پایگاه خبری تحلیلی شرق سایت خبری تحلیلی شرق Related Articles
نقد و بررسی فیلم Magic In The Moonlight (جادو در نور ماه)
«وودی آلن»، با این سرعتی که کار می کند هر سال یک فیلم تولید می کند. متأسفانه چند دهه از زمانی که آثار
آلن به شکل انسجام یافته ای خوب بوده اند می گذرد. در واقع حتی اگر تا دهه ی ۱۹۹۰ هم به عقب برگردیم فیلم های باارزش بیش از آنکه در کارهای او معمول باشند جزء استثنائات بوده اند. آثار او که زمانی دیدنی به شمار می رفتند با ردیفی از کارهای متوسط ادامه داده شدند. گرچه واقعاً دلم می خواست بگویم فیلم محصول ۲۰۱۴ این کارگردان، «جادو در نور ماه/ Magic in the Moonlight»، شاهکار بعدی «وودی آلن» است، حقیقت این است که این هم یکی دیگر از آن فیلم های فراموش شدنی است که وقتی چراغ های سالن سینما روشن می شوند حتی به یاد آوردن کلیات داستان آن، چه برسد به جزئیات، کار مشکلی ست. عنوان مهیج و طرح اولیه ی جذاب فیلم در هیچ یک از دیگر جنبه های فیلم نقشی ندارند. تماشاگر از خود می پرسد آیا این فیلم تلاشی است از سوی آلن برای به دست آوردن دوباره ی آنچه فیلم «نیمه شب در پاریس» محصول ۲۰۱۱ را به فیلمی نسبتاً موفق در گیشه تبدیل کرده بود.
«جادو در نور ماه» می خواهد منازعه ی همیشگی و تاریخی میان شک گرایی و ایمان را تحت تأثیر قرار دهد. آلن با تبدیل جنبه ی ایمانی به یکی از چیزهای اسرارآمیز از عصبانی کردن کسانی که اعتقادات مذهبی قوی ای دارند کناره گیری می کند، هر چند که به نظر من گروه مخطبان معتقد او شامل تعداد کمی از این افراد باشد. در یک طرف کشمکش غیب گوی زیبا و جوان به نام سوفی (اما استون) حضور دارد که مشهور است آنقدر در کار خود تبحر دارد که ادعای او مبنی بر گفتگو با مردگان و ارواح به هیچ وجه نمی تواند دروغین باشد. در سمت دیگر استنلی (کالین فرث) حضور دارد، شعبده بازی با شهرت جهانی که عالم اسرار را قبول ندارد و به دو عقیده ی اصولی پایبند است: زندگی بعد از مرگ وجود ندارد و در نتیجه هر کسی که ادعا می کند با مردگان صحبت می کند نوعی حقه به کار می بندد. بنابراین صحنه چیده شده است تا استنلی سوفی را به مبارزه بطلبد.
اشتباه اول آلن این است که این رقابت را به یک رابطه ی عاشقانه ی مرسوم در ماه های می یا دسامبر تبدیل می کند. گام اشتباه بعدی او تغییر موضع دادن استنلی و به موجب آن خنثی کردن ویژگی تند و تیزی است که به رابطه ی اولیه ی او و سوفی شکل می دهد. نقش آفرینی «کالین فرث» زمانی که استنلی را به شکل یک آدم عوضی متکبر تصویر می کند کاملاً اصولی و دقیق است. وقتی شرایط شخصیت را وادار می کنند متواضع تر و انسانی تر رفتار کند، فرث از هم می پاشد. این احتمالاً بیشتر از آنکه مشکل نقش آفرینی باشد به متن مربوط است. صمیمیت و بی ریایی هرگز برای آلن یکی از خصوصیات قدرتمند نبوده است، او زمانی که شخصیت هایش از شک و بیزاری از خود لبریز باشند، بهتر عمل می کند.
«جادو در نور ماه» پرده ی اول قدرتمندی دارد. فرث به شکلی جذاب سرسخت است، فیلم لحنی سبک و تر و تازه دارد و «اما استون» ویژگی های جذابی را که در «مرد عنکبوتی شگفت انگیز ۲» از دست داده بود دوباره به دست می آورد. گرچه بعد از مدتی روشن می شود که آلن نمی داند چطور مسئله ی اصلی فیلم خود را به شیوه ای مؤثر دراماتیزه و نمایشی کند. این موضوع شاید به دلیل این باشد که عرصه از پیش با باورهای قبلی پر شده است (منظور صراحت آلن درباره ی فقدان باور شخصی او به مسائل معنوی و آن دنیایی است) یا شاید چون او نمی تواند به خوبی شخصیت هایش را در دریای متلاطم روابط عاشقانه ای که به ورطه ی آن افتاده اند، هدایت کند. تغییر رویه ی استنلی که همزمان و هماهنگ با علاقه مند شدن او به سوفی اتفاق می افتد به هیچ وجه باور پذیر نیست. ۳۰ دقیقه ی پایانی فیلم به ویژه به شدت آشفته و مغشوش است. طرفداران فرث در فیلم «غرور و تعصب» شاید از این نکته خوششان بیاید که پیشنهاد ازدواج استنلی یادآور همان پیشنهادی است که او ۲۰ سال پیش در قالب شخصیت آقای دارسی مقابل شخصیت الیزابت بنت با بازی «الیزابت ال» مطرح کرده بود. چه این مسئله بین المللی باشد چه نباشد، این نکته روشن گر این است که فرث تا چه حد با شخصیت مرد اصلی مشهورترین رمان «جین آستین» شناخته می شود. او حتی در فیلم «خاطرات بریجت جونز» و دنباله ی آن در نقش نسخه ای از این شخصیت با نام مارک دارسی بازی کرد.
«جادو در نور ماه» بیشتر از آنکه اثری ماندنی باشد
فیلمی گذرا و فراموش شدنی است. به نظر می رسد
فرصتی بوده است تا گروه سازنده ی آن دوره ای
را در تعطیلات سپری کنند. تصویربرداری فیلم در جنوب
فرانسه انجام شد و فیلمبرداری آن که توسط «داریوش
خنجی» انجام شده فوق العاده است. چند مورد
خنده دار وجود دارند و کشش و جاذبه ی قابل
درکی بین فرث و استون وجود دارد که در صحنه
ای که در رصد خانه ی «نایس آبزروتوری» رخ می
دهد به اوج خود می رسد. «آیلین اتکینز» در نقش
کوچک خود به عنوان عمه ی خردمند و شوخ طبع
استنلی (الن استیپل) بسیار دلنشین است.
گرچه در مقابل او «همیش لینکلیتر» را در نقش
به شدت آزارنده ی فردی به نام برایس داریم که
مسحور سوفی شده است و با همراهی ساز
خود برای او آوازهایی عاشقانه می خواند. «جادو
در نور ماه» در کلیت خود بیش از آنچه باید بی
مزه و بی روح است. فیلم هرگز به ارتفاع مورد نیاز برای بلندپروازی کردن دست پیدا نمی کند. آلن همه چیز را به صورت خودکار تنظیم کرده است و در نتیجه ی آن با وجود حضور جادوگران و سحر و اسرار، هیچ حالت شگفت آوری در فیلم وجود ندارد. «جاسمین غمگین» برای بازیگر نقش اول زن فیلم «کیت بلانشت» اسکار بهترین بازیگر زن را به ارمغان آورد اما سخت می شود تصور کرد که «جادو در نور ماه» توجه آکادمی را به خود جلب کند، و یا حتی توجه هر شخص دیگری را.