پایگاه خبری تحلیلی شرق سایت خبری تحلیلی شرق Related Articles
تولد غول جدید بانکی
سرانجام بعد از چندین ماه سکوت، بانک مرکزی اعلام کرد شورای پول و اعتبار با ادغام بانک‌های انصار، قوامین، حکمت ایرانیان، مهراقتصاد و موسسه اعتباری کوثر با بانک سپه موافقت کرده تا تعداد بانک‌ها و موسسات اعتباری مجاز به عدد ۳۵ کاهش یابد. به گزارش «وطن‌امروز»، بحث ادغام بانک‌های نظامی، زیرمجموعه طرح خروج نیروهای مسلح از بنگاهداری است و دولت مدت‌هاست به دنبال کمترین هزینه برای انتقال مدیریت بنگاه‌های اقتصادی به خود است. بسیاری از کارشناسان در بحث ادغام و تجمیع بنگاه‌های اقتصادی و خروج نهادهای دولتی و شبه‌دولتی از مدیریت بنگاه‌ها متفق‌القولند اما مساله اساسی این است که اگر قرار است مدیریت این بنگاه‌ها واگذار شود چه کسی مسؤولیت این انتقال‌ها را بر عهده می‌گیرد و چه کسی یا گروهی قرار است مدیریت جدید را بر عهده بگیرد. روحانی هفته پیش نوید داده بود دیگر غول‌های اقتصادی دولتی مانند شستا وجود نخواهد داشت و بخش خصوصی عهده‌دار مدیریت ده‌ها شرکت زیرمجموعه خواهد شد اما اطلاعیه دیروز بانک مرکزی درباره ادغام و تجمیع بانک‌های نیروهای مسلح نشان داد- حداقل در بحث نهادهای مالی و پولی- قرار است شاهد دولتی‌تر شدن مدیریت بانک‌ها باشیم و بخش خصوصی در این طرح بزرگ کمترین نقشی نخواهد داشت.
بانک‌های غیردولتی، دولتی می‌شود
نکته‌ای که در این اطلاعیه مشهود است اینکه قرار است ۵ بانک و موسسه اعتباری غیردولتی به یک بانک کاملا دولتی سپرده شود و بانک سپه به یک غول بانکی تبدیل خواهد شد. این سیاست کاملا مغایر با سیاست سپردن مدیریت‌های اقتصادی به بخش خصوصی است. البته این احتمال وجود دارد که تجربه بسیار بد دولت در ساماندهی موسسات اعتباری و اعتراض‌های فراوان و حساسیت بیش از حد در زمینه پولی و بانکی چاره‌ای برای دولت نگذاشته که با کمترین ریسک ممکن، ادغام بانک‌های نظامی و میلیون‌ها سپرده‌گذار و دهه‌ها هزار کارمند را به یک بانک بزرگ و بدون سهامدار بسپرد. قبلا تصمیم بر این گرفته شده بود که ادغام بانک‌های نظامی پلکانی شود و مثلا بانک مهر اقتصاد و انصار با هم ادغام شوند و بعدا بانک‌های قوامین و حکمت ایرانیان و کوثر وارد فاز اجرایی ادغام شوند و یک بانک جدید به وجود آید. حتی زمزمه‌هایی شنیده می‌شد که قرار است نام بانک جدید بهمن باشد اما به یک باره مسؤولان بانک مرکزی در زمان مدیریت ولی‌الله سیف اعلام کردند بانک جدید متولد نخواهد شد و همه این بانک‌ها با موافقت رئیس‌جمهور در یک بانک بزرگ ادغام می‌شوند. ادغام بانک‌های نظامی در حالی اتفاق می‌افتد که حتی زمزمه ادغام بانک‌ها و موسسات اعتباری کوچک در بانک‌های بزرگ‌تر به گوش می‌رسد و احتمالا فاز بعدی ادغام‌ها به بانک‌های کوچک خواهد رسید. اگر سیاست دولت در واگذاری شرکت‌های زیرمجموعه شستا یا شرکت‌های مشابه شستا همین سیاست ادغام بانک‌های نظامی باشد باید گفت دولت روحانی یک بازگشت به عقب تاریخی علیه خصوصی‌سازی و ورود بخش خصوصی به مدیریت اقتصادی را تجربه خواهد کرد. به هر حال با موافقت شورای پول و اعتبار قرار است ۵ بانک و موسسه اعتباری با بانک سپه ادغام شود و شاهد تولد یک غول بانکی خواهیم بود، چرا که طبق اطلاعیه بانک مرکزی قرار است همه کارمندان بانک‌های نظامی، کارمند بانک سپه شوند و قطعا اکثر شعب این بانک‌ها حفظ خواهند شد. اگر فرض کنیم تمام تابلوی شعب بانک‌های نظامی تبدیل به تابلوی بانک سپه شود، شاهد بانکی با بیش از ۴۷۰۰ شعبه خواهیم. هم‌اکنون بانک ملی به عنوان بزرگ‌ترین بانک ایرانی ۳۱۲۵ شعبه دارد اما بانک سپه با این ادغام بزرگ بیش از ۴۷۰۰ شعبه‌ای خواهد شد و قطعا بانک ملی را از لحاظ گستردگی جا می‌گذارد. البته این ادغام به این سادگی‌ها نخواهد بود و بحث انتقال سهام بانک‌ها و رضایت سهامداران برای فروش سهام، بزرگ‌ترین چالش این ادغام خواهد بود. از طرفی بانک‌های فوق شرکت‌های زیرمجموعه فراوانی دارند و معلوم نیست سرنوشت آنها چه خواهد شد. ادغام بانک‌های نظامی اقدام بسیار عظیمی است که برنامه‌ریزی جامعی احتیاج دارد و وابسته به همراهی سپرده‌گذاران و سهامداران نیز است. البته همین یک سال پیش ادغام موسسه اعتباری ثامن (و نه ثامن‌الحجج) با بانک انصار یک تجربه موفقیت‌آمیز بود و این امیدواری را برای سهامداران بانک‌های نظامی ایجاد کرد تا این طرح با موفقیت و کمترین آسیب به پایان برسد. قطعا تولد غول بزرگ بانکی یک اتفاق بزرگ در حوزه پولی و بانکی محسوب می‌شود و شاید بسیاری از طرح‌ها و برنامه‌های مشابه مانند ادغام بانک‌های کوچک و موسسات اعتباری با بانک‌های بزرگ‌تر به موفق بودن طرح ادغام بانک‌های نظامی بستگی داشته باشد و اگر این اتفاق رخ ندهد، بسیاری از طرح‌های پولی و بانکی از دستور کار خارج شود.