پایگاه خبری تحلیلی شرق سایت خبری تحلیلی شرق Related Articles
بجز هدایاى فوق العاده معنوى که پیغمبر اکرم(صلی الله علیه و آله) به دخترش فاطمه زهرا(سلام الله علیها) داد که هر کدام از دیگرى گرانبهاتر و پر ارزشتر بود که بعضى از آنها در تاریخ ضبط شده مانند تسبیح حضرت فاطمه(سلام الله علیها) و بعضى را ما نمىدانیم یک هدیه ظاهرا مادى نیز به او داد و عجب اینکه این هدیه نیز به فرمان خدا صورت گرفت چنانکه در حدیث زیر آمده است:
«سیوطى» در درالمنثور نقل مىکند: هنگامى که آیه شریفه «و آت ذالقربى حقه»: «حق ذى القربى (نزدیکان) را ادا کن» پیغمبر(صلی الله علیه و آله) فاطمه(سلام الله علیها) را صدا زد و سرزمین «فدک» را به او واگذار کرد.
از مطالعه ى زندگى رسول خدا به خوبى استفاده مى شود که علاقه مند به مال و ثروت نبود و در جمع و ذخیره اموال کوشش نمى کرد، بلکه اموالش را در راه هدف یعنى ترویج خداپرستى به مصرف مى رساند. مگر همین پیغمبر نبود که اموال و ثروت بى حد و حصر خدیجه را در راه ترویج همین هدف مصرف مى کرد و خودش و داماد و دخترش در کمال مضیقه و سختى زندگى مى کردند و گاهى از شدت گرسنگى سنگ بر شکم مبارکش مى بست؟ پیغمبر (صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم) از آن افرادى نبود که بخواهد از موقعیتش استفاده کند و براى فرزندانش املاک و مستغلات تهیه کند. مگر همین پیغمبر نبود که میل نداشت دختر عزیزش یک پرده ى پشمى بر در اتاقش بیاویزد و دستنبد نقره به دست حسن و حسین (علیهماالسلام) و گردن بندى به گردن خویش بیفکند؟
این مطلب شایان توجه است که با آن همه سختگیرى ها که نسبت به زندگى داخلى خودش و دخترش داشت، به چه علت املاک و مزارع سنگین قیمت فدک را به فاطمه (علیهاالسلام) بخشید؟ این کار غیر عادى آن حضرت نمى تواند بى جهت باشد. در علت قضیه مى توان گفت: پیغمبر اکرم از جانب خدا مامور بود که على (علیه السلام) را به خلافت و جانشینى خودش تعیین کند و مى دانست که مردم به آسانى زیر بار زمامدارى او نمى روند و براى خلافتش کارشکنى خواهند کرد. مى دانست که بسیارى از خانواده هاى عرب نسبت به حضرت على عقده هائى دارند، زیرا على(علیه السلام) مرد شمشیر و عدالت است و کمتر خانواده اى است که یکنفر یا چند نفرشان در زمان کفر به دست آن جناب کشته نشده باشد.
پیغمبر اسلام مى دانست که براى خلافت و اداره ى ملت بودجه لازم است و با آن اوضاع و شرائط تهیه ى فورى بودجه کار دشوارى است. مى دانست که حضرت على اگر بتواند به فقرا و درماندگان کمک کند و نیازمندى هاى جامعه را برطرف سازد، کدورت ها تا حدى بر طرف و دلها به سویش متمایل خواهد شد.
فدک در زمان حیات رسول خدا در اختیار فاطمه (علیهاالسلام) قرار گرفت. به مقدار قوت لا یموتى از آن بر مى داشت و بقیه را در راه خدا صرف مى کرد و در بین بیچارگان تقسیم مى کرد
یعنی بخشیدن فدک به فاطمه(سلام الله علیها) یک مسأله ساده نبود، پشتوانهاى بود براى مسأله ولایت على(علیه السلام) و سندى براى تحکیم و تثبیت مقام والاى این خانواده بود.
از این رهگذر بود که فدک را به فاطمه علیهاالسلام بخشید و در واقع در اختیار خلیفه ى آینده اش قرار داد تا درآمد سرشارش را در بین فقرا و درماندگان تقسیم کند، شاید کینه و کدورت هاى دیرینه خودشان را فراموش کنند و متوجه بیت حضرت على گردند. در اوضاع بحرانى آغاز خلافت، از آن اموال استفاده کند و در راه پیشبرد هدف رسول خدا از آنها بهره بردارى نماید. در واقع مى توان گفت: فدک را تنها به حضرت فاطمه نبخشید بلکه به خانه ى ولایت تقدیم نمود تا بدان وسیله به بودجه ى اقتصادى خلافت کمک نموده باشد.
فدک در زمان حیات رسول خدا در اختیار فاطمه (علیهاالسلام) قرار گرفت. به مقدار قوت لا یموتى از آن بر مى داشت و بقیه را در راه خدا صرف مى کرد و در بین بیچارگان تقسیم مى کرد.
ولى نظام حاکم که هدف پیامبر(صلی الله علیه و آله) را به خوبى درک کرده بود بعد از رحلت ایشان و قبضه حکومت تقریبا بدون هیچگونه فاصله زمانى، به استناد یک حدیث مجعول، فدک را از فاطمه زهرا(سلام الله علیها) گرفته و مصادره کردند و دستور دادند عمال و کارکنان فاطمه علیهاالسلام را از فدک بیرون کردند و عمالى را در جایشان نصب نمود. [تفسیر نورالثقلین ج ۴ ص ۲۷۲.] و فدک را جزء بیت المال کرد.
آری پیامبر با اهداف مشخص هدیه مادی و معنوی به دخترش بخشید اما دشمنان اهل بیت همانطور که حکومت علی را از او گرفتند، حق فاطمه را نیز پایمال کرده و آن را حق خود می دانستند. البته این موضوع خود به عنوان سندی مهم در تاریخ اسلام برای دشمنان این خاندان درباره تضییع حق اهل بیت ثبت شد.
فرآوری: علی نورگستر
بخش عترت و سیره تبیان