پایگاه خبری تحلیلی شرق سایت خبری تحلیلی شرق Related Articles
ماجرای غدیر
سال دهم هجرت بود. پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ به قصد انجام اعمال حج از مدینه به مکه سفر کردند. سفر ایشان، به اطلاع مسلمانان نواحی مختلف رسیده بود. از این رو گروه‌های بسیاری برای اینکه اعمال حج را در حضور پیامبر انجام دهند، به مکه آمده بودند و همراه ایشان حج گزاردند. پس از مراسم حج و سخنرانی های گوناگونی که رسول اکرم در مکه ایراد نمودند، کاروان ها تصمیم گرفتند به مدینه بازگردند. همه آمدند تا به صحرای کوهستانی جحفه رسیدند. در کنار غدیر خم. در این محل جبرئیل بر پیامبر نازل شد و این آیه را بر ایشان خواند:
یا اَیُّها الرَّسولِ بَلِّغ ما اُنزِلَ اِلَیکَ مِن رَبِّک وَ اِن لَم تَفعَل فَما بَلَّغتَ رِسالَتَهُ وَ اللهُ یَعصِمُکَ مِنَ النّاس اِنَّ اللهَ لا یَهدی القَومَ الکافِرینَ
ای فرستاده خدا! دستوری را که خدا برای تو فرستاده است، به مردم برسان. اگر نه، رسالت خود را انجام نداده‌ای! خدا تو را از شرّ مردم حفظ خواهد نمود.
این بود که پیامبر پس از نزول آیه فوق در محل غدیر درنگ کردند و پس از اقامه نماز ظهر دستور دادند منبری از جهاز شتران ساختند. آن‌گاه فرمودند تا همه آن جمعیت انبوه گرد آمدند. تاریخ نویسان اهل سنت نوشته اند، در آن روز ۱۲۰۰۰۰ نفر در پای آن منبر حضور داشتند!
پیامبر در میان آن جمعیت انبوه بر آن منبر بالا رفتند و درباره نزدیک شدن مرگ خود ، دوباره سخن گفتند. آن گاه وحی و دستور الهی را درباره تعیینِ جانشین ذکر نمودند و به مردم یادآوری کردند که ایشان پیامبر خدا هستند و احکام خدا را ابلاغ کرده‌اند و اکنون می خواهند آخرین مسئله مهم دینی را بگویند.
آن گاه علی بن ابی طالب را پیش خود خواندند. نخست حضرت علی در کنارشان ایستاده بودند. سپس دست ایشان را گرفتند و بلند نمودند. بعد، از روی آن منبر، با حضور آن جمعیت پس از خواندن آیاتی از قرآن و گفتن سخنانی درباره رسالت و جانشینی با صدای بلند فرمودند: مَن کُنتُ مَولاهُ فَهذا عَلی مَولاهُ
هر کس که من تا کنون مولا و سرپرست او بودم، سپس این علی مولا وسرپرست اوست.
آن‌گاه در حق کسانی که علی را یاری کنند، دعا کردند و آنان را که او را ترک گویند نفرین نمودند.
پس از آنکه مراسم رسمی اعلان جانشینی علی بن ابی طالب به پایان رسید، و چگونگی سرپرستی امت پس از پیامبر روشن گردید( و معین شد سرپرستان و پیشوایان مردم بعد از رسول خدا، علی و فرزندان از نسل او می باشند) این آیه نازل شد:
… اَلیَوم اَکمَلتُ لَکُم دینَکُم وَ اَتمَمتُ عَلَیکُم نِعمَتی وَ رَضیتُ لَکُم الاِسلامَ دیناً… .
امروز دینتان را برایتان کامل نمودم و نعمتم را برشما تمام ساختم و راضی شدم که اسلام دین شما باشد.
پس از آن مردمان آمدند و به امر پیامبر با علی بیعت نمودند و ایشان را مولای خود نامیدند. دست او را فشردند و پذیرفتند که علی امام و پیشوای آنان باشد. رسول اکرم درباره او فرمودند: او را امیرالمؤمنین بنامید.
برخی از تاریخ نویسان نوشته اند که رسول اکرم سه شبانه روز در سرزمین غدیر ماندند تا همه بتوانند با حضرت علی بیعت کنند.
نگاهی به خطبه غدیر
غدیر مشعلی است که رسول خدا دیروز برافروخت تا امروزاز آن بهره گیریم و فردا زندگانی بهتر داشته باشیم و خطبه غدیر کتابی است همواره گشوده تا پیوسته در آن نظر کنیم و درس زندگی از آن بیاموزیم.
در خطبه غدیر رسول خدا با خطاب “ای گروه مردمان” سخن می‌گویند! نه تنها مردمان حاضر در غدیر خم در روز ۱۸ ذیحجه سال دهم هجری، نه تنها مردم مکه و مدینه، نه تنها مسلمانان آن روز، بلکه هر انسانی در هر زمانی و در هر زمینی که هست، پیامبر اکرم با او سخن می‌گویند.
“پیام غدیر” مانند “پیام نبوت” پیامی به همه نسلها در همه دورانها و در همه مکانها است.
بخشهایی از خطبه غدیر:
۱٫ فاعلموا معاشر الناس! ان الله نصبه لکم ولیاً و اماماً مفترضاً طاعته
ای گروه مردمان! بدانید خدا او (علی) را بر شما ولی و امام قرار داده است. اطاعت او را برشما واجب نموده است.
۱ـ۱: خدای متعال حضرت علی را برای امامت و پیشوایی انتخاب نموده است.
۱ـ۲: اطاعت از ایشان بر همگان واجب است.
۲٫ معاشر الناس! علیاً و الطیبین من ولدی هم الثقل الاصغر و القرآن الثقل الاکبر فکل واحد منبیءٌ عن صاحبه و موافق له لن یفترقا حتی یردا علی الحوض.
ای گروه مردمان! علی و پاکان از فرزندانم (که از نسل اویند) ثقل اصغرند و قرآن ثقل اکبر است. هر یک از دیگری خبر می دهد و با آن توافق دارد. این دو از هم جدا نمی‌شوند تا در حوض کوثر بر من وارد شوند.
ـ۱: قرآن و عترت پیامبر، جدایی ناپذیر و مکمل یکدیگرند و بشر برای رسیدن به سعادت باید که از هر دو بهره بگیرد.
۳٫ معاشر الناس!انما اکمل الله عزوجل دینکم بامامته
ای گروه مردمان! خدای عزوجل دین شما را به امامت او (و فرزندانش)کامل نمود.
۳ـ۱: کمال دین به امامت است و بس!
۴٫ معاشر الناس! انا صراط الله المستقیم الذی امرکم باتباعه ثم علی من بعدی ثم ولدی من صلبه ائمه یهدون بالحق و به یعدلون.
ای گروه مردمان! منم راه مستقیم خدا که شما را به پیروی از آن امر فرموده است. پس از من علی است، سپس فرزندانم از نسل او، امامانی که به سوی حق هدایت می کنند و به یاری حق به عدالت رفتار می کنند.
۴ـ۱: پیروی از راهی که خدا به آن دستور داده است فقط و فقط در پیروی از پیامبر اکرم و علی و فرزندان ایشان خلاصه می شود و بس!
۵٫ الا ان الخاتم الائمه منا القائم المهدی
بدانید! آخرین امام ازما قیام کننده مهدی است.
۵ـ۱: امام زمان نیز در خطبه غدیر پیامبر به مردم معرفی شدند و ویژگیهای ایشان بر شمرده شد.
۶٫ معاشر الناس! قولوا الذی قلت لکم و سلموا علی علیٍّ بامره المومنین… و قولوا “الحمد لله الذی هدانا لهذا و ما کنا لنهتدی لو لا ان هدانا الله”
ای گروه مردمان! آنچه به شما گفتم بگوید و بر علی به عنوان امیرالمومنین سلام کنید… و بگویید: “حمد و سپاس خدای را که ما را بر این امر هدایت فرمود و اگر خداوند هدایت نمی‌کرد ما به هدایت نمی‌رسیدیم.
۶ـ۱: امیرالمومنین، لقب حضرت علی ـ علیه السلام ـ است.
۶ـ۲: پذیرش ولایت امیرالمومنین، هدایتی از جانب خداوند است و باید پروردگار کریم را بر این نعمت والا شکر نمود.
عید غدیر:
در روز هیجدهم ذیحجه سال دهم هجری مهمترین واقعه اعتقادی تاریخ اسلام اتفاق افتاد.در آن روز پیامبر اکرم از جانب خداوند، حضرت علی ـ علیه السلام ـ را به پیشوایی امت اسلام به طور رسمی منصوب نمودند. این رویداد مهم اعتقادی همان روز جشن گرفته شد. مسلمانان دسته دسته برای تهنیت به حضور امیرالمومنین رفتند و مقام سرپرستی و ولایت ایشان را به آن حضرت تبریک گفتند.پیامبر اکرم از این روز به عنوان “برترین عید امت”یاد نموده‌اند. بنابراین مسلمانان هر ساله این روز را جشن می گیرند و اعمال و آداب مربوط به آن را انجام می‌دهند.
برخی از آداب مربوط به عید غدیر، عبارت است از:
۱٫ تهنیت و تبریک گفتن ۷٫ هدیه دادن
۲٫ دست دادن ۸٫ روزه گرفتن
۳٫ تبسم و اظهار شادی ۹٫ افطاری دادن
۴٫ پوشیدن لباسهای فاخر ۱۰٫ نیکی کردن
۵٫ غذا دادن ۱۱٫ صلوات فرستادن
۶٫ دید و بازدید ۱۲٫ نماز روز عید غدیر (که در مفاتیح الجنان آمده)