درجه بندی قاریان قرآن از نظر بزرگان علم اخلاق چگونه است؟

قاريان قرآن، برحسب خلوص، تدبر، تأثير پذيري و خضوعشان ( نسبت به قرآن ) در مراتب و درجات متفاوتي قرار دارند. بزرگان علم اخلاق و عرفان، از جمله ملامحسن فيض کاشاني و ملااحمد نراقي، براي تلاوت کنندگان قرآن، سه درجه و مرتبه در نظر گرفته و متذکر شده اند که يکي از آداب تلاوت، سعي در ترقي و رسيدن به درجات بالاتر است.


مرتبه ي اول: قاري خود را در حالتي تصور کند که گويا در برابر پروردگار ايستاده و به تلاوت قرآن مشغول است، و خدايتعالي به او نظر مي کند و کلام او را مي شنود.


بديهي است حال چنين بنده اي که خود را در حضور مولا مي بيند، حال تضرع و زاري و ناله است.


مرتبه ي دوم: قاري چنان در قلب خود مشاهده نمايد که گويا خداوند بزرگ او را مورد الطاف بي پايان خويش قرار داده، و به او امر و نهي مي کند.
وظيفه ي قاري در چنين حالت، خوف و شرمساري و سراپا گوش شدن است.



مرتبه ي سوم: قاري حتي ذره اي متوجه خود و تلاوت خود نباشد، و تمام هوش و حواس او متوجه صاحب کلام باشد. به طوري که گويا غرق در مشاهده ي جمال بي همتاي اوست.


بنابر قول بزرگان ياد شده :
مرتبه ي اول و دوم درجه ي اصحاب يمين،
و مرتبه ي سوم درجه ي مقربين و صديقين،
و خارج از اين مراتب، درجه ي غافلين است.