تجلی نماز در سیره ثامن الحجج(ع)

به گزارش جهان،امام هشتم(ع)، برای نماز احترام ویژه ای قایل بودند و در گفتار و رفتار، مردم را به اقامه نماز با شکوه فرا می خواندند و خود در بزرگداشت آن، پیشاپیش انسانها بودند. امام رضا(ع) عملاً در صورت امکان، به هرچه باشکوه تر برگزار شدن نماز جماعت، تأکید فراوان داشت و خود نیز در این راه کوشا بود. در این راستا، کافی است به نماز عید باشکوه آن حضرت که ناکام شد و نیز نماز شکوهمند باران که باعث عزت شیعیان گردید بنگرید. هنگامی که حضرت رضا(ع) بر اثر دعوت اجباری مأمون عباسی به خراسان آمد، در آنجا پس از اصرارهای تأکیدآمیز مأمون، مسأله ولایتعهدی را مشروط در اینکه در امور مهم سیاسی دخالت نکند، پذیرفت؛ تا اینکه عید قربان (یا عید فطر) فرا رسید.

مأمون به آن حضرت عرض کرد: «برای نماز عید آماده شو و آن را اقامه کن و خطبه آن را نیز القا فرما» حضرت رضا(ع) این پیشنهاد را رد کرد، چرا که اقامه این نماز با خطبه آن، از شؤون حکومت اسلامی بود و آن حضرت در شروط ولایتعهدی، شرط کرده بود که در امور مهم دخالت نکند. ولی اصرار بی حد مأمون، باعث شد حضرت رضا(ع) برای مأمون، چنین پیغام دهد: «اگر بنا بر این است که من اقامه نماز کنم، مانند روش پیامبر(ص) و امیر مؤمنان علی(ع) نماز می خوانم.

مأمون پیشنهاد حضرت را پذیرفت و اعلام عمومی کرد که صبح زود، همه مردم برای اقامه نماز در کنار در خانه امام(ع) اجتماع کنند. مردم از بزرگ و کوچک، همراه سرداران و امیران و سپاهیان، اجتماع کردند. حتی پشت بامها پر از جمعیت شد.

هنگامی که خورشید طلوع کرد، امام علی بن موسی الرضا(ع) غسل کرد و عمامه ای سفید بر سر نهاد، یک سر آن را بر سینه و سر دیگرش را پشت سر و میان دو شانه اش انداخت. دامن به کمر زد و دستور داد همگان چنین کنند. آنگاه عصای پیکان داری را به دست گرفت و بیرون آمد.

آن حضرت، باشکوه ملکوتی و خاص، با پای برهنه حرکت کرد و سر به سوی آسمان نموده و فریاد تکبیرهای عید را بلند کرد. همه مردم هم صدا و هماهنگ، صدای تکبیرشان سراسر فضا را فرا گرفت. گویی از آسمان و در و دیوار و صحرا و کوه و از همه چیز، نوای دلنواز و دشمن شکن تکبیر به گوش می رسد. آنچنان مردم را تحت تأثیر قرار داد که همه مردم شهر مرو گریه می کردند و با شیون و فریاد به سوی مصلی(صحرا) حرکت می نمودند.

سرداران وقتی که سادگی امام(ع) و حرکت خودجوش مردم را دیدند، از مرکب ها پیاده شده، همراه امام(ع) با نهایت تواضع، تکبیرگویان به راه خود ادامه دادند آنان شکوه ملکوتی این صحنه را که تداعی کننده صحرای غدیر و همایش عظیم نیشابور در ماجرای اعلام حدیث سلسلهالذهب بود، لحظه به لحظه به مأمون گزارش می دادند.

فضل بن سهل (فرمانده ارتش مأمون) که در نزد وی بود، به مأمون گفت: «اگر مردم همراه امام(ع) با این شکوه به مصلی برسند، همه شیفته امام شده و آنگاه ارکان حکومت تو به خطر می افتد. صلاح این است که برای امام(ع) پیام بفرستی که نماز را ناخوانده باز گردد.

مأمون این پیشنهاد را پذیرفت و بی درنگ برای امام(ع) پیام داد که باز گردد. امام(ع) نیز بازگشت و فرمود: «من که قبلاً گفته بودم در امور حکومتی دخالت نکنم».آری، همان مقدمات نماز حاکی است که باید نماز را باشکوه و پرصلابت اقامه کرد تا خار چشم دشمن گردد و مایه انسجام و وحدت مسلمانان شود.

گوشه دیگری از ابعاد توجه حضرت به نماز و تجلی اوج بندگی ایشان را می توان در نمونه بعدی که نماز باران است، جستجو کرد.پس از ماجرای ولایتعهدی حضرت رضا(ع) در خراسان، مدتی باران نیامد و بعضی از تیره دلان بهانه جو، با نیش زبان به یکدیگر می گفتند: نیامدن باران به علت ولایتعهدی علی بن موسی الرضا(ع) است.

این یاوه سرایی به گوش مأمون رسید و از حضرت رضا(ع) خواست تا نماز طلب باران را اقامه کند. حضرت، روز دوشنبه را برای برگزاری نماز پرشکوه استسقاء تعیین نمود.

روز دوشنبه فرا رسید و آن حضرت همراه مردم، باشکوه ملکوتی و با نهایت تواضع در برابرعظمت الهی به سوی صحرا حرکت کردند. نماز شروع شد، راوی می گوید: سوگند به خدا، همان لحظه ابرها آشکار شدند، امام(ع) بعد از نماز به مردم فرمود: تا باران نیامده، به خانه های خود باز گردید. مردم حرکت کرده و هنوز به خانه نرسیده بودند که بارش باران همه جا را فرا گرفت. مردم فریاد می زدند: «کرامت های الهی بر پسر رسول خدا(ص) مبارک باد».
حجهالاسلام محسن قرائتی “روزنامه قدس”