تانک مبارز؛ بهینه سازی تانک چیفتن+عکس

به گزارش گروه دفاع و امنیت مشرق، ساخت ادوات نظامی جدید در هر کشوری نیازمند صرف هزینه های بسیار بالا و دانش فنی خاص خود است از اینرو بروز رسانی ادوات موجود هم در کنار برنامه طراحی تسلیحات جدید مورد توجه کشورهای مختلف دنیا قرار دارد. خوشبختانه در کشورمان محققان این امر موفق شدند به نتایج بسیار خوبی با توجه به تجربیات ۸ سال دفاع مقدس برسند که یکی از این دستاورد ها تانک «مبارز» است که به صورت انبوه در دستور کار قرار گرفته است.
پیش از انقلاب، مستشاران خارجی اجازه فعالیت های فنی و مبتکرانه به نیروهای ارتش نمی دادند اما پیروزی انقلاب و بروز تحریم های نظامی و وقوع جنگ تحمیلی نیروهای خلاق بومی را بر آن داشت تا با استفاده از نیروی های داخلی ‌تیم های متخصص را در ارتش شناسایی کرده و ادوات بجا مانده را مورد استفاده قرار داده و انبوه تجهیزات را به صورت کارآمد حفظ کرده و در خدمت جنگ قرار داده و متعاقب آن هسته های خودکفایی و تحقیقات در سه نیرو تشکیل شد که امروزه دانش فنی ادوات و تجهیزات نظامی بویژه ساخت تانک ها و نفربرها را در دست گرفته اند.
پیشینه کارهای تحقیقاتی در نیروهای مسلح به اواخر دهه ۱۳۶۰ برمی گردد که با تدبیر مقام معظم رهبری ایجاد معاونت جهاد خودکفایی در نیروهای سه گانه ارتش و سپاه و اداره تحقیقات در ستاد مشترک آنها آغاز شد. این تدبیر باعث استفاده از مبتکرین و محققینی شد که در سطح نیروهای مسلح وجود داشت بخصوص در نیروهای سه گانه ارتش که دارای تجربه بیشتری در کار با تجهیزات پیچیده بودند و تجهیزاتی را که قبل از انقلاب به خاطر وضعیتی که در منطقه حاکم بود به ارتش داده شده بود و آموزشهای لازم را درباره بکارگیری آنها فراگرفته بودند بلافاصله بعد از انقلاب بدون نیاز به مستشاران خارجی به کار گرفته و در ۸ سال دفاع مقدس در جنگ و جبهه آماده کار نگه داشتند.
در راستای فعالیت های مزبور، توان ساخت قطعات یدکی بحرانی در کشور پدید آمد و در بحث بازسازی تجهیزات، نوسازی و دوباره سازی آنها صورت گرفته و برای بالا بردن توان رزمی و بنیه دفاعی کشور مجدداً وارد خدمت شد. این نکته از آن جهت نیز قابل تأیید است که با وجود توانمندی ساخت تانک در داخل کشور، طبعاً بهینه سازی و ارتقاء آنها نیز مقدور است.
یکی از ادوات بازسازی و بهینه شده، تانک چیفتن ساخت انگلستان است که دارای ضعف هایی بود و توسط متخصصان کشور این ضعف ها برطرف و به سامانه پاورپک، موتور و سامانه انتقال نیروی قوی تری مجهز شده و سامانه مسافت یاب لیزری که بتواند هدف را مشاهده و بموقع اجرای آتش نماید. این تانک بهسازی شده با نام مبارز معرفی شده است.

تانک ها به طور کلی به سه دسته اصلی تقسیم می شوند: سنگین ، متوسط و سبک که هر یک در یگان های زرهی، کاربردهای خاص خودشان را دارند. تانک مبارز در زمره دسته تانک های سنگین یا اصطلاحاً تانک اصلی میدان نبرد(MBT) بحساب می آید.
از کارهای انجام شده بر روی مبارز، آماده سازی شاسی و سازه اصلی تانک بوده که برابر الگوهای مرسوم نظامی دنیا اقدام به اینکار از قسمت عقب، طرفین و مخازن سوخت شد. مخازن سوخت در تانک چیفتن، از نوع لاستیکی و یک بار مصرف بود که احیا شده و مخازن سوخت ویژه ای قرار داده شد که قابل تعمیر و بازسازی هستند. گفتنی است برای محافظت از سازه، لایه های تقویت زره یکپارچه در تانک نصب شده.
در دهلیز قوای محرکه سعی شده تا با استفاده از معیارهای مرسوم نظامی دنیا قوای محرکه بالای ۱۰۰۰ اسب بخار و سامانه اتوماتیک نصب شود و علاوه بر آن مبارز از یک موتور/ژنراتور برخوردار شده که می تواند برق تانک را تأمین کرده که از ویژگی های مهم این مجموعه است. با در نظر گرفتن ابعاد تانک این عمل طوری اجرا شده که مشکلی از نظر جانمایی در مجموعه ابعادی بوجود نیامده و اصول نظامی که یک تانک اصلی میدان نبرد نیاز به رعایت آن دارد حفظ شود.

طرفین و کناره ها از لایه های ویژه تقویت زره برخوردار شده اند. مجموعه دهلیز راننده از سامانه دید در شب(مادون قرمز) و روز برخوردار شده و مجموعه ان بی سی و حفاظتی در بالای برجک. حفظ لوله توپ بر روی پایه از آخرین تغییرات اعمال است. همچنین ایجاد پرده دود ممکن شده و به مجموعه پرتاب نارنجک دودزا به عنوان سامانه های اختفا افزوده شده است.
یکی از مهمترین بخش های تانک، ‌سلاح های اصلی نصب شده بر روی آن و وسیله هدفگیری سلاح است. سامانه کنترل آتش به سه دسته تقسیم می شود که شامل کنترل مکانیکی، تطابقی و لیزری است که کنترل آتش لیزری پیشرفته ترین نوع است.
سامانه مسافت یابی چیفتن، مجهز و مدرن نبود و توپچی توسط یک قبضه تیربار ۱۲.۷ میلیمتری هم محور با توپ با چندین مرتبه تیراندازی سه تیره، مسافت را تخمین زده و پس از بدست آوردن این مسافت، بوسیله سامانه کنترل آتش، آن را بر روی توپ القا کرده و عمل تیراندازی را انجام می داد. بدیهی است این نوع مسافت یابی زمانبر بوده و به صورت عادی هم دقت لازم را ندارد و در صحنه نبرد نیز به این مشکلات بیش از پیش به چشم می خورد.

برای رفع این مشکل، معاونت جهاد خودکفایی به عنوان مجری این پروژه برآن شد تا این تانک را به سامانه مسافت یاب لیزری مجهز کند تا توپچی با دقت و سرعت بیشتری به اهداف شلیک نماید از این رو سامانه مسافت یاب لیزری نصب شده بر روی تانک مبارز توسط  متخصصان مربوطه به صورت کاملاً بومی طراحی شده و پس از آزمایش های فراوان به صورت عملیاتی درآمد. پیچیده ترین بخش این سامانه، اهرم های بالستیک درایو آن است که حرکات لوله توپ را با دقت بسیار بالایی و در ارتباط با سامانه فرستنده و گیرنده لیزر ممکن می کند تا دقت لازم بدست آید و این موفقیت با انجام کارهای کارگاهی تخصصی و تلاش بی وفقه میسر شده است. این سامانه شامل یک بخش الکتریکی،‌ نمایشگر تصویر هدف، اندیکاتور نشاندهنده مسافت و جعبه کلید است و همچنین یک مجموعه فرستنده و گیرنده لیزر که در بیرون از تانک نصب شده و همچنین اهرم های بالستیک درایو.
توپچی از طریق نمایشگر، منطقه را رصد می نماید و پس از انتخاب هدف، شاخص مربوطه را بر روی هدف قرار داده و با فشردن دکمه شلیک پرتو لیزر، مسافت دقیقی از هدف تا تانک محاسبه شده و به نمایش درمی آید که دارای خطای ۱-/+ متر می باشد. با استفاده از مسافت یافته شده عمل هدفگیری و زاویه دادن به توپ اجرا شده و در نتیجه امکان شلیک دقیقی برای تانک فراهم می شود.

در تانک چیفتن امکان چرخش مناسب و راحت درجا میسر نیست و در این پروژه قابلیت چرخش درجا به این تانک داده شده و قوای محرکه و سامانه گیربکس مبارز قابلیت چرخش درجا به آن می دهد. از طرفی ضربه گیر و دمپر و لاستیک های بکار رفته این انعطاف را ایجاد می کند تا ضربه های ایجاد شده را کم کرده و سامانه لیزری که روی برجک قرار دارد دچار کاهش دقت نشود.
سامانه های الکترونیکی و ارتباطی این تانک نیز بکلی متحول شده و از آخرین تولیدات صنایع الکترونیک کشور استفاده شده است.
تانک چیفتن با این بهسازی ها امروزه به تانکی توانمند برای حضور در عرصه دفاع از کشور تبدیل شده و با کمک به حفظ کمیت تجهیزات کشور برای ارتقاء کارایی و کیفیت آنها نیز حرکت محکمی به انجام رسیده است.