاگوی سبقت قدرت بازیگری را از افراد بزرگسال فیلم ربودهاند. با اینکه ویلیام دفو در نقش فرعی خودبسیار خوش درخشیده (و بابتش کاندید و برنده جوایز سینمایی زیادی من جمله اسکار و گلدن گلابهم شده) ولی بازیگران خردسال فیلم با توجه به سن و سالشان به مراتب بهتر هستند و گل سر سبد آنهانیز بروکلین پرینس در نقش مونی است. نقش بابی که دافو آن را ایفا میکند در کنار کاراکتر مونی دوعنصر اصلی فیلم Flordia Project هستند و تصور فیلم بدون حضور این دو عملا غیرممکن است.
ضرباهنگ و ریتم خط روایی فیلمنامه پروژه فلوریدا ماند دیگر آثار سینمایی ساخته شده نیست،همانطور که خود فیلم The Florida Project مانند آنها نیست و مخاطبینش هم بالطبع تماشاگران سینمای عام نخواهند بود.این حرف به این منظور نیست که Florida Project در رده فیلمهای خاص با سلیقههای خاص جامیگیرد بلکه صرفا باید دانست که دیدن آن مستلزم درک زیباییشناسی و درک درام و البته فهمسینماست. نقصهای موجود در کارگردانی و تدوین و نظیر این مسائل در فیلم به ندرت به چشممیخورد و هرچیزی دقیقا سرجای خودش است. فیلم از این حیث یک شاهکار نیست چرا که پا را فراتراز یک اثر خوب نمیگذارد اما خوشبختانه کفه ترازوی خوب بودن فیلم همیشه بالاست و با اینکه بهشاهکار نمیرسد ولی به نکات منفی و بد هم ختم نمیشود.
داستان تشکیل شده است از قسمتها و حوادث و حتی به کوچک ترین جزئیات نیز به زیبایی پرداختهشده و با وجود این حجم از داستان، ابدا فیلم راه خود را گم نمیکند و یک شلوغی بینظم را به تماشاگرنمیخوراند. تمام داستانکهای فیلم با طمانینه شروع میشوند و اوج میگیرند و تمام میشوند و بینهمه آنها پایان بندی اصلی و نهایی فیلم از همه درخشانتر از آب در آمده است.
The Florida Project از آن دست فیلم های کوچک، متفکر و شگفت آوری است که توسط مخاطبان عاشقسینما و درام (و حتی شاید بتوان گفت ادبیات) مورد ستایش قرار خواهد گرفت و شاید جاودان نماند ویک اثر ماندگار در تاریخ سینما تبدیل نشود ولی بدون شک یکی از بینقصترین و بهترین درامهای چندسال اخیر خواهد بود.