حدیث طیر چیست و تا چه اندازه معتبر است؟
داستان حدیث طیر چیست؟ حدیث طیر مشوی روایتی است درباره پیامبر اکرم (ص) که بر سر سفره هم
نشینی با محبوبترین خلق خدا را طلب کردند و بعد حضرت امیرالمومنین را به عنوان هم سفره پذیرفتند.
در این مقاله به شرح این حدیث شریف میپردازیم.
حدیث طیر چیست؟
متن حدیث طیر
فردّه ثم جاء عمر فردّه ثم جاء علی فأذن له.
ترجمه: برای پیغمبر (صلی الله علیه و آله) مرغی
اعتبار حدیث
فقط علما و محدثین شیعه نیستند که از صحت و اعتبار سند این حدیث شریف اطمینان دارند، بلکه بسیاری از محدثین و راویان حدیث اهل سنت نیز به وثوق و اعتبار حدیث طیر معتقد بوده و درحالی که هر دو گروه به متواتر بودن و قطعی الصدور بودن حدیث اشاره کرده اند، در منابع و کتب بسیاری تصریح کردهاند که این حدیث بدون شک بیانگر این است که علی (ع) محبوبترین آفریدگان در نزد خداست.
متن حدیث هم با بیانهای گوناگون و مضامین نزدیک به هم توسط چند تن از صحابه به دست ما رسیده است که این خود مؤید وثوق و اعتبار حدیث است. حدیث طیر از سوی چند تن از صحابه و با مضامین نزدیک به هم نقل شده است؛ سفینه، خادم حضرت محمد (ص)، سدی کبیر به نقل از انس بن مالک، یحیی بن کثیر از انس بن مالک، عثمان بن طویل از انس بن مالک، عبدالله بن انس بن مالک از پدرش، و علی بن عبدالله بن عباس از پدرش، افرادی بوده اند که این حدیث شریف را نقل کرده اند.
جایگاه حدیث در علم کلام
- شیخ مفید با توجه به اینکه حدیث طیر دلالت بر این دارد که حضرت علی محبوبترین خلق خداوند است استدلال میکند که این محبوبیت دلالت بر برتری امیرالمؤمنین (ع) نسبت به دیگران دارد و از آنجایی که محبت خداوند از روی هوا و هوس نمیتواند باشد پس ریشه در حقانیت این محبوبیت و برتری دارد. از طرفی دیگر کسی که ارزش کمتری از امیرالمؤمنین داشته باشد نمیتواند در خلافت بعد از پیامبر از حضرت امیر (ع) پیشی بگیرد و به اصطلاح تقدیم مفضول بر فاضل در نبوت و خلافت عامه از سوی خداوند جائز نیست.
- سید مرتضی گردآورنده کتاب شریف نهج البلاغه در کتاب الفصول المختاره سخن شیخ مفید را با بیانی دیگر توضیح داده است و تاکید کرده که محبوبترین مخلوق در پیشگاه الهی، اجر و ثوابی بیشتر از همه دارد و و به طور حتم چنین شخصی عمل خیر و عبادات و برتریهای بیشتری دراد. به باور سید مرتضی، همین مسئله دلیلی است بر فضیلت امام علی (ع) نسبت به تمام مردم به جز خود پیامبر اکرم (ص).
- این تنها دو مورد از تقریرات متکلمان شیعه بر این حدیث بود. حدیث طیر سالهای سال در مناظرات بین شیعه و سنی و در مجامع علمی مختلف مورد استفاده اسلام شناسان بوده و جایگاه بلند مرتبهای در مقدمات استدلالهای کلامی دارد.
محبوبیت و امامت
بى تردید چنین پرسشى مطرح خواهد شد و
انسان، همه صداها را دوست ندارد، همه تصاویر
این که چیزى براى انسان محبوبترین اشیا موجود در جهان باشد، یا این که شخصى محبوبترین افراد در جمع انسانها باشد، آیا بى حساب و بدون دلیل و سبب است؟ چنین امرى منطقى و عاقلانه نیست.
ما انسان هستیم و داراى قدرت تعقّل، ما تلاش مى کنیم که رفتار و اعمالمان از روى حکمت، دلیل و علّت باشد. بدون دلیل از چیزى حذر نمى کنیم؛ یا بدون دلیل بى حساب و بدون سبب، چیزى را انتخاب نمى کنیم. آیا معقول است که بگویى: فلان کتاب را بیش از همه کتاب هاى جهان دوست دارى و وقتى علّت را بپرسند، پاسخى منطقى نداشته باشى؟
خداوند سبحان و متعال یکى از افراد بشر و مخلوقات خویش را محبوبترین آنها نزد خویش قرار داده و رسول خدا صلى الله علیه وآله نیز شخصى را به عنوان محبوبترین مخلوقات انتخاب کرده، آیا معتقدى که این بدون حساب و کتاب است؟
آیا چنین امرى معقول است؟ “.