07-25-2015, 06:14 PM
توافق هسته‌ای چه تأثیری بر برنامه موشکی ایران خواهد گذاشت؟
یک اندیشکده آمریکایی با اشاره به تأثیر توافق هسته‌ای ایران و ۱+۵ بر قابلیت‌های موشکی ایران به تهدیدات موشکی ایران برای منطقه و به‌خصوص کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس و توان آن کشورها برای مقابله با موشک‌های ایران پرداخته است.
به گزارش اشراف، اندیشکده مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی در گزارشی به قلم آنتونی کوردزمن با تکرار ادعاهای واهی خود نسبت به تهدیدآمیز بودن موشک‌های بالیتسک ایران نوشت: توافق هسته‌ای میان ایران و گروه ۱+۵ خرید فناوری‌های جدید و متعارف موشک‌های بالستیک را به مدت ۸ سال و تسلیحات متعارف را به مدت ۵ سال برای ایران ممنوع کرده است. این واقعیت که ایران پس از ۵ سال اجازه خرید تسلیحات متعارف نظامی را خواهد داشت نگرانی‌هایی را به وجود آورده است و چنین تصور می‌شود که ایران ممکن است بتواند تجهیزات و تسلیحات نظامی خود را در آینده به طرز چشمگیری توسعه و گسترش دهد. از سوی دیگر، به محض برداشته شدن تحریم‌های ایران، توانایی این کشور برای تأمین بودجه و هزینه‌های خرید و واردات چنین تسلیحاتی افزایش خواهد یافت و همین حقیقت موجب تقویت هر چه بیشتر این تصور می‌شود.
مرکز رصد راهبردی اشراف بدون تایید محتوا و ادعاهای مطرح شده در این گزارش، ترجمه کامل آن را صرفا جهت اطلاع نخبگان، کارشناسان، پژوهشگران، دانشجویان و تصمیم‌گیران عرصه سیاسی کشور از رویکردها و دیدگاه‌های اندیشکده‌های غربی منتشر می‌کند و دروغ پراکنی‌ها، اطلاعات نادرست، اتهامات و القائات این گزارش مورد تأیید اشراف نمی‌باشد.
• پیشرفت‌ها و دستاوردهای بزرگ ایران در تولید موشک‌های بالستیک •
اما باید نسبت به ایجاد چنین فرضیاتی بسیار دقیق و محتاط باشیم. ایران برخلاف تسلیحات متعارف خود، پیشرفت‌ها و دستاوردهای بسیار بزرگی در زمینه تولید موشک‌های بالستیک ساخت داخل و همچنین موشک‌های کروز داشته است. به نظر می‌رسد ایران عمداً برخی از آزمایشات موشکی خود را به تعویق انداخته تا در زمان مذاکرات هسته‌ای توجه سیاسی کم‌تری به سوی خود جلب کند اما نیروی موشکی ایران در حال حاضر از توان بالایی برخوردار است و ایران در حال کار بر روی پرتابه‌های بزرگ‌تر و سیستم‌های سوختی قدرتمند است و ظاهراً به دنبال توسعه قابلیت هدایت دقیق حمله برای سیستم‌های موشکی متعارف خود است. همچنین مسلم است که ایران تکنولوژی‌های گسترده‌ای را قبلاً از کره شمالی وارد کرده و توانسته است با استفاده از شبکه گسترده دفاتر خرید و سازمان‌های ظاهری خود نسبت به خریداری فناوری‌های مهم موشکی اقدام کند. اطلاعات غیرمحرمانه بسیار اندکی درباره قابلیت‌های موشکی ایران در دست است، و تنها حدسیاتی درباره برنامه‌های موشک‌های بالستیک بین‌قاره‌ای (ICBM) و پیشرفت آن در دقت هدف‌گیری صورت می‌گیرد که گاهاً از آن‌ها به عنوان اطلاعات قابل‌اعتماد یاد می‌شود.
• وزارت دفاع آمریکا دیگر تحقیقات محرمانه موشکی را منتشر نمی‌کند •
متأسفانه، وزارت دفاع آمریکا دیگر تحقیقات محرمانه گسترده خود درباره پیشرفتهای موشکی را منتشر نمی‌کند، و حجم بسیار اندکی از دیگر داده‌ها درباره موشک‌های ایران دقت سکوی راهنما را با دقت خود موشک اشتباه می‌گیرند و از داده‌های حجم بار اسمی کلاهک استفاده می‌کنند بی‌آنکه مشخص کنند که حجم تصورشده تنها همین مقدار است. این داده‌ها ارقام معناداری در حوزه کلاهک‌های موشکی به شمار نمی‌رود.
• قدرت موشکی ایران پیوسته در حال افزایش است •
هیچ راه مطمئنی برای پیش‌بینی پیشرفتهای آینده موشکی ایران وجود ندارد اما در برآورد نحوه تأثیر یا عدم تأثیر توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ بر قابلیت‌های آتی موشکی ایران باید چند نکته را مد نظر قرار داد:
ایران هم‌اکنون قدرت موشکی جدی است و قدرت آن در حال افزایش است، زیربنای تولیدی و تکنولوژیکی پیشرفته و به پیشرفتهای موشکی کره شمالی دسترسی دارد.
اصلاً مشخص نیست که ایران هشت سال پس از اجرای توافق هسته‌ای به دنبال خرید سیستم‌های کامل موشکی از دیگر کشورها برود. اما قدرت موشکی ایران صرف‌نظر از توافق هسته‌ای، رشد پیوسته‌ای دارد.
• ایران می‌تواند از راه‌های پنهانی فناوری موشکی تهیه کند •
ایران احتمالاً می‌تواند از طریق سازمان‌های پوششی، تحت ظاهر توسعه برنامه فضایی خود، فناوری‌های کلیدی لازم را به دست آورد و یا با خرید فناوری‌های دوگانه، پیشرفتهای پیوسته‌ای در قابلیت‌ها و دقت موشک‌هایش ایجاد کند. محدودیت هشت‌ساله توافق هسته‌ای ایران بعید است تأثیر چندانی بر این جنبه از قابلیت ایران داشته باشد.
راه مطمئنی برای برآورد این امر وجود ندارد که ایران چه زمانی می‌تواند ماهیت خود به عنوان یک قدرت موشکی که عمدتاً فاقد توان و قابلیت هدایت دقیق لازم برای هدف قرار دادن و از بین بردن اهداف حیاتی نظامی و زیرساختی با کلاهک‌های متعارف را تغییر داده و به چنین قابلیتی دست یابد. این احتمال وجود دارد که ایران تا قبل از پایان دوره هشت‌ساله محدودیت به پیشرفتهای بزرگی دست خواهد یافت.
• نیروی موشکی ایران به موشک‌های بالستیک محدود نمی‌شود •
ایران هم‌اکنون توان قابل‌توجهی در استفاده از دیگر موشک‌های ضد کشتی خود برای انجام حملات دقیق علیه کشتی‌های جنگی یا تجاری دارد. برخی از این موشک‌ها دارای برد طولانی بوده و پایه زمینی دارند. لازم است از نقطه‌نظر کلی و گسترده‌ای به خطر موشکی ایران پرداخت و صرفاً قابلیت‌های موشک‌های بالستیک آن برای حمله به اهداف زمینی در نظر گرفته نشود.
ایران هم‌اکنون نیروهای حزب‌الله را با موشک‌های کوتاه-برد دقیق‌تری تجهیز کرده و همچنین مهمات بیشتری برای استفاده علیه اسرائیل در اختیار آن قرار داده است. ایران برای آن که خطر پیشرفته‌تری ایجاد کند، لازم نیست که صرفاً بر سیستم‌های موشکی خود تکیه کند.
• توان موشکی کشورهای عربی محدود است •
کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس (به خصوص عربستان‌سعودی و امارات متحده عربی) هم‌اکنون جنگنده‌های پیشرفتهای در اختیار دارند و آن‌ها را به موشک‌های هوا به زمین با برد طولانی و هدایت دقیق مجهز می‌کنند. قابلیت این نیروها برای ایراد خسارات جدی به اهداف حیاتی نظامی و زیرساختی ایران بسیار بیشتر از قابلیت نیروهای موشکی فعلی ایران برای وارد آوردن خسارت بر کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس است.
قابلیت‌های موشکی کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس محدود است و نیروی موشک‌های بالستیک عربستان‌سعودی فاقد دقت و قدرت لازم بوده و اگر ایران از موشک‌های خود برای حمله به کشورهای عربی استفاده کند، موشک‌های این کشورها تنها می‌توانند حملات تلافی‌جویانه صورت دهند.
• آمریکا برای مقابله با خطر موشکی ایران باید از راه‌های مستقل از توافق عمل کند •
اسرائیل، با این حال، سیستم‌های دفاعی خود را پیشرفته کرده است. کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس سیستم‌های دفاع موشکی مساحت محدود یا سیستم‌های پیشرفته پاتریوت ۳ (PAC-3) خود را به صورت پیوسته رشد داده‌اند، قطر و امارات متحده عربی به دنبال سیستم‌های دفاع موشکی رهگیری ارتفاع بالا (THAAD) هستند و شورای همکاری خلیج‌فارس درباره احتمال خرید یک سیستم یکپارچه دفاع موشکی استاندارد یا بر پایه (THAAD) با آمریکا به گفتگو پرداخته است. آمریکا هم کشتی‌های دفاع موشکی را به خلیج‌فارس اعزام کرده و می‌تواند آن‌ها را برای دفاع از اسرائیل نیز اعزام کند.
آمریکا در گذشته پیشنهاد “بازدارندگی گسترده” را به کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس ارائه کرده است. شاید اکنون زمان تضمین این امر باشد که اگر ایران توافق را زیر پا بگذارد، آمریکا بازدارندگی گسترده هسته‌ای را برای کشورهای عربی فراهم خواهد کرد و اگر ایران موشک‌های متعارف با هدایت دقیق خود را توسعه دهد، بازدارندگی متعارف این کشورها از سوی آمریکا فراهم خواهد شد.
بطور خلاصه باید گفت که نمی‌توان این احتمال را رد کرد که ایران پس از گذشت هشت سال از اجرای توافق هسته‌ای اقدام به خرید موشک از قدرت‌های دیگر خواهد کرد. با این حال بطور کلی مشخص نیست که این امر واقعاً به مسئله امنیتی قابل‌توجهی تبدیل شود. ایران از هم‌اکنون خطر موشکی جدی و در حال رشدی است، تأثیر واقعی محدودیت هشت‌ساله را می‌توان نادیده گرفت، و آمریکا و متحدانش برای رسیدگی به خطر موشکی ایران باید هم‌اکنون و از طرقی وارد عمل شوند که تا حد زیادی مستقل از توافق هسته‌ای ایران باشند.
پایان
یک اندیشکده آمریکایی با اشاره به تأثیر توافق هسته‌ای ایران و ۱+۵ بر قابلیت‌های موشکی ایران به تهدیدات موشکی ایران برای منطقه و به‌خصوص کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس و توان آن کشورها برای مقابله با موشک‌های ایران پرداخته است.
به گزارش اشراف، اندیشکده مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی در گزارشی به قلم آنتونی کوردزمن با تکرار ادعاهای واهی خود نسبت به تهدیدآمیز بودن موشک‌های بالیتسک ایران نوشت: توافق هسته‌ای میان ایران و گروه ۱+۵ خرید فناوری‌های جدید و متعارف موشک‌های بالستیک را به مدت ۸ سال و تسلیحات متعارف را به مدت ۵ سال برای ایران ممنوع کرده است. این واقعیت که ایران پس از ۵ سال اجازه خرید تسلیحات متعارف نظامی را خواهد داشت نگرانی‌هایی را به وجود آورده است و چنین تصور می‌شود که ایران ممکن است بتواند تجهیزات و تسلیحات نظامی خود را در آینده به طرز چشمگیری توسعه و گسترش دهد. از سوی دیگر، به محض برداشته شدن تحریم‌های ایران، توانایی این کشور برای تأمین بودجه و هزینه‌های خرید و واردات چنین تسلیحاتی افزایش خواهد یافت و همین حقیقت موجب تقویت هر چه بیشتر این تصور می‌شود.
مرکز رصد راهبردی اشراف بدون تایید محتوا و ادعاهای مطرح شده در این گزارش، ترجمه کامل آن را صرفا جهت اطلاع نخبگان، کارشناسان، پژوهشگران، دانشجویان و تصمیم‌گیران عرصه سیاسی کشور از رویکردها و دیدگاه‌های اندیشکده‌های غربی منتشر می‌کند و دروغ پراکنی‌ها، اطلاعات نادرست، اتهامات و القائات این گزارش مورد تأیید اشراف نمی‌باشد.
• پیشرفت‌ها و دستاوردهای بزرگ ایران در تولید موشک‌های بالستیک •
اما باید نسبت به ایجاد چنین فرضیاتی بسیار دقیق و محتاط باشیم. ایران برخلاف تسلیحات متعارف خود، پیشرفت‌ها و دستاوردهای بسیار بزرگی در زمینه تولید موشک‌های بالستیک ساخت داخل و همچنین موشک‌های کروز داشته است. به نظر می‌رسد ایران عمداً برخی از آزمایشات موشکی خود را به تعویق انداخته تا در زمان مذاکرات هسته‌ای توجه سیاسی کم‌تری به سوی خود جلب کند اما نیروی موشکی ایران در حال حاضر از توان بالایی برخوردار است و ایران در حال کار بر روی پرتابه‌های بزرگ‌تر و سیستم‌های سوختی قدرتمند است و ظاهراً به دنبال توسعه قابلیت هدایت دقیق حمله برای سیستم‌های موشکی متعارف خود است. همچنین مسلم است که ایران تکنولوژی‌های گسترده‌ای را قبلاً از کره شمالی وارد کرده و توانسته است با استفاده از شبکه گسترده دفاتر خرید و سازمان‌های ظاهری خود نسبت به خریداری فناوری‌های مهم موشکی اقدام کند. اطلاعات غیرمحرمانه بسیار اندکی درباره قابلیت‌های موشکی ایران در دست است، و تنها حدسیاتی درباره برنامه‌های موشک‌های بالستیک بین‌قاره‌ای (ICBM) و پیشرفت آن در دقت هدف‌گیری صورت می‌گیرد که گاهاً از آن‌ها به عنوان اطلاعات قابل‌اعتماد یاد می‌شود.
• وزارت دفاع آمریکا دیگر تحقیقات محرمانه موشکی را منتشر نمی‌کند •
متأسفانه، وزارت دفاع آمریکا دیگر تحقیقات محرمانه گسترده خود درباره پیشرفتهای موشکی را منتشر نمی‌کند، و حجم بسیار اندکی از دیگر داده‌ها درباره موشک‌های ایران دقت سکوی راهنما را با دقت خود موشک اشتباه می‌گیرند و از داده‌های حجم بار اسمی کلاهک استفاده می‌کنند بی‌آنکه مشخص کنند که حجم تصورشده تنها همین مقدار است. این داده‌ها ارقام معناداری در حوزه کلاهک‌های موشکی به شمار نمی‌رود.
• قدرت موشکی ایران پیوسته در حال افزایش است •
هیچ راه مطمئنی برای پیش‌بینی پیشرفتهای آینده موشکی ایران وجود ندارد اما در برآورد نحوه تأثیر یا عدم تأثیر توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ بر قابلیت‌های آتی موشکی ایران باید چند نکته را مد نظر قرار داد:
ایران هم‌اکنون قدرت موشکی جدی است و قدرت آن در حال افزایش است، زیربنای تولیدی و تکنولوژیکی پیشرفته و به پیشرفتهای موشکی کره شمالی دسترسی دارد.
اصلاً مشخص نیست که ایران هشت سال پس از اجرای توافق هسته‌ای به دنبال خرید سیستم‌های کامل موشکی از دیگر کشورها برود. اما قدرت موشکی ایران صرف‌نظر از توافق هسته‌ای، رشد پیوسته‌ای دارد.
• ایران می‌تواند از راه‌های پنهانی فناوری موشکی تهیه کند •
ایران احتمالاً می‌تواند از طریق سازمان‌های پوششی، تحت ظاهر توسعه برنامه فضایی خود، فناوری‌های کلیدی لازم را به دست آورد و یا با خرید فناوری‌های دوگانه، پیشرفتهای پیوسته‌ای در قابلیت‌ها و دقت موشک‌هایش ایجاد کند. محدودیت هشت‌ساله توافق هسته‌ای ایران بعید است تأثیر چندانی بر این جنبه از قابلیت ایران داشته باشد.
راه مطمئنی برای برآورد این امر وجود ندارد که ایران چه زمانی می‌تواند ماهیت خود به عنوان یک قدرت موشکی که عمدتاً فاقد توان و قابلیت هدایت دقیق لازم برای هدف قرار دادن و از بین بردن اهداف حیاتی نظامی و زیرساختی با کلاهک‌های متعارف را تغییر داده و به چنین قابلیتی دست یابد. این احتمال وجود دارد که ایران تا قبل از پایان دوره هشت‌ساله محدودیت به پیشرفتهای بزرگی دست خواهد یافت.
• نیروی موشکی ایران به موشک‌های بالستیک محدود نمی‌شود •
ایران هم‌اکنون توان قابل‌توجهی در استفاده از دیگر موشک‌های ضد کشتی خود برای انجام حملات دقیق علیه کشتی‌های جنگی یا تجاری دارد. برخی از این موشک‌ها دارای برد طولانی بوده و پایه زمینی دارند. لازم است از نقطه‌نظر کلی و گسترده‌ای به خطر موشکی ایران پرداخت و صرفاً قابلیت‌های موشک‌های بالستیک آن برای حمله به اهداف زمینی در نظر گرفته نشود.
ایران هم‌اکنون نیروهای حزب‌الله را با موشک‌های کوتاه-برد دقیق‌تری تجهیز کرده و همچنین مهمات بیشتری برای استفاده علیه اسرائیل در اختیار آن قرار داده است. ایران برای آن که خطر پیشرفته‌تری ایجاد کند، لازم نیست که صرفاً بر سیستم‌های موشکی خود تکیه کند.
• توان موشکی کشورهای عربی محدود است •
کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس (به خصوص عربستان‌سعودی و امارات متحده عربی) هم‌اکنون جنگنده‌های پیشرفتهای در اختیار دارند و آن‌ها را به موشک‌های هوا به زمین با برد طولانی و هدایت دقیق مجهز می‌کنند. قابلیت این نیروها برای ایراد خسارات جدی به اهداف حیاتی نظامی و زیرساختی ایران بسیار بیشتر از قابلیت نیروهای موشکی فعلی ایران برای وارد آوردن خسارت بر کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس است.
قابلیت‌های موشکی کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس محدود است و نیروی موشک‌های بالستیک عربستان‌سعودی فاقد دقت و قدرت لازم بوده و اگر ایران از موشک‌های خود برای حمله به کشورهای عربی استفاده کند، موشک‌های این کشورها تنها می‌توانند حملات تلافی‌جویانه صورت دهند.
• آمریکا برای مقابله با خطر موشکی ایران باید از راه‌های مستقل از توافق عمل کند •
اسرائیل، با این حال، سیستم‌های دفاعی خود را پیشرفته کرده است. کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس سیستم‌های دفاع موشکی مساحت محدود یا سیستم‌های پیشرفته پاتریوت ۳ (PAC-3) خود را به صورت پیوسته رشد داده‌اند، قطر و امارات متحده عربی به دنبال سیستم‌های دفاع موشکی رهگیری ارتفاع بالا (THAAD) هستند و شورای همکاری خلیج‌فارس درباره احتمال خرید یک سیستم یکپارچه دفاع موشکی استاندارد یا بر پایه (THAAD) با آمریکا به گفتگو پرداخته است. آمریکا هم کشتی‌های دفاع موشکی را به خلیج‌فارس اعزام کرده و می‌تواند آن‌ها را برای دفاع از اسرائیل نیز اعزام کند.
آمریکا در گذشته پیشنهاد “بازدارندگی گسترده” را به کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس ارائه کرده است. شاید اکنون زمان تضمین این امر باشد که اگر ایران توافق را زیر پا بگذارد، آمریکا بازدارندگی گسترده هسته‌ای را برای کشورهای عربی فراهم خواهد کرد و اگر ایران موشک‌های متعارف با هدایت دقیق خود را توسعه دهد، بازدارندگی متعارف این کشورها از سوی آمریکا فراهم خواهد شد.
بطور خلاصه باید گفت که نمی‌توان این احتمال را رد کرد که ایران پس از گذشت هشت سال از اجرای توافق هسته‌ای اقدام به خرید موشک از قدرت‌های دیگر خواهد کرد. با این حال بطور کلی مشخص نیست که این امر واقعاً به مسئله امنیتی قابل‌توجهی تبدیل شود. ایران از هم‌اکنون خطر موشکی جدی و در حال رشدی است، تأثیر واقعی محدودیت هشت‌ساله را می‌توان نادیده گرفت، و آمریکا و متحدانش برای رسیدگی به خطر موشکی ایران باید هم‌اکنون و از طرقی وارد عمل شوند که تا حد زیادی مستقل از توافق هسته‌ای ایران باشند.
پایان