عوامل مؤثر در بهداشت محیط کار
بهداشت محیط کار به بیان ساده به فرآیندهای مربوط به ایمنی و بهداشت محیط کار و کارکنان آن مربوط میشود و در هر نوع محیط کاری فارغ از نحوهی کارکرد و اندازه و قدمت آن یک امر باید و ضروری است. بهداشت محیط کار منجر به ایمن ماندن افراد دخیل در محیط کار از مواد خطرناک، مشتعل و شیمیایی میشود.
در ادامه به چندین نکته مهم در این خصوص پرداخته میشود که با به کارگیری آنها درصد وقوع خطرات به طرز چشمگیری کاهش مییابد:
یک- پیشگیری از لغزش و سقوط
در سالهای گذشته یکی از مهمترین عوامل جراحات، سقوط و لغزش افراد در محیطهای کاری بوده است. بر اساس قوانین و استانداردهای موجود، محیطهای کاری باید تمیز و منظم باشند و معابر موجود در این گونه مکانها همواره باید خشک نگاه داشته شوند و در صورتی که معابر به وسیلهی فرایندهای صنعتی دچار رطوبت و لغزندگی میشوند باید زه کشی گردند. علاوه بر آن در هنگام ساخت محیطهای کاری و معابر موجود در آنها که محل گذار افراد است (به خصوص اگر در ارتفاعی نسبت به زمین نیز قرار دارند) باید در انتخاب مصالح به کار رفته در آنها دقت عمل لازم را داشت. از سوی دیگر برای شستشوی چنین مکانهایی باید از مواد شویندهی مناسب استفاده شود. این مسئله زمانی شدت می یابد که سطوح و معابر موجود در محیطهای کاری، آغشته به موادی نظیر روغن و گریس باشند. از این رو باید باید راهروها را به طور مرتب تمیز نمود، هشدارهایی در خصوص لغزنده بودن آنها در معابر نصب کرد و به طور مرتب کفپوشها را مورد بازبینی قرار داد و در صورت نیاز تعمیر کرد.
دو- پیشگیری از آتش سوزی
در این خصوص باید مواد قابل اشتعال شناسایی شده و از تجمع آنها جلوگیری نمود. به این منظور باید تا حد امکان از نگاه داری مواد قابل حریق در محل کار جلوگیری کرد و در حد نیاز آنها را خریداری نمود. لازم است مواد قابل حریق را از محلهایی که امکان احتراق و جرقه در آنها وجود دارد به دور نگاه داشت و لباس کاری انتخاب کرد که به راحتی قابل اشتعال نباشد. از سوی دیگر نظافت لباس کار و پاک کردن مواد شیمیایی از روی لباس این خطر را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد. مواد اولیه باید در فاصلهی حداقلی ۴۶ سانتی متری آب پاشهای خودکار، کپسولهای آتش نشانی و کنترل کنندهی آب پاشها قرار داشته باشند و خطرات موجود در محیط کار به طور دائم چک و گزارش گردد.
سه- بررسی میزان گرد و غبار
بر اساس اتحادیهی ملی محافظت، انباشتگی بیش از ۱.۳۲ گرد و غبار در هر اینچ یا ۰.۸ میلی متر که باعث پوشیدگی حداقل ۵ درصد سطح میشود میتواند منجر به انفجار گردد. پس گرد و غبار و زدودن آن از محیط نه تنها به تمیزی و پاکیزگی محیط کمک مینماید که موجب کاهش خطرات احتمالی نظیر انفجار و حریق نیز میشود. بدین منظور در مکانهایی که میتوان از آب استفاده کرد با استفاده از آب و مواد شویندهی مناسب و در مکانهایی که استفاده از آب مقدور نیست با استفاده از مکندههای صنعتی به تمیز کردن محیط میتوان اقدام کرد.
چهار- جلوگیری از جاری شدن مواد در محیط
با قراردادن زیرپایی در محیط کار میتوان از ترشح مواد آلوده و یا خطرناک به سایر قسمتهای محیط کاری جلوگیری کرد. البته باید دقت کرد که زیرپایی را بدون تمیز کردن به مکان دیگری انتقال ندهید چرا که انتقال مواد آلوده و یا سمی به مکانهای دیگر میتواند بهداشت محیط کار را با خطر مواجه نماید.
پنج- جلوگیری از ریزش اشیا
با استفاده از جعبههای انباشت اشیا، درست قرار دادن هر چیزی در جای خود، نگاه داشتن اشیای سنگین در قسمتهای پایینی قفسهها، دور نگه داشتن اشیا از لبهی میز، دور نگاه داشتن اشیا از محل عبور کارکنان و در نظر گرفتن یک چیدمان مناسب برای آنها میتوان از ریزش اشیا جلوگیری نمود.
ریزش اشیا علاوه بر ایجاد خطر برای کارکنان میتواند منجر به به هم ریختگی محیط نیز شود که در نهایت میتواند مصدومیت و جراحت کارکنان را به دنبال داشته باشد چرا که کارکنان فضای کافی برای عملیاتهای مربوطه را نخواهند داشت و به همین منظور پیشنهاد داده میشود که کارکنان بعد از استفاده از ابزار آنها را در جای خود قرار دهند.
شش- انبار درست مواد
انبار مواد شیمیایی، آتشزا و یا سمی در یک مکان سربسته عملی خطرناک است و باید به آن توجهی ویژه مبذول داشت. از سوی دیگر نباید موادی که نیازی به آنها نیست در محیط کار وجود داشته باشد و باید برای هر مکانی یک انبار تعریف شود که مواد ذخیره و اضافه در آن نگاه داری شود و بهتر است که انبارها در نزدیکی محل کار کارکنان قرار داشته باشد تا فاصلهی زیاد مانعی برای استفاده از آن نشود. چرا که در استانداردهای موجود به طور دائم بر ذخیره نکردن مواد شیمیایی و اولیه درون محیط کاری تأکید شده است.
هفت- استفاده از تجهیزات ایمنی شخصی
بسیاری از افراد نسبت به استفاده از ابزار و تجهیزات ایمنی فردی و شخصی بی توجه هستند و همین مسئله موجب آسیب دیدن آنها میگردد. به همین منظور پیشنهاد میشود افراد در هنگام کار در محیط کار از کفشهای مخصوص، عینکها و ماسکهای ایمنی استفاده نمایند و همچنین لباسی مناسب به تن داشته باشند و نسبت به سالم بودن ابزار خود اطمینان حاصل نمایند.
هشت- گزارش دهی
این مسئله که همهی کارکنان باید در خصوص گزارش دهی خطرات و اتفاقات محیطی آگاه باشند امری مهم است. به نحوی که همگی آنها نه تنها باید در فعالیتهای ایمنی و بهداشتی و به ویژه مرتب سازی محیط کار شرکت نمایند که باید خطرات احتمالی و ریختگیها و ترشحات را نیز گزارش دهند تا پیش از وقوع حادثه از آن جلوگیری نمود.
نه- تهیهی قوانین برای محیط کار
بهتر است که برای رعایت بهداشت محیطی قوانینی وضع شود تا همگی ملزم به اجرای آن باشند. چنین برنامههایی میتواند علاوه بر امور کلان و در نظر گرفتن آنها حتی امور کوچک را نیز برای کارکنان و کارگران یک محیط کاری تعریف نمایند. این قوانین حتی میتواند شامل مواردی باشند که به ظاهر بی اهمیت میباشند نظیر نوع شویندهی استفاده شده برای پاک کردن سطوح مختلف.
ده- تفکر طولانی مدت
چنین فعالیتها و تدابیری به هیچ عنوان اموری کوتاه مدت و گذرا نیستند و در مبحث بهداشت صنعتی بسیار مهم تلقی میشوند. از طرف دیگر لازمهی حیات بهداشتی و طولانی مدت یک محیط کاری رعایت این گونه موارد و دستورالعملها در طولانی مدت است. تدوین یک برنامهی زمانبندی باعث در نظر داشتن تمامی موارد میشود و از خطرات احتمالی به صورت مستمر در محیط کاری جلوگیری میکند. در نهایت بهداشت صنعتی و بهداشت محیط کار به عنوان یک فرهنگ سازمانی تلقی خواهد گشت.
Press released by spatena