زیارت ناحیه مقدسه؛ تدبیر تاریخی امام زمان(عج) برای بقای عاشورا!

خبرگزاری شبستان: حضرت(عج) با این زیارتنامه پیامی را به همه شیعیان منتقل می کنند مبنی بر اینکه نهضت امام حسین (ع) باید همیشه تاریخ زنده نگاه داشته شود و یکی از علل و عوامل بقای نهضت حسینی در طول تاریخ، همین توصیه ها است.

حجت الاسلام مهدی اسماعیلی، کارشناس علوم حدیث در گفت و گو با خبرنگار مهدویت خبرگزاری شبستان درباره آموزه های زیارت ناحیه مقدسه، تصریح کرد: آنچه که مرحوم سید ابن طاووس در کتب «اقبال الاعمال» و «مصباح» در رابطه با زیارت ناحیه مقدسه آورده است صرفا به کلمه «ناحیه مبارکه» اشاره دارد و احتمال داده می شود که این زیارت از جانب امام هادی (ع) نقل شده باشد. چرا که از زمان امام هادی علیه السلام به دلیل فشارها و محدودیت های ائمه(ع) و اصحاب و یاران ایشان از سوی دستگاه خلافت، شیعیان هنگام سخن گفتن درباره امام معصوم(ع) از عبارت «ناحیه مقدسه» استفاده می کردند و لذا برخی از روایات نقول از امام هادی علیه السلام نیز با عنوان «ناحیه مقدسه» ذکر شده است.



وی افزود: اما قبل از مرحوم سید ابن طاووس، «محمد بن المشهدی» که در قرن ششم می زیسته در کتاب خود به نام «مزار کبیر» که از کتب و منابع دعایی ماست، درباره زیارت ناحیه مقدسه تعبیری دارد که این مفهوم را می رساند که این زیارت از سوی حضرت حجت (ع) صادر شده است و با توجه به این که علما و بزرگان ما به متن این زیارتنامه اعتنا کرده و توجه داشته اند، ما نیز به قرائت آن اهتمام داریم.



حجت الاسلام اسماعیلی اظهار کرد: با قبول و پذیرش این شرط که این زیارت از سوی معصوم صادر شده باشد نخستین نکته ای که در رابطه با آن وجود دارد این است که متن این زیارت نامه و توصیه به قرائت آن در روز عاشورا، مشروعیت بخشیدن به «اصل زیارت» است. به عبارت دیگر امام معصوم با این کار اصل مسئله تشرف به محل دفن یا مقبره معصوم را به عنوان یک امر مستحب جایز اعلام می کند و این مسئله موضع سایر ائمه معصومین(ع) ما را درباره زیارت امامان و امامزادگان جلیل القدر تقویت کرده و تایید و تاکیدی است بر مشروعیت و محبوبیت زیارت ائمه(ع) به خصوص زیارت حضرت سیدالشهدا (ع).



مدیر گروه حدیث پزوهشکده باقرالعلوم(ع) در ادامه گفت: پیام دومی که از این زیارتنامه برداشت می شود آن است که حضرت(عج) با این زیارتنامه پیامی را به همه شیعیان منتقل می کنند مبنی بر اینکه نهضت امام حسین (ع) باید همیشه در طول تاریخ زنده نگاه داشته شود و یکی از علل و عوامل بقای نهضت حسینی در طول تاریخ همین توصیه های معصومین(ع) و نگاه آنها به بحث زیارت امام حسین (ع) است.



حجت الاسلام اسماعیلی ادامه داد: مسئله دیگر در این رابطه آن است که امام(عج) با این روش می خواهد از فراموش شدن شهادت مظلومانه امام حسین(ع) جلوگیری کند. چرا که در یک سوی این ماجرا که جبهه مخالفین ائمه(ع) قرار دارند همه قدرت ها از قدرت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی را در اختیار دارند یعنی تمام ابزارهایی را که برای پیشرفت می توان از آن بهره برد در اختیار دشمن قرار دارد و در سوی دیگر اهل بیت(ع) و یاران اندک آنها هستند که در محدودیت و محصور هستند و اجازه فعالیت ، رشد و شکوفایی به آنها داده نمی شود. امام می خواهند در همین شرایط سخت و جانفرسای موجود که دشمن تلاش می کند آثار ائمه(ع) را از بین ببرد به خصوص در ماجرای امام حسین(ع) که همواره به مثابه یک ابزار برنده در مقابل جبهه دشمن قرار داشته است، مانع به نتیجه رسیدن این هدف پلید دشمن شوند.



وی در همین رابطه توضیح داد: هدف دشمن دفن کردن حادثه عاشورا در لابلای حوادث تاریخی و پاک کردن آن از اذهان مردم بود. در حقیقت آنها می خواستند کاری کنند که نسل های آینده اصلا امام حسین(ع) را نشناسند و متوجه نشوند که در جریان سال 61 هجری در کربلا چه اتفاقی افتاد. اما امام زمان (ع) با این برنامه کاری می کند که جریان عاشورا برای همیشه در میان شیعه زنده بماند.



نکته دیگری که وی درباره این زیارتنامه به آن اشاره داشت این است که امام(ع) در قالب فرازهای این زیارتنامه تلاش می کند تا از تحریف حقیقت و واقعیت عاشورا جلوگیری کند. چرا که دشمن به دنبال آن است که مسیر جریان عاشورا را تغییر دهد؛ چنانکه از همان ابتدای ماجرا نیز تلاش کردند واقعه کربلا را اینگونه وانمود کنند که امام و یارانش نعوذ باالله یاغیانی بودند که علیه خلیفه وقت و حاکم اسلامی قیام کردند و می خواستند در جامعه آشوب به پا کنند و خون انسان های بی گناه در این آشوب ریخته شود و لذا ماموران حکومتی به امر خلیفه وقت در مقابل آنها ایستادند و آنها را از بین بردند، این یعنی تحریف جریان عاشورا که دشمن به دنبال رقم زدن آن بود اما امام(عج) با بیان اصل جریان در فرازهایی از زیارت ناحیه مقدسه که اشاره دارد که جدم را اینگونه مورد خطاب قرار دهید، می خواهند حقیقت همیشه زنده عاشورا را از تحریف در امان نگاه دارند.



حجت الاسلام اسماعیلی در بخش دیگری از سخنان خود ابراز کرد: نکته دیگری که در زیارت ناحیه مقدسه قابل مشاهده است ارائه نمونه متعالی از روش زیارت خوانی است. وقتی ما به محضر بزرگان و به زیارت ائمه(ع) مشرف می شویم و می خواهیم با آنها سخن بگوییم، می دانیم جسم مادی آنها در میان ما نیست اما روح متعالی آنها حضور دارد حال چگونه می توان با ائمه(ع) دردِدل و باب سخن را باز کرد؟ زیارت ناحیه مقدسه یک روش آموزشی برای «نحوه زیارت کردن معصوم(ع)» است.



وی افزود: اشاره به فلسفه قیام حضرت ابا عبدالله (ع) نیز دیگر مسائل عنوان شده در این زیارتنامه است . امام(ع) با صدور این زیارتنامه و توصیه به قرائت آن در روز عاشورا به راز و رمز این نهضت خونین اشاره دارند تا دشمن نتواند مسیر را تحریف کند. جالب است که امام حسین (ع) در این مسیر اتمام حجت و مردم را نصحیت می کنند و اهداف خود را از این حرکت به شکل روشن و واضح عنوان می نمایند و امام زمان (عج) نیز با زیارتنامه ناحیه مقدسه اهداف و فلسفه این قیام را بازگو می کنند.



حجت الاسلام اسماعیلی با بیان مصائب و رنج های دردناکی که امام(ع) و یاران ایشان در این مجاهده با همه وجود لمس کردند، خاطرنشان کرد: امام حسین (ع) با چنان جایگاهی که عندالله و در نزد فرشتگان و نزد پیامبر اعظم (ص) و همچنین امیرالمومنین(ع) و حضرت زهرا(س) داشتند، نوع مصیبت هایی که متحمل می شوند غیر قابل باور است. دشمن با چنین شخصیتی در چنین جایگاه و مقامی چگونه برخورد می کند؟ لذا امام زمان (ع) در فرازهایی از زیارت ناحیه مقدسه این مسایل را کاملا بازگو می کنند و نوع شهادت امام(ع) و یارانش را بیان می فرمایند.



این کارشناس حدیثی در پایان تاکید کرد: علاوه بر این، اصل مسئله توسل به اولیا و اوصیا و معصومین(ع) و شفیع قرار دادن آنها میان خود و خدا برای تقرب به درگاه الهی و همچنین در امور دنیا و آخرت از متن این زیارتنامه به عنوان یک دلیل علمی، عقلی و نقلی مورد استفاده قرار می گیرد و می توان به این نتیجه رسید که اصل شفاعت پیامبران و اولیای الهی یک اصل ثابت است.