علامه فقید محمد باقر مجلسى در تاریخ هزار و سى و هفت هجرى قمرى در اصفهان دیده به جهان گشود و پس از هفتاد و سه سال خدمت به اسلام و عالم تشیع و گردآورى بزرگترین مجموعه روایى شیعى ، به دیدار حق شتافت و در اصفهان جنب مسجد عتیق به خاک سپرده شد. مرقد ایشان اکنون مورد توجه و عنایت دوستداران و شیفتگان آن عالم ربانى است .علامه مجلسى به عنوان فردى پارسا و عامل به آداب اسلامى ، همواره احیاگر مجالس و مراسم دینى و عبادى شناخته مى شده است . على رغم نفوذ آن عالم جلیل القدر در دولت صفوى و میان مردم ، از تعلقات دنیوى مبرا بوده و با تواضع و معنویت و تقواى کامل زندگى مى کرد.علامه مجلسى جامع علوم اسلامى بود و در تفسیر، حدیث ، فقه ، اصول تاریخ ، رجال و درایه سرآمد روزگار خود محسوب مى گشت . برخى مانند صاحب حدایق ایشان را از بعد شخصیت علمى در طول تاریخ اسلام بى نظیر دانسته اند. محقق کاظمى در مقابیس مى نویسد:((مجلسى منبع فضایل و اسرار و فردى حکیم و شناور در دریاى نور و… بود و مثل او را چشم روزگار ندیده است !))درست به دلیل همین فضایل و خصوصیات بوده است که علامه بحرالعلوم و شیخ اعظم انصارى او را ((علامه )) مى خواندند.آگاهى علامه مجلسى به علوم عقلى و علومى چون ادبیات ، لغت ، ریاضیات ، جغرافیا، طب ، نجوم و… از مراجعه به آثار و کتاب هاى وى به خوبى معلوم مى گردد.چنانکه ذکر شد، کتاب بحارالانوار جزو بزرگترین آثار روایى شیعه محسوب مى شود و خود در حکم دایره المعارفى عظیم و ارزشمند و گنجینه بى پایان معارف اسلامى است .در این کتاب ، روش مرحوم علامه آن بوده که تمام احادیث و روایات را با نظم و ترتیب مشخصى گردآورى نموده و در این راه از مساعدت و یارى گروه زیادى از شاگردان و علماى عصر خود بهره مند بوده اند. وى از اطراف و اکناف براى تدوین این کتاب به جمع آورى منابع لازم مى پرداخت و از هیچ تلاشى فروگذار نمى نمود. موضوع اصلى کتاب ، حدیث و تاریخ زندگانى پیامبران و ائمه معصومین علیه السلام است و در تفسیر و شرح روایات از مصادر متنوع و گسترده فقهى ، تفسیرى ، کلامى ، تاریخى و اخلاقى …بهره گرفته شده است .کتاب بحارالانوار تاکنون بارها به زیور طبع آراسته گردیده ، اما ماءخذ ما در این مجموعه ، بحار چاپ تهران بوده که اخیرا در صد و ده جلد به چاپ رسیده است . در ضمن ، این کتاب شریف اکنون به شکل برنامه کامپیوترى نیز موجود است و علاقه مندان براى سهولت دسترسى به روایات مورد نظر مى توانند از این امکان جدید بهره مند گردند.نگارنده ، طى سالیان دراز در پى بهره گیرى از داستان ها و مطالب مفید این کتاب نورانى و انتقال آن به هموطنان و برادران دینى بوده است . از آنجا که به هر حال ، متن کتاب به عربى نگاشته شده بود و غالب عزیزان نمى توانستند از مطالعه جامع تر مطالب آن – حداقل در یک مجموعه مشخص – بهره مند گردند، لذا اقدام به ترجمه داستان ها و قطعه هاى ارزشمندى از این دایره المعارف عظیم ، تحت عنوان داستان هاى بحارالانوار نمودم .اکنون بر آنیم جلد چهارم از داستانهاى بحارالانوار را تقدیم طالبان تشنه معارف الهى و – بخصوص – اخلاق و زندگانى بزرگان عالم تشیع نماییم .داستانهاى این مجموعه در سه بخش تدوین گردیده است :بخش نخست به داستانها و روایت هاى مربوط به چهارده معصوم علیه اختصاص دارد.بخش دوم با عنوان معاصرین چهارده معصوم علیهم السلام نکته ها و گفته ها مى باشد.پیامبران علیهم السلام و امتهاى گذشته نیز عنوان بخش سوم کتاب را تشکیل مى دهد.لازم به ذکر است ، در ترجمه این داستان ها گاه با حفظ امانت ، از ترجمه تحت اللفظى گامى فراتر نهاده ایم تا به جذابیت و همین طور انتقال معناى حقیقى عبارات افزوده باشیم ، در این مسیر بعضا از پاره ترجمه هاى موجود نیز بهره گرفته ایم .به طور قطع ، اینجانب از کاستى هاى احتمالى در ترجمه و ارائه مجموعه حاضر مطلع بوده و ادعایى ندارد، ولى امید است اهل نظر با پیشنهادات ارزنده ى خود، ما را هر چه بیشتر در تکمیل این جلد و مجلدات بعدى یارى نمایند.محمود ناصرى قم حوزه علمیه (پائیز ۷۸)