از شهاب ۱۷ متری تا سجیل ۲۳ هزار کیلویی؛ کدام موشک ها تا اسرائیل می روند؟

به گزارش گروه دفاع و امنیت مشرق، سخنرانی اخیر مقام معظم رهبری در همایش حمایت از انتفاضه فلسطین پیام های واضحی برای صهیونیست ها داشت. از جمله اشاره ایشان به عملکرد موشک های ایران در موقع لزوم که نشانگر جدی بودن ایران در دفاع همه جانبه از منافع خود و در صورت نیاز، سایر ملت های مظلوم است.

پس از سالهای جنگ تحمیلی با توجه به شرایط موجود منطقه و نتایج حملات موشکی به اسرائیل و فناوری های در دسترس، مسئولان دفاعی کشور اصلی ترین بخش از راهبرد دفاعی کشور در امر بازدارنگی را بر توسعه موشک های بالستیک میانبرد و دوربرد استوار کرده اند. تلاش برای افزایش برد، دقت و همچنین تأثیر گذاری و تنوع سرجنگی این موشکها در این روند توسعه مشهود است.

در این گزارش به معرفی مختصر موشک های میانبرد و دوربرد بالستیک کشور می پردازیم که توانایی رسیدن به محدوده غده سرطانی منطقه یعنی رژیم اشغالگر قدس را دارند.

پس از آزمایش موشک شهاب ۳ در سال ۱۳۷۷ و اعلام مشخصات آن از جمله برد در حدود ۱۳۰۰ کیلومتر، نگاه دشمنان به توانایی موشکی ایران تغییر کرده و کم کم آرامش از میان نظامیان و بعدها سیاسیون صهیونیست به آرزویی برآورده نشدنی تبدیل شد. زیرا ارائه نمونه های جدیدتر، دوربردتر و دقیق تر از خانواده موشکهای شهاب۳ نشان دهنده رسیدن ایران به سطوح بالای فناوری موشکی داشت که نوید محصولات مخوف تری را در آینده می داد.

موشک شهاب۳
شهاب۳ در ادامه روند توسعه موشک های شهاب-۱ و ۲ و با رویکرد اعمال تغییرات طراحی در سامانه های مختلف بوجود آمد. شباهت های زیادی از نظر فن آوری بین شهاب ۲ و ۳ وجود دارد، اما شهاب۳ پیشرفته تر بوده و از نظر الکترونیک با فن آوری جدید و رایانه هدایتی پیشرفته از نظر سخت افزار و نرم افزار در ساخت آن استفاده شده است. برد این موشک بیش از ۱۳۰۰ کیلومتر عنوان شد که به معنای توانایی رسیدن به سرزمین های اشغالی فلسطین در صورت شلیک از نواحی غربی کشور بود.

نمونه های مختلفی از شهاب۳ تولید شده و به خدمت نیروهای مسلح کشور وارد شد که از نظر برد و زیرسامانه ها ارتقاء یافته اند اما همگی یک مرحله ای سوخت مایع بوده و از سامانه هدایت اینرسیایی برخوردارند. کلاهک آخرین نمونه های شهاب۳ از نوع جدا شونده است که پس از رسیدن به قوس نزولی در ارتفاع مناسب از بدنه موشک جدا شده و به سمت هدف ادامه مسیر داده و باعث ناتوانی دشمن در انهدام آن می شود.

همچنین انواع مختلف کلاهک از جمله کلاهک بارانی روی این موشک قابل بکارگیری است. طول این نمونه ها حدود ۱۶.۵ تا ۱۷ متر بوده و برد آنها تا ۱۸۰۰ کیلومتر در نمونه های نهایی عنوان شده است. جرم کلاهک آنها نیز تا ۱۰۰۰ کیلوگرم برآورد شده است. با توجه به اینکه کمترین فاصله از نواحی غربی ایران تا دورترین نقطه در سرزمین های اشغالی به ۱۲۰۰ کیلومتر نمی رسد خانواده شهاب۳ تهدیدی کاملاً جدی برای هر متجاوز و دشمن محسوب می شود.

عاشورا
این موشک بر اساس موشک شهاب۳ ساخته شده و از نوع سوخت مایع و دوربرد است. شکل ظاهری کلاهک این موشک مانند آخرین نمونه های شهاب سه دارای کاهش قطر در قسمت های بالاتر است. در این موشک از زیرسامانه های بومی استفاده شده و قابلیت حمل چند نوع سر جنگی از ویژگی های این موشک است. منابع داخلی برد این موشک را ۲۰۰۰ کیلومتر عنوان کرده اند هر چند که کارشناسان خارجی ۲۵ تا ۵۰ درصد برد بیشتری را برای آن متصور هستند. با توجه به نزدیک بودن ابعاد این موشک و شهاب۳، استفاده از سامانه های پرتاب قبلی برای بکارگیری آن مقدور است. این برد برای هدف قرار دادن دورترین نقطه در فلسطین اشغالی از نیمه شرقی هم کشور کافی است.

قدر
موشک قدر۱ که در سال ۱۳۸۶ معرفی شده در ادامه توسعه موشک های دوربرد سوخت مایع شهاب به تولید رسید و در واقع یکی از نمونه های خانواده شهاب محسوب می شود. برد این موشک تک مرحله ای در حدود ۲۰۰۰ کیلومتر عنوان شده و از ویژگی های آن زمان کوتاه تر آماده سازی آن در مقایسه با موشک های قبلی است. بدین تریب سرعت واکنش این موشک بالاتر است. نمونه هایی از این موشک مجهز به کلاهک خوشه ای نیز معرفی شده که کلاهک این موشک ها نیز از نوع جدا شوند است. نوع قدرF طولی برابر با ۱۵.۸۶ متر و بردی در حدود ۱۹۵۰ کیلومتر و هدایت اینرسیایی دارد.

سجیل
موشک سجیل نیز مانند قدر و عاشورا در نیمه دوم دهه ۱۳۸۰ خورشیدی معرفی شده و برخی آنرا برترین موشک بالستیک ایرانی می دانند. گواه این مدعا اعتراف کارشناسان خود دشمن در نبود مشابه خارجی برای سجیل است. سجیل اولین موشک دوربرد سوخت جامد ایران و به احتمال بسیار بالا خط شکن موشک های ایرانی در جهت محو اسرائیل از روی نقشه (در صورت نیاز به استفاده از عامل نظامی) خواهد بود. این به دلیل سامانه پرتاب متحرک با قابلیت حمل موشک آماده پرتاب است.

این موشک به دلیل استفاده از سوخت جامد به سرعت و ظرف چند دقیقه آماده پرتاب شده و پس از شلیک نیز پرتابگر آن به سرعت محل را ترک می کند. این ویژگی باعث کاهش احتمال نابودی موشک قبل از پرتاب می شود. همچنین به دلیل شتاب بسیار بالای سجیل امکان ردگیری آن برای دشمن در فازهای اولیه پرتاب بسیار کم و عملآً شانس دشمن برای انهدام سجیل در طی پرواز ناچیز است.

برد سجیل نیز ۲۰۰۰ کیلومتر عنوان و تاکنون در دو نمونه سجیل ۱ و ۲ معرفی شده که خود نشانگر تلاش صنایع مربوطه برای بهسازی آن است. این موشک از نوع دو مرحله ای بوده که پس از اتمام سوخت مرحله اول، این بخش از موشک جدا شده و مرحله دم روشن می شود. با اینکار بخشی از جرم بدنه که خالی شده و باز اضافه محسوب می شود از موشک جدا شده و به افزایش برد کمک می کند.

سجیل جزو موشکهای از مجموعه موشک های بالستیک کشور است که با خروج از جو و طی مسیر در چنین ارتفاعی به داخل جو بازگشته و با سرعت حدود ۱۰ تا ۱۲ ماخ(حدود۳۴۰۰ تا ۴۰۸۰ متر بر ثانیه) به سوی هدف سرازیر می شود که انهدام آنرا برای تمام سامانه های دفاع هوایی موجود ناممکن کرده است. این نکته نشانگر پیشرفت فناوری موشکی کشور در رسیدن به چنین دستاورد مهمی است. همچنین فناوری سوخت جامد مرکب که در این موشک استفاده شده علاوه بر ویژگی های رانشی مطلوب، عمر انبارداری بالایی را نیز برای این موشک به دنبال دارد.

موشک ۲۳۶۲۳ کیلوگرمی سجیل، طولی در حدود ۱۷.۵۷ متر، ۱.۲۵ متر قطرو سر جنگی به جرم ۵۰۰ کیلوگرم از نوع جدا شونده دارد. این موشک در زمان ۸۳۵ ثانیه(۱۳ دقیقه و ۵۵ ثاینه) به بیشینه برد خود می رسد. سامانه های هدفگیری ناوبری و هدایت سجیل دقت بسیار بالایی را برای آن به ارمغان آورده اند که برای این موشک ارزش عملیاتی زیادی را ایجاد کرده است.

سامانه هدایت موشک های بالستیکی که به آنها اشاره داشتیم از نوع کنترل بردار رانش است که با استفاده از تیغه هایی در خروجی پیشران موشک اقدام به تغییر جهت گازهای خروجی از موشک کرده و جهت موشک را تصحیح می نمایند. این سامانه بسیار بهتر از سامانه های متکی به سطوح کنترلی بالک عمل کرده و یکی از عوامل دقت بالای موشکهای ایرانی، بهینه سازی این سامانه در کشور است.

موشک های سوخت مایع با توجه به نیاز به شارژ شدن سوخت در مخازن پیش از پرتاب، زمان آماده سازی زیادی دارند. در این حالت امکان شناسایی موشک پیش از پرتاب وجود دارد. برای رفع این مشکل از سالها پیش سیلوهای زیرزمینی برای پرتاب موشک های بالستیک در نقاط مختلف کشور ساخته شده می توان موشک شارژ شده و آماده شلیک را تا چند ماه در آنها نگاه داشت.

با توجه به تعداد زیاد این سیلوها پس از رسیدن زمان تخلیه هر موشک، تعداد زیادی موشک دیگر در سایر سیلوها وجود دارند که آماده پرتاب هستند. بدین ترتیب از موشک های سوخت مایع کشور نیز می توان برای پاسخ اولیه به اقدام دشمن استفاده نمود.