آموزه هایی از نامگذاری سال ۱۳۸۹

بدون تردید بسیاری از دلسوزان و اندیشمندان و تحلیلگران و علاقه مندان، در تفسیر و تبیین “همت مضاعف، کار مضاعف” تاکنون دست به کار شده اند ویا خواهندشد؛ وبویژه مسئولین و دولتمردان هم به نوبه خود اقدامات خود را آغاز خواهند کرد. ولی نکته اساسی و حائزاهمیت در اینجاست که آیا در این زمینه دچارشعارزدگی و سخن پراکنی خواهیم شد و پس از مثلا ۶ ماه با تشکیل و تاسیس انواع کارگروه ها و کمیسیون های تخصصی و غیرتخصصی و چندین سمینار و کنفرانس پرخرج و بلااثر و تخصیص انواع بودجه های غیرضروری گزارشی مبسوط و عریض و طویل درخصوص انواع راهکارهای” افزایش همت و افزایش کار” ارائه خواهیم کرد!؟ ویا نه؛ ازهمین امروز آستین های همت مضاعف را بالا زده و دست به دست هم داده و کار واقعی و مضاعف را بدون هیچگونه شعارزدگی و در جهت پیشرفت و اعتلای کشور آغاز خواهیم کرد.
به نظرحقیر شاید بتوان آموزه های زیر را از فحوای کلام وپیام رهبر معظم انقلاب استنباط نمود:
۱- بفرموده پیامبرگرامی اسلام(ص) “الا کلکم راع و کلکم مسؤول عن رعیته‏”- همه ما اعم از مردم عادی کوچه و بازار و خواص و دولتیان و کارمندان و کارگران موظف به افزایش همت و اراده و افزایش راندمان کاری خود هستیم. طبیعی است که نبایستی دولتمردان فقط از مردم عادی انتظار داشته باشند و مردم هم نبایستی خود را از مسئولیت ها مبرا بدانند و همه چیز را از دولتمردان بخواهند. بنابراین هر کسی به تناسب و نوع کار و وظیفه ای که بر عهده دارد، می بایست در این امر خطیر سهیم باشد.
۲- پایان بحثها و مجادلات وجبهه گیری های پس از انتخابات۸۸ و آغاز سالی مملو از کار وتلاش سازنده- شاید به جرات بتوان گفت درسال ۸۸ بخش قابل توجهی از وقت کشور و ملت صرف بحثها و مجادلات و درگیری ها و اغتشاشات پس انتخابات ریاست جمهوری گردید و بیشترین توان و انرژی در جهت خنثی کردن توطئه های دشمنان و فریب خوردگان به کارگرفته شد؛ ولی در مقابل، بایستی سال ۸۹ به مدد همت والا و تدبیرودرایت مسئولین و دولتمردان به سال کاروسازندگی مبدل گردد.
۳- افزایش بهره وری و راندمان کاری- میانگین راندمان کاری ادارات و سازمان ها و شرکت های دولتی در کشورمان را مقادیر مختلفی عنوان کرده اند؛( از ۱۰ دقیقه در روز تا ۱۲۰ دقیقه در نوسان بوده است؛) این رقم ها حکایت از ضعف همت کاری و سوء مدیریت و نظارت در بخش های مختلف دارد و نیروها و امکانات به نحو احسن وبا بهره وری مناسب به کار گرفته نمی شوند؛ به عبارت دیگر در خوشبینانه ترین حالت، ۸ ساعت کاری در روز فقط ۲۰ درصد راندمان دارد و۸۰ درصد مابقی ساعات کاری به هدر می رود؛ و بدیهی است یکی از ساده ترین و کم خرج ترین راه های افزایش کار، تغییر و اصلاح نگرش های مدیریتی و نظارتی در بدنه اصلی دولت می باشد. شاید تابحال بسیاری از مردم در مراجعه به ادارات و سازمان ها و شرکت های دولتی و نیمه دولتی و امثالهم با کارشکنی ها و کم کاری ها و امروز و فرداهای زیادی روبرو شده اند و کاری که فقط با چند ساعت فعالیت انجام می شود، روزها و ماه ها بطول انجامیده است. بنابراین با انجام به موقع کار مردم، می توان موفق به انجام کار بیشتر و مضاعف گردید. به عبارت روشن تر هرچه راندمان کاری افزایش یابد، در واقع کاری مضاعف و بیشتر انجام شده است.
۴- عشق ورزیدن به کاری که انجام می دهیم- کلید اصلی موفقیت در هر کاری و راز پیشرفت و توسعه هر کشوری در همین جمله کوتاه نهفته است؛ “عشق ورزیدن به کار” . کارگری که در کارخانه مشغول تولید است؛ کارمندی که پشت میزش نشسته است؛ کشاورزی که در زمینش مشغول کشت است؛ راننده ای که مسافر می برد؛ نانوایی که نان دست مردم می دهد؛ پرستاری که به بیمارش می رسد؛ پزشکی که بیمارش را مداوا می کند؛ رفتگر زحمتکشی که شهر را تمیز می کند؛ و…….. همه و همه اگر با عشق و صداقت کار خود را انجام دهند، در واقع نتیجه اش کاری مضاعف و پرثمر و بی عیب و نقص خواهد بود.
۵- پرهیزاز دوباره کاری ها و موازی کاری ها- یکی از مشکلات اساسی و قدیمی کشور دوباره و سه باره کاری ها، موازی کاری ها ، تکرارمجدد تجربه ها و انجام کارهای تکراری است. به زبان ساده و با یک حساب سرانگشتی متوجه می شویم که بخش قابل توجهی از وقت و انرژی و منابع کشور صرف کارهای تکراری و بیهوده می شود و اگر برای انجام یک کارمشخص به جای صرف مثلا بیست واحد منابع بتوان ده واحد منابع صرف کرد، در نتیجه با استفاده از آن بیست واحد منابع به جای تولید یک کار، دو کار انجام خواهد شد. به دیگر معنی در اینجا به خودی خود کار مضاعف انجام داده ایم. به عنوان مثال اگر خودروسازها کارشان را درست و دقیق و با کیفیت لازم انجام دهند، دیگر نیازی نیست که خودروصفرکیلومتر فقط پس از چند روز کار روانه تعمیرگاه شود و موجب صرف هزینه های تکراری و بیهوده از جیب دولت و ملت و باعث تلف شدن وقت مردم در راه های رفت و آمد به تعمیرگاه ها گردد.
پرهیز جدی از شروع پروژه هایی که فاقد مطالعات لازم امکان سنجی(feasibility study) و نیازسنجی و عدم شناخت ذینفعان (stockholders) می باشند، بدون تردید می تواند از به هدر رفتن وقت و نیرو و منابع و هزینه ها پیشگیری نماید. از آن جمله می توان به برچیدن پایه های مونوریل تهران پس از سالها اشاره کرد؛ که به جای آن می شد کاری مفید و سودمند انجام داد؛ یعنی کاری مضاعف و ارزشمند.
۶- اتمام پروژه ها در زمان موعد خود- قصه نه چندان خوشایند طویل شدن زمان اجرای برخی پروژه ها و گاهی اوقات چند برابرشدن زمان اجرا، همچنان بر سر زبان هاست و هر از چندگاهی سوژه ای برای نقادان و تحلیلگران و حتی طنزپردازان هم می شود؛ و جالب تر اینکه گاهی اوقات ضعف مدیریت ها و سازماندهی ها را هم به گردن تحریم های اقتصادی وغیره می اندازیم و خود را از پاسخگویی خلاص می کنیم. بدون شک طولانی شدن زمان اجرا و اتمام پروژه ها علاوه بر کاهش ارزش اقتصادی آن، وقت و نیرو و منابع مالی را به هدر داده و فرصت ها را برای اجرای پروژه های جدید و در نتیجه انجام کار بیشتر و مضاعف نابود می کند. بهره مندی کامل و صحیح مدیران کشور از دانش ارزشمند یکی از راهکارهای اساسی در رسیدن بموقع به اهداف پروژه هاست. (Project Management) مدیریت پروژه
۷- ایجاد و انجام کار واقعی و مولد- یکی از مضرات و معضلات اقتصادهای نفتی، اطمینان خاطر مردم و مسئولین کشورها از درآمدهای سرشار نفتی است که به خودی خود نگرانی ها و دل مشغولی ها را از کاهش تولید واقعی، کار مولد و مضاعف، ازبین می برد. بنده در یک جایی گفتم، “اطلاق درآمدهای نفتی و گازی” اشتباه بزرگی است؛ چراکه منابع نفت و گاز درآمد نیستند، بلکه سرمایه هستند و تفاوت فاحش است بین درآمد و سرمایه؛ و تا زمانی که منابع سرمایه ای خود را به عنوان درآمد مصرف کنیم، از کار و تولید واقعی کمتر بهره خواهیم برد. به زبان ساده تر درآمد کشور بایستی ازتفکر و دسترنج و خلاقیت مردم و کار مولد حاصل شود تا به قله های رفیع استقلال واقعی و پیشرفت و سعادتمندی نائل گردیم. بسیاری از کشورهای توسعه یافته و حتی در حال توسعه وجود دارند که عمدتا نه تنها دارای منابع نفتی و گازی نیستند بلکه وارد کننده این نوع منابع هم می باشند؛ لکن از اقتصاد غنی و پویا و روبه رشدی بهره می برند.
نتیجه گیری- تنها راه مبارزه و مقابله با مشکلات اقتصادی و تحریم های جهانی و رسیدن به استقلال و امنیت کامل اقتصادی و سیاسی و اجتماعی و توسعه پایدار در کشورهای در حال توسعه، اندیشیدن به کار مولد و تولید واقعی و ایجاد و گسترش زمینه های تولیدی و کارآفرینی در همه زمینه هاست؛ وسیاست های کاهش و کنترل امور واسطه گری و دلالی روزافزون به جای انجام کار واقعی و مولد نیز بایستی در سرلوحه برنامه های اصلاح امور اقتصادی قرار گیرد. بدون تردید از این گذرگاه به افق های ماندگار همت های بزرگ و عالی و کارهای عظیم و متعالی دست خواهیم یافت. انشاءالله.
محمد یزدی زاده