محققان مرکز تشخیص و آمارگیری بیماریهای روانی آمریکا، ۱۴ ویژگی که در کودکان مبتلا به بیشفعالی دیده میشود، مشخص کردهاند و اگر کودکی هشت مورد از این ویژگیها را در سنین قبل از هفت سالگی داشته باشد و این خصوصیات حداقل تا شش ماه ادامه بیابد، این کودک دارای بیشفعالی است و نباید با شیطنت و تیزهوشی وی اشتباه گرفته شود. کودکی که مبتلا به بیشفعالی است، در اولین فرصت، باید زیر نظر روانشناس اطفال درمان شود.
۱۴ ویژگی کودکان بیشفعال
۱ هنگام نشستن، دستها و پاهایش بیقرارند یا مدام در جای خود حرکت میکنند ولی این حالت در نوجوانان ممکن است به احساس بیقراریهای ذهنی محدود شود.
۲ هنگامی که از او میخواهید بنشیند یا در جایی آرام بماند، انجام این کارها برایش مشکل است.
۳ به راحتی و با وجود کوچکترین محرک خارجی، دچار حواسپرتی میشود.
۴ در صورت حضور در گروه و انجام دادن بازیهای دستهجمعی با دوستان خود، منتظر نوبت شدن، برایش غیرقابل تحمل است.
۵ اگر از او سوالی کنید، قبل از اتمام سوال و بدون فکر، فورا پاسخی برای سوالتان بیان میکند.
۶ بدون اینکه قصد لجبازی و مخالفت داشته باشد، انجام دادن کارهایی که از روی یک دستور خاص و به ترتیب مشخص شده باشد، برایش مشکل است.
۷ توجه ممتد به یک کار، حتی بازی مورد علاقهاش را هم ندارد.
۸ به طور معمول از یک کار ناتمام به سراغ کار یا بازی جدیدی میرود.
۹ بیسرو صدا بازی نمیکند و انرژی بالایی را برای بازیها صرف میکند و در مقایسه با همسالان خود، خستگی از خود بروز نمیدهد.
۱۰ زیاد حرف میزند و میلی به گوشکردن حرفها ندارد.
۱۱ بهطور معمول میان حرفهای دیگران میپرد و بهطور ناخوانده وارد جمع، بازی و… میشود.
۱۲ حتی اگر وانمود کند که مشغول گوشکردن به حرفهای شما است، از حالت چشمان او و توجهش به طرفین، خواهید فهمید که به حرفهایتان کوچکترین توجهی ندارد.
۱۳ کودکی که مبتلا به بیشفعالی است، وسایل مهم و ضروری خود مثل کتابها، وسایل مدرسه، اسباببازی و… را در مدرسه یا خانه گم میکند.
۱۴ اغلب بدون توجه به عواقب انجام یک کار و بدون اینکه به دنبال هیجان باشد، کارهای خطرناکی انجام میدهد (بهطور مثال، بدون توجه به وسط خیابان میدود).
در عین حال تمام این رفتارها در کودکان تیزهوش، خلاق و بااستعداد دیده میشود. تا سال ۱۹۹۸ میلادی توجه چندانی به شباهتها و تفاوتهای میان کودکان تیزهوش و کودکان بیشفعال نمیشد. و به همین علت، مشکل اختلال شخصیت از مشکلات عمده در این دو گروه بود. در حال حاضر، بیشفعالی و تیزهوشی در کودکانی که به دقت مورد معاینات تخصصی شامل آزمایش آلرژی و مشکلات سوخت و ساز بدن و معاینات روانشناسی کودک شامل ارزیابی هوش، موفقیتها و موقعیتهای احساسی قرار میگیرند، راحتتر تشخیص داده میشود.
۱۲ ویژگی کودکان تیزهوش
۱ کمتوجهی، بیحوصلگی و خیالبافی در موقعیتهای خاص
۲ کمتحملبودن در شرایط عادی
۳ هوش این دسته از کودکان پیشرفتهتر از قدرت و قضاوتشان است.
۴ سختگیری درباره آنها میتواند به نبرد قدرت میان این کودکان و اولیا تبدیل شود.
۵ میزان فعالیت بالا و نیاز اندک به خواب
۶ پرسشهای مکرر و گاهی بیجواب درباره مسایل گوناگون حتی بحثهای علمی و اجتماعی رفتارهای مربوط به کودکان مبتلا به بیشفعالی
۷ بیتوجهی مداوم در بیشتر مواقع
۸ کاهش توجه و علاقه طی انجام کارهایی که نتایج فوری ندارد.
۹ عکسالعمل فوری براساس محرکهای گوناگون
۱۰ ناتوانی در درک و اجرای فرمانهایی برای تصحیح یا ترک رفتارهای نادرست اجتماعی
۱۱ فعالیت و بیقراری بیشتر از کودکان عادی و حتی تیزهوش
۱۲ ناتوانی در اجرای قوانین و مقررات تعیین شده برای آنها
انجمن روانپزشکان کودک سوئد به والدینی که سه مورد از این موارد گفته شده را در کودکان خود میبینند، توصیه کرده که حتما با روانشناسان کودک مشورت کنند.
منبع: http://www.salamat.com