تاویل قرآن
تاویل از ریشه اول به معنای بازگردانیدن و رجوع به اصل است و مقصود از آن پی بردن به عمق و كنه آیات الهی است زیرا آیات الهی یك مفهوم ظاهری دارند كه توسط دانشمندان و اندیشمندان قابل درك و یافتن است . اما در بطن خود مفاهیم دیگری نیز دارند كه به تعبیر قرآن تنها راسخین در علم از آن آگاهند و مراد از راسخین در علم همان معصومین ع می باشند .
قرآن كریم در این زمینه می فرماید
هو الذی انزل علیك الكتاب منه آیات محكمات هن ام الكتاب و اخر متشابهات فاما الذین فی قلوبهم زیغ فیتبعون ما تشابه منه ابتغاء الفتنه و ابتغاء تاویله وما یعلم تاویله الا ا... والراسخون فی العلم 7 آل عمران
البته امروزه با توجه به غیبت معصوم باب تاویل مسدود است
در پایان این قسمت ذكر چند نكته لازم و مفید است
الف: فلسفه وجود متشابهات در قرآن
1 - وجود فنون بلاغی نظیر كنایه – مجاز – تشبیه و . . . در مورد ظرافت و علو مفاهیم
2 – الفاظ مشترك ایجاز تعریض . .
3 – حفظ قرآن از دستبرد و نقش عالمان دین در قبال جاهلان
ب: برخی از آیات محكم قرآن عبارتند از
1 – فمن یعمل مثقال ذره خیرا یره و من یعمل مثقال ذره شرا یره ( سوره زلزال )
2 – سوره توحید یا اخلاص از جمله آیات محكم است كه سایر آیات متشابه با آن سنجیده می شوند
ج: تاویل برخی از آیات بر اساس كتاب شیخ كلینی ( كافی)
کلمه عهددرایه124 سوره بقره بمعنای امامت است- ایات امامانند(528تا530)- اهل ذکر امامانند(538تا546)- عالمان امامانند(547و548)- راسخین درعلم امامانند یعنی اگاهان بتاویل(549تا551)- نعمت درقران امامانند(565تا568)- متوسمین امامانند(569تا573)- مراد از مثانی امامانند-مراداز اسماء الله امامانند-مراد از ستم بخدا ستم بامامان است(350تا359)- تاویلات قران درباره ولایت ائمه 92روایت(1080تا1171)- تاویلات قران ج8كافی
د: آیه دیگر از تشابه در قرآن
الله نزل احسن الحدیث كتابا متشابها مثانی ( كتابی با آیات شبیه به هم و بهم پیوسته )23زمر