در ایجاد چروکِ صورت علتهای گوناگونی وجود دارد که در زیر به برخی از آنها اشاره میکنیم:
مسئول نگه داشتن قوام پوست، «کُلاژن» (مهمترین پروتئین موجود در بافتهای بدن، استخوان، غضروف و پوست) داخل «درمی» (لایه زیرین پوست) است؛ حال به هر علتی در روند کُلاژن سازی اختلالی به وجود آید پوست دچار چروک میشود. با افزایش سن، کلاژن سازی کُـند میگردد، برای همین افراد مسن پوستی افتاده دارند. اختلالات ارثی در تولید کلاژن در بیماران سندرم مارفان و سندرم اهلر دانلس از این جملهاند. در برخی از این بیماران، پوست به علت نقص در کلاژن سازی دچار افتادگی زودرس میشود. عوامل محیطی که مهمترین آنها اثر آفتاب است، باعث تخریب رشته های کلاژن و آلاستین پوست و تشدید روند پیری پوست و ایجاد چین و چروک میشوند.
علاوه بر کلاژن سازی علتهای دیگری نیز در ایجاد چروک پوست دخیل هستند، از جملهی این عوامل افزایش قـدرت عـضلانی زیر پوست است. افراد عـصبی و اخـمو به علت اسـتفاده زیاد از عضلات صورت دچار این حالت میشوند. افرادی که قـبلاً چاق بوده ولی دچار لاغری میشوند به علت از دست دادن چربی زیر پوستی دچار افتادگی پوست میشوند و چروک به وجود میآید.
افراد سیگاری به علت از دست دادن چربی زیر پوستی (عدم تغذیه مناسب و کاهش اشتها) و همچنین نقص در کلاژن سازی و علتهای گوناگون دیگر دچار چروک زودرس میشوند. پوسـت های خشـک نسـبت به پوسـت های چـرب زودتر دچـار چروک میشوند که میتواند به دلیل علت زمینه ای پوست خشک باشد (عدم نگهداری آب در پوست به دلایل سرشتی). علتهای دیگری نیز وجود دارد که از حوصله این بحث خارج است.
برای پیشـگیری از ایجاد چروکباید عـوامل ایجاد کننده آن را از بین برد از جمله: تغـذیه نامناسب – مصرف مواد مخدر و دخانیات – اعصاب متشنج، استرس و …
روشهای متنوعی برای از بین بردن چروک صورت وجود دارد:
۱-مصرف کرم های مرطوب کننده تا حدودی میتوانند چروکهای ریز را به طور موقت از بین ببرد.
۲- میزان و مدت تماس با آفتاب هرچه کمتر باشد، عوارض آن کمتر است.
۳- اجتناب از دخانیات : مصرف سیگار باعث ایجاد خطوط عمیقی در لب فوقانی و تحتانی و کناره های چشم میشود.
۴- اجتناب از ایجاد کششهای غیرضروری در پوست : تشدید غیرضروری حالات صورت باعث کشیدگی پوست میشود. با دیدن افراد در حالت مکالمه به راحتی میتوان پی برد که چگونه خطوط بیان حالات عاطفی در صورت تشکیل میشود. این مورد شاید بی اهمیت به نظر برسد اما در درازمدت تأثیر آن زیاد است وقتی گاهی میتوان خصوصیات اخلاقی و گذشته شخصیتی فرد را روی این خطوط تشخیص داد.
مسئول نگه داشتن قوام پوست، «کُلاژن» است؛ حال به هر علتی در روند کُلاژن سازی اختلالی به وجود آید پوست دچار چروک میشود. با افزایش سن، کلاژن سازی کُـند میگردد، برای همین افراد مسن پوستی افتاده دارند.
۵- مصرفی کافی (البته نه افراط گونه و بیش از حد) ویتامین C، ویتامین A و ویتامین E که به عنوان مواد آنتی اکسیدان شناخته میشوند و احتمال تأثیر آنها با از بین بردن رادیکالهای آزاد که یکی از علل تخریب کُلاژن و الاستین هستند – در بسیاری از مطالعات مطرح شده است.
۶- مصرف هورمونهای جایگزین در خانمهای یائسه: هورمون استروژن که هورمون اصلی زنانه است نقش ثابت شده ای در ایجاد جوانی، شادابی و طراوات پوست دارد در زنان یائسه میزان این هورمون پائین میآید و به مصرف هورمونهای جایگزین (تحت نظر مستقیم پزشک متخصص زنان) میتوان بسیاری از مشکلات این سنین را مرتفع ساخت.
۷- ایجاد سبک و روش زندگی سالمتر از نظر هیجانات و احساسات.
۸- انجام پیلینگ : چه به صورت تدریجـی با مصـرف کرمهای حـاوی AHA با درصـدهای پائین و چه به صـورت پیلینگ در مطــب با داروهای پیلینگ با درصــد بالا. با این روشها تحریک پوست برای کُلاژن سازی صورت میگیرد.
۹- انجام لیزر با انواع گوناگون لیزر (تحریک کُلاژن سازی)
۱۰- جدیدترین روش برای از بین بردن چروک صورت، تزریق آمپول رقیق شده و غیرسمی شده ســم میکــروب بوتیلیسم ( BOTOX ) در داخــل عـضلات پوســت صـورت است. با این روش، عضلات صورت را فلج یا ضعیف میکنند که باعث از بین رفتن چروک صورت میشود. این روش موقتی است و البته چروک را واقعاً از بین نمیبرد بلکه آن را ظاهراً محو میکند و بسته به نوع پوست افراد، از ۳ ماه تا ۹ ماه طول میکشد. با تکرار تزریق، این فاصله زمانی افزایش مییابد.
منبع: تبیان