اسرار وضو
مسح پا را میتوانید از نوک یکی از انگشتان تا مفصل ساق بکشید و لازم است محلی که مسح
کشیده میشود خشک باشد.
در وضو چه اسراری نهفته است؟
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در حدیثی می فرمایند: شستن صورت ها و دست ها و مسح سر و پاها در وضو، رازی دارد. شستن صورت در وضو، یعنی خدایا! هر گناهی که با این صورت انجام دادم، آن را شست وشو می کنم تا با صورت پاک به جانب تو بایستم و عبادت کنم و با پیشانی پاک سر بر خاک بگذارم.
شستن دست ها در وضو، یعنی خدایا! از گناه دست شستم و به واسطه گناهانی که با دستم مرتکب شده ام، دستم را تطهیر می کنم.
مسح سر در وضو، یعنی خدایا! از هر خیال باطل و هوس خام که در سر پرورانده ام، سرم را تطهیر می کنم و آن خیال های باطل را از سر به دور می اندازم.
مسح پا، یعنی خدایا! من از رفتن به مکان زشت پا می کشم و این پا را از هر گناهی که با آن انجام داده ام، تطهیر می کنم. (من لایحضره الفقیه، ج ۲، ص ۳۰۲، ح ۲۱۳۸)
در حدیثی از امام رضا علیه السلام نقل شده است که فرمودند: برای این، دستور وضو داده شده که آغاز عبادت با آن است و بندگان وقتی که در پیشگاه خدا می ایستند و با او مناجات می کنند، پاک باشند و دستورهای او را به کار بندند و از آلودگی ها و پلیدی ها برکنار شوند. علاوه بر این، وضو سبب می شود که آثار خواب و کسالت از انسان دور شود و قلب او برای قیام در محضر خداوند نور و صفا یابد.(وسائل الشیعه، ج ۱، ص ۲۵۷)
در حدیثی باز درباره ثواب وضو میفرمایند: بدان که در وضو چون صورت خود را بشویی، گناهانی که با زبان و چشمانت مرتکب شدهای، پاک میشود و چون دستهایت شسته شود، گناهانت از سوی راست و چپ میریزد و آنگاه که پاهایت را مسح میکنی، گناهانی که با پاهایت مرتکب شدهای، پاک میشود.(میرمحمد عبدالحسیب، مناهج الشارعین، ص ۱۶۵)
شستن دست ها در وضو، اشاره به دست کشیدن از خواهش های نفسانی و شهوات حیوانی است. شستن صورت، شستن غبارِ توجه به غیر حق است و مسح سر، سر خط بندگی است و مسح پا، به پشت پا زدن به غیر خدا و قدم زدن در ساحت حرم حضرت خداوند اشاره می کند.(عبدالحسین تهرانی، اسرار الصلاه، صص ۱۰۱ و ۱۰۲)
و چند پرسش و پاسخ در باب وضو:
جواب: در وضوی ترتیبی واجب است اول صورت را، سپس دست راست را از آرنج به طرف نوک انگشتان و سپس دست چپ را به شیوهی دست راست، بشوئید و بعد سر را سپس پای راست، بعد از آن هم پای چپ را مسح کنید. اما در وضوی ارتماسی باید صورت و دستها را به قصد وضو، با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برید، لیکن برای اینکه مسح سر و پاها با آب وضو باشد، بایستی در شستن ارتماسی دستها، قصد شستن وضویی، هنگام بیرون آوردن دستها از آب باشد و یا اینکه مقداری از دست چپ را، باقی گذارد، تا آن را با دست راست، ترتیبی بشوید. (توضیح المسائل دوازده مرجع, م۲۳۶, ۲۳۷, ۲۴۵, ۲۶۱)
جواب: شرایط صحیح بودن وضو سیزده چیز است:
۱. آنکه آب وضو پاک باشد.
۲. آنکه آب وضو مطلق باشد.
۳. آنکه آب وضو مباح باشد.
۴. آنکه ظرف آب وضو مباح باشد.
۵. آنکه ظرف آب وضو طلا و نقره نباشد.
۶. آنکه اعضای وضو موقع شستن و مسح کردن، پاک باشد.
۷. آنکه وقت برای وضو و نماز کافی باشد.
۸. آنکه وضو به قصد قربت باشد.
۹. آنکه وضو را به ترتیبی که گفته شد به جا آورد.
۱۰. آنکه کارهای وضو را پشت سر هم انجام دهد یعنی موالات را رعایت کند.
۱۱. آنکه اعمال وضو را خود شخص انجام دهد.
۱۲. آنکه استعمال آب برای او مانعی نداشته باشد.
۱۳.آنکه در اعضای وضو مانعی از رسیدن آب نباشد.
(توضیح المسائل امام خمینی(ره) ص۵۹ الی ۶۴ )
جواب: برای شش چیز وضو گرفتن واجب است:
۱. برای نمازهای واجب غیر از نماز میت.
۲. برای سجده و تشهد فراموش شده.
۳. برای طواف واجب خانهی کعبه.
۴. اگر نذر یا عهد کرده یا قسم خورده باشد که وضو بگیرد.
۵. اگر نذر کرده باشد که جائی از بدن را به خط قرآن برساند.
۶. برای آب کشیدن قرآنی که نجس شده و… (توضیح المسائل دوازده مرجع, م۳۱۶)
جواب: هفت چیز است که وضو را باطل میکند:
۱. بول
۲. غائط
۳. باد معده و روده که از مخرج غائط خارج شود.
۴. خوابی که به واسطهی آن چشم نبیند و گوش نشنود.
۵. چیزهایی که عقل را از بین میبرد مثل دیوانگی و مستی و بیهوشی.
۶. استحاضه زنان
۷. کاری که برای آن باید غسل کرد. (توضیح المسائل دوازده مرجع, م۳۲۳)
جواب: مسح پا را میتوانید از نوک یکی از انگشتان تا مفصل ساق بکشید و لازم است محلی که مسح کشیده میشود خشک باشد. (توضیح المسائل دوازده مرجع ج۱, م۲۵۲)
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش احکام اسلامی تبیان
منابع:
سایت راسخون
من لایحضره الفقیه، ج ۲
وسائل الشیعه، ج ۱
توضیح المسائل دوازده مرجع, ج۱
توضیح المسائل امام خمینی(ره)